Tholen - Met een opkomst van zo'n 60 deelnemers was de fruitsector gisteravond goed vertegenwoordigd tijdens de jaarlijkse ledenbijeenkomst in het Van der Valk hotel in Tiel. Na het buffet en een rondje langs de actuele ontwikkelingen van Richard Schouten kregen de aanwezigen nog meer interessante thema's voorgeschoteld. Zo hield Wieke van der Vossen, expert voedselveiligheid bij het Voedingscentrum, een presentatie over 'werk aan de winkel met de beeldvorming van fruit' en ging retail- en merkendeskundige Paul Moers in op hoe samen met de retail de fruitverkoop kan worden verhoogd.
Richard Schouten gaf onder meer een update over de aanvraag voor een EU-promotiecampagne zachtfruit, waar een programma voor wordt ingediend bij de EU. De campagne werd geïnitieerd op de Landelijke Aardbeiendag, waar maar liefst 80% van de sector vanuit teelt en handel zich achter het initiatief schaarde. "Voor ons is het nieuw, omdat we ons nooit bezighielden met consumentencampagnes, maar nu het initiatief vanuit de achterban en teelt is ontstaan, ondersteunen we het van harte", aldus Richard. De campagne richt zich op de jongvolwassenen (18-35 jaar), waarbij de consumptie onder het gemiddelde ligt. Als de aanvraag later dit jaar wordt goedgekeurd zal de campagne van 2025-2027 in Nederland, Duitsland en België voor het hele zachtfruitpakket gaan lopen.
Wieke van der Vossen en Richard Schouten
Ook Wieke van der Vossen van het Voedingscentrum krijgt als woordvoeder de nodige fruitvragen voor haar kiezen. Onlangs nog wilde een damesblad weten hoe schadelijk het eten van een appel is. Standaard luidt het antwoord dat de gezondheidseffecten niet opwegen tegen de gezondheidsvoordelen. Wieke gaf een inkijkje in onderzoek in het verschil tussen risicoperceptie van consumenten en experts. Zo schatten consumenten al jaren het risico van gewasbeschermingsmiddelen hoger in dan experts, terwijl de experts juist de risico's van ongezond eten als grootste gevaar zien.
Retail- en merkendeskundige Paul Moers stak zijn mening over supermarkten en merkenbouw niet onder stoelen of banken. Zo gaf hij aan dat de consolidatie binnen de retail volop doorzet, de winstgevendheid onder druk is komen te staan, maar ook de groei voor het eerst in jaren onder druk staat en dat gezondheid een key-item wordt. "Julie zitten in de goede hoek. Als ik vanavond voor de vleessector stond, had ik het een stuk lastiger gehad."
Paul Moers
Paul schetste de veranderingen in het supermarktlandschap van totale versplintering met AH als enige sterke leider naar een keiharde concentratie met weinig overblijvende spelers. "Ook SuperUnie zal er uiteindelijk aan moeten geloven. De grote vier - AH, Jumbo, Lidl en Plus/Coop - hebben al 80% van de markt in handen en gaan definitief de dienst uitmaken. Het is voor jullie als fruitsector dan ook belangrijk om de handen ineen te slaan en zo 'een vuist tegen een vuist' te maken."
Tegelijkertijd is het niet allemaal Hosanna bij de supermarkten. "Aldi lijkt in de verliezen te zitten, AH maakte in 2023 maar liefst 16% minder winst, de winst van Jumbo staat onder grote druk en ook PLUS leidt verliezen. De kleintjes maken nog wel winsten, maar die doen nauwelijks wat aan innovatie en duurzaamheid, dus dat is een opportunistisch spel", schetste Moers. Tegelijkertijd hoeven de supermarkten nog niet met de collectebus rond. "De voorgaande jaren maken veel goed. Als er een crisis is, beginnen we met z'n allen te vreten", lachte Paul.
Tegelijkertijd is het aandeel van het inkomen dat aan voedsel wordt besteed steeds kleiner. Werd in 1850 nog 80% van het inkomen aan voeding besteed, in 1900 was dit 50% en momenteel ligt het percentage rond de 12%. De huidige focus op alleen prijs is volgens Moers waanzin ten top. "Consumenten worden gek gemaakt met aanbiedingen die ze zelf betalen. Dit leidt tot een hopeloze ketencirkel. De consument wil goedkoop, supers willen daarom lage prijzen van leveranciers, telers gaan voor schaalvergroting om prijsdruk te weerstaan en dat veroorzaakt weer grote druk op het milieu." Juist dat milieu zal volgens de retailkenner in de toekomst een grotere rol gaan spelen. "De consument is helemaal klaar met greenwashing en zij accepteren geen loze beloften of nepverhalen meer van merken of bedrijven."
Veel potentie is er volgens Paul in de groenten- en fruitsector voor de introductie van merken. "Zij raken namelijk het hoofd en hart van de consument, daarom zijn ze in staat een hogere prijs te vragen dan de huismerken en ze maken veel meer winst. Volgens Paul heeft de AGF-sector daar wel van geleerd, waarbij hij Chiquita, Dole, Tasty Tom, Kanzi, Bloss, Sprank en Tessa als voorbeelden gebruikte. "Gezondheid staat centraal, dus als er een moment is, dan is het nu. Fruit kan hier fantastisch op inspelen. Ga daarom aan de slag om een beperkt aantal grote en sterke merken te bouwen, waarbij je opvalt met je verpakking en presentatie en investeer in goede en grote campagnes. Werk daarbij met elkaar en niet tegen elkaar, want schaalvoordelen geven macht. Verenig je met elkaar en zorg voor echte grote budgetten."
Reacties uit de zaal dat dit niet zo eenvoudig te realiseren is voor telers en verkopers, wuifde Paul Moers van de hand. "Ik heb destijds aan de basis gestaan van de Glashelder-campagne van Interpolis. Het is snoeihard werken, maar als het een verzekeringsmaatschappij lukt, dan moet het jullie zeker lukken!"
De bedenkers van de zachtfruitcampagne weten wat ze te doen staat...