Tholen - De hagel van vorige week heeft zijn sporen achtergelaten op het fruit. De peren waren vroeg in bloei dit jaar, zo ook bij Bijl's Fruit in het Zuid-Hollandse Piershil. "Je bent er heel het jaar hard voor aan het werken en in een paar minuten kan alles gigantische schade oplopen. Ik was er echt even een paar dagen ziek van", vertelt Wim Bijl van het gelijknamige fruitbedrijf.
"We zitten in een bijzonder vroeg jaar natuurlijk", zo vervolgt hij. "Een hoop mensen hebben dat niet in de gaten gehad, omdat het op het eerste oog niet heel warm is geweest, zo stellen ze. Toch zijn de nachttemperaturen wel te hoog geweest, maar dat merkt men minder. Het resultaat is dat we vorig jaar tussen 19 en 21 april in volle bloei stonden, maar dit jaar was dat tussen 2 en 4 april al. Het verschilt een beetje per regio, maar dat is toch gemiddeld zo'n 20 dagen eerder."
Een hagelbui zo vroeg in het jaar betekent dan in dit geval ook dat de perenbomen al uit de bloei waren en er dus fruit geraakt werd. "We hebben natuurlijk wel vaker hagelbuien, maar dan is het toch meestal lokaal. Je buurman wordt geraakt en jij niet of andersom. Dit was een soort aangevoerde kou die over het hele land, en zelfs richting België, is getrokken. Het startte om 14.00 uur en in eerste instantie dachten we nog dat het meeviel, omdat er veel water bij zat. Dan slijten de hagelstenen wat door de regen en worden ze ronder, maar de combinatie met de wind heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat het toch door de peren heen geslagen is."
Krijgt het tijd om te genezen?
"Het lijken van veraf misschien wat kleine plekjes, maar zodra je dichterbij komt zie je het gelijk", gaat Wim verder. "Het grootste nadeel is gewoon dat er ook zo veel blad kapot is geslagen. Het blad is de long van de boom. Dat hebben ze nodig om te groeien. Het is daarom afwachten wat de gevolgen zullen zijn. Voor Conference is het nog mogelijk dat ze de tijd hebben om te herstellen. Het klinkt gek, maar het was namelijk nog de gunstigste tijd van het jaar om een dergelijke storm te krijgen. Conference is ook wat ruwer, dus kan het wat beter hebben."
"Alleen ligt het ook aan wat het weer gaat doen de komende tijd. Je kunt het vergelijken met een wondje in je hand. Als er constant vuil en regen in komt, geneest het nooit. Echter, als de zon erop gaat schijnen, verloopt het herstel veel sneller. Eenzelfde situatie is er bij de Conference. Voor de andere rassen, zoals Xenia, Lukassen en Comice, zie ik het iets minder positief in. Daar blijven de plekken zichtbaar, vrees ik. Of het kunnen wratten worden. Dit komt voornamelijk doordat deze rassen wat gevoeliger zijn. Door de vroege bloei waren de peren ten tijden van de hagel al net zo groot als 9 mei vorig jaar. Het is echt afwachten wat je er uiteindelijk nog van gaat zien."
Rekening houden met plekjes
En deze situatie is over heel Nederland verspreid, zo verzekert Wim. "Eén ding is zeker: er is enorm veel schade in Nederland, maar ook België. Het ene bedrijf is harder getroffen dan de ander, maar bijna niemand is gespaard gebleven. We hebben als telers veel contact met elkaar en als je dan alle foto's ziet, is dat echt een drama. De eerste dag nadat het gebeurd was, had ik het ook echt even gehad. Ik ben er wel twee dagen ziek van geweest. Je doet het hele jaar je stinkende best en dan kan een paar minuutjes je hele jaar op zijn kop zetten. Na die paar dagen komt er wel een soort gevoel over je heen van: 'Ach, we moeten weer door om toch de mensen weer van mooi fruit te voorzien'. Alleen hoe het eruit gaat zien, wordt een tweede."
Volgens Wim moet iedereen zich er in ieder geval op voor gaan bereiden dat de nieuwe perenoogst wat schoonheidsproblemen zal krijgen. "We moeten gewoon door, maar de handel zal wel met de supermarkten moeten gaan praten. We kunnen nog altijd hele lekkere peren telen, maar ik verwacht dat er veel met plekjes in de schappen terecht zullen komen. Dat wil niets zeggen, want de ene persoon is ook net wat knapper dan de ander, maar het maakt ze zeker niet minder waard. Het is alleen belangrijk dat zowel handel als consument zich erop voorbereidt."
NFO spreekt van miljoenenschade
De hagelbuien van vorige week hebben voor miljoenen euro's aan schade veroorzaakt in de fruitteelt, zo blijkt uit gegevens van Vereinigte Hagel en de Onderlinge Fruittelers Hagelverzekering (OFH). Met name peren werden hard getroffen. Dit zal ongetwijfeld effect hebben op de opbrengst en kwaliteit. In hoeverre, dat hangt af van het verloop van het groeiseizoen, zo schrijft NFO.
Bij verzekeraar Vereinigte Hagel kwamen vorige week 150 meldingen binnen van Nederlandse telers. Daarnaast noteerde de verzekeraar nog zo'n 130 schademeldingen uit België. "De Nederlandse meldingen kwamen vooral uit Noord-Holland, Flevoland, de Betuwe en Zuid-Nederland", zegt Jan Schreuder van Vereinigte Hagel. "De meeste schade manifesteert zich in perenpercelen, alhoewel er ook wel meldingen zijn binnengekomen van appelpercelen. Ook is er sprake van schade in blauwe bes. Maar peren zijn in zijn algemeenheid het hardst getroffen. De komende week gaan we de percelen voorbezichtigen. Maar het ziet er niet goed uit; de schade zal in de miljoenen lopen."
"De hele week kwamen er e-mails en telefoontjes binnen. De schademeldingen komen vanuit heel Nederland en uit België en hebben vooral betrekking op percelen met peren, die zich op dit moment in een cruciale fase van de vruchtzetting bevinden. Bij appel is nog niet of nauwelijks sprake van zichtbare schade, alhoewel dat misschien nog kan veranderen. Verdere ontvingen we enkele meldingen uit het kleinfruit, met name blauwe bes", zegt Pietjan Visser van OFH.
Wat de precies kwaliteitseffecten zijn bij peer, is volgens Joris Wisse, Teeltspecialist grootfruit bij de Centrale Adviesdienst Fruiteelt (CAF) afwachten. "Wanneer er echt stukjes vruchtvlees zijn verdwenen, blijf je dat waarschijnlijk zien. Er zijn percelen met meerdere doorslagen op één vrucht; dat zal niet meer weggaan. Maar hoe de peren uiteindelijk 'uit de strijd' komen, hangt ook af van het verloop van het seizoen. Als de vruchten glad en groen blijven, zul je de beschadigingen waarschijnlijk beter blijven zien dan wanneer de peren bronzer worden. Kortom: de hagelbuien zullen ongetwijfeld effect hebben op de opbrengst en kwaliteit, maar in hoeverre is nog afwachten."
Voor meer informatie:
Wim Bijl
Bijl's Fruit B.V.
Oosthoek 10
3265 LE Piershil
06 55 904 639
info@bijlsfruit.com