Een koufront, gevolgd door vorst, heeft eind april grote delen van Oostenrijk getroffen en zorgt voor aanzienlijke schade aan zowel de wijn- als fruitteelt. Hoewel er nog geen concrete schadebeoordeling beschikbaar is, wordt verwacht dat vooral Stiermarken, de belangrijkste appelstreek van het land, aanzienlijke verliezen in opbrengst en kwaliteit zal lijden. "Normaal gesproken zouden de gevolgen niet zo ernstig zijn geweest, maar vergeleken met een normaal jaar is de groei dit jaar ongeveer twee tot drie weken verder gevorderd. Dit betekent dat de appelbloesem al voorbij was en dat de vruchten al zo groot als een vingernagel waren. Zonder geschikte vorstbeschermingsmaatregelen is de schade soms enorm. Op sommige plaatsen zal er geen appel meer overblijven. In dit opzicht lijkt het weer een uitdagend jaar te worden", zegt Andreas Kreuzwieser, algemeen directeur van Meleco, gevestigd in Pasching in Oostenrijk.
Meleco is gespecialiseerd in de bewaring, verwerking, verpakking en afzet van biologisch fruit en heeft telers in alle fruitteeltregio's van Oostenrijk. 'Slechts' een derde van het biologisch geteelde hardfruit komt uit Stiermarken. Kreuzwieser weet uit ervaring dat opbrengstverliezen per regio sterk kunnen verschillen. "In 2016 hadden we een vergelijkbare situatie met zware verliezen in Stiermarken. Ten noorden van de Alpen waren er toen daarentegen slechts kleine volumedalingen."
Hoewel de conventionele appelmarkt in sommige gevallen weer in de richting van plastic gaat, worden biologische appelen bijna uitsluitend in kartonnen bakjes verkocht.
Buffer opbouwen
Ondertussen is de afzet van biologische appelen uit de vorige oogst in volle gang. "Vorig jaar was de oogst onder het gemiddelde. Daarom hadden we geen reden om onze voorraden snel te verkopen. Qua prijs kunnen we nu meer verwachten dan twee tot drie maanden geleden. Gezien het feit dat er dit jaar weer een kleinere oogst zal zijn, moeten we nu proberen om het huidige prijsniveau te gebruiken om een buffer op te bouwen voor het komende seizoen", zegt Kreuzwieser, die ook verwijst naar de aanzienlijke kostenstijgingen. Vooral de gestegen arbeidskosten hebben invloed, terwijl de energieprijzen zich weer lijken te stabiliseren.
Ondanks vorstbescherming zullen er ook dit jaar opbrengstverliezen zijn.
In de praktijk was het bijzonder moeilijk om de noodzakelijke prijsstijgingen te realiseren. Kreuzwieser: "De biologische speciaalzaken hebben zich het meest ingezet, terwijl er nauwelijks begrip en bijbehorende concessies waren in de reguliere retail. Dat was niet alleen voor ons, maar vooral voor onze fruittelers een ontnuchterende ervaring. Wij waarschuwden onze klanten al in de herfst van 2023 dat een volledige bevoorrading tot de volgende oogst niet vanzelfsprekend was - en dat is precies wat er nu gaat gebeuren."
Volgens Kreuzwieser zal er tot eind juni/begin juli voldoende voorraad zijn om de markten dienovereenkomstig te bedienen. Er blijft een gat van 4-6 weken. Uit de langdurige bewaring zijn inmiddels de drie rassen Topaz, Gala en Arlet beschikbaar. "De traditionele stijging van de vraag naar Topaz in deze tijd van het jaar is al begonnen. Goede voorraad wordt al schaars. In de laatste fase van het seizoen komt Arlet, een ras met een uitstekende houdbaarheid, steeds meer op de voorgrond. Bij Gala zien we daarentegen het hele seizoen door een vrijwel constante vraag. Over het geheel genomen constateren we een zeer solide basisvraag naar biologische appelen op de Oostenrijkse markt, ook al worden er weinig acties ondernomen. Dat is al met al een geruststellend teken en een zeer goed voorteken voor het nieuwe seizoen."
Verminderde bereidheid om te investeren en innoveren
Ook al is er een fundamentele interesse in nieuwe rassen, toch is er momenteel een gebrek aan bereidheid om te investeren. "Gezien de omstandigheden probeert iedereen het seizoen zuinig door te komen. In plaats van nieuwe variëteiten en nieuwe aanplant blijven we voorzichtig en behoudend. We richten ons op rode mutanten van beproefde rassen en proberen een reproductie van oude aanplant te creëren. Over het algemeen is de biologische appelteelt vrij stabiel, maar er zijn momenteel geen grote omschakelingsambities."
Kreuzwieser verwijst ook naar de mogelijke langetermijneffecten van de eerder genoemde opbrengst- en afzetsituatie. "Uit het verleden is gebleken dat rampjaren altijd ernstige gevolgen hebben op de lange termijn. Veel bedrijven worstelen nu met een onzekere bedrijfsopvolging."
Voor meer informatie:
Andreas Kreuzwieser
Meleco GmbH
Johann Lehner Straße 5
4061 Pasching, Oostenrijk
Tel.: +43 (0) 7221 21212
[email protected]
www.meleco.at