Tholen - In de eerste editie van het AGF Trendcafé van 2024 ging het in het bijzijn van zo'n twintig man over 'geld'. Rob van Straten van Skytree en gastheer Harm van Adrichem van Gearbox deden er hun verhaal. Een deels technisch en een deels financieel, bedrijfseconomisch verhaal over hoe externe investeerders innovatie versnellen.
Rob van Straten van Skytree spreekt in de kantine bij Gearbox Innovations.
Pieter Vellekoop van Flynth sprak ook en schroomde tijdens de bijeenkomst, 'op z'n Westlands' gewoon in de kantine bij Gearbox Innovations in Maasdijk, een prikkelende uitspraak niet toen het over op de private equity-situatie in de tuinbouw ging. Daarover hieronder meer.
Maurice Wubben gaf als organisator de aftrap. Al snel kwam daarbij de vraag op: Waar is Wilma? Die is fietsen, grapte iemand in de zaal die gevuld was met vaste cafégangers, maar ook enkele extra bezoekers vanwege het gekozen onderwerp en de locatie, waardoor een kijkje in de keuken bij Gearbox mogelijk was.
Het programma draaide om hoe externe investeerders innovatie kunnen versnellen. Maurice Wubben trapte de middag af.
Wilma van den Oever is inderdaad fietsen, want zij is recent gestopt bij GroentenFruit Huis en daarmee ook als mede-organisator van het AGF Trendcafé. Deze keer stond daarom Esmee van Breugel Maurice bij in de organisatie, en in het aansturen van de powerpoint-presentaties van de sprekers.
Wie doet het met wie?
Tijdens de presentatie van Pieter kwam al snel het consolidatieoverzicht (versie eind 2023) van de tuinbouw op het scherm, oftewel het overzicht over 'wie doet het met wie.' Pieter voorspelde een tweede fase van consolidatie, gericht op integratie en waarbij private equity-partijen hun aankopen weer gaan doorverkopen. "En mogelijk zien we binnen nu en vijf jaar dan ook wel een beursgang."
Pieter Vellekoop van Flynth met het bekende consolidatieoverzicht.
Oorspronkelijk zou Lotte van Rijn van Certhon samen met gastheer Harm spreken over hoe hun bedrijf de ontwikkelingen heeft kunnen doen dankzij externe financiering (wie nieuwsgierig is naar het verhaal van Lotte, kan hier vanuit een vergelijkbare setting haar ervaringen teruglezen). Nu was het de beurt aan Rob, de CEO van het snelgroeiende bedrijf Skytree, leverancier van machines voor CO₂-afvang.
"Als je nog nooit wat verkocht hebt, dan leef je van financiering", deelde hij al snel. Tien jaar na de oprichting staat het bedrijf, gespecialiseerd in CO₂-afvang, op het punt voor het eerst omzet te draaien.
Een stukje technische uitleg over wat Skytree doet.
Rondrekenen
Rob is eind 2021 bij het bedrijf aangesloten. Hij heeft ervaring in het opschalen van bedrijven. Op het moment dat hij aansloot, was Skytree zover. De techniek, afkomstig uit de ruimtevaart, was klaargemaakt voor gebruik in de tuinbouw.
"Tuinders kijken veel naar 'of het uit kan'", is de ervaring van Rob. "Ze zijn veel aan het doorrekenen. Naar hun carbon footprint gaat nog minder aandacht uit." Iets waar Skytree wel verandering in wil brengen. "Wij helpen de teler aan een license to operate."
Op dit moment draaien er drie systemen van Skytree in de praktijk. Eén in Canada, één in het net geopende democentrum in Bleiswijk én één bij Division Q/Koppert Cress. Zestien systemen zijn inmiddels ook verkocht voor levering in juni en juli van dit jaar. Het gaat dan om de Cumulus van Skytree. Ook de Stratus, een groter systeem, moet in kwartaal 4 van 2024 geleverd gaan worden.
Een twintigtal bezoekers kreeg een rondleiding langs diverse machinelijnen en innovaties van Gearbox.
FFF
Op dit moment is er al 30 miljoen euro in Skytree gestoken. De helft daarvan, 15 tot 18 miljoen euro, wordt dit jaar nog verwacht. Het eerste geld kwam vanuit de FFF. Weet iemand waar dat voor staat?, vroeg Rob. Friends, Fools en Family, wisten sommigen. Zij staken de eerste 5,3 miljoen in het Amsterdamse bedrijf. "Ik heb zelf ook bijna al mijn geld in Skytree gestoken, al ben ik geen oprichter."
Een bedrijf opbouwen is niet makkelijk, opschalen zeker ook niet. "Het is telkens kiezen tussen de risico's die je neemt en de snelheid die je kunt maken. We hadden soms nog maar geld voor een paar maanden. Gelukkig heb ik er geen hartaanval aan overgehouden." Momenteel betaalt Skytree de salarissen van 83 mensen, dus dan snapt ook de buitenstaander dan het spannend kan zijn zonder omzet.
De middag ging niet voor niets over 'geld', dus hierbij de cijfers met uitleg van Rob die speciaal ook zijn dank uitsprak naar de Rabobank. Hij was de bank 'megadankbaar', wat een lach op het gezicht van de aanwezige bankonderzoeker Cindy van Rijswick toverde, en noemde ook Horticoop, dat vorig jaar instapte en momenteel de grootste aandeelhouder van Skytree is.
Holy grail
De CEO ging ook in op de kunst van het geld ophalen. "Het is wel heftig hoor, geld ophalen." Zijn advies. "Ga niet te vroeg naar investeringsfondsen." Ook Skytree probeerde dat. "Maar het past niet in hun mandaat om in een dergelijk risicoprofiel te investeren", weet Rob. "Ze mogen het niet."
Met vier koplopers, vier telers, gaat Skytree samen aan de slag met het in de praktijk zetten van hun techniek. Die telers, die betaalden ook vooruit. Skytree hoopt na de praktijkstart ook in aanmerking te komen voor de SDE++-subsidieregeling. "Dat is de holy grail, want het dekt de onrendabele top. We willen aantallen maken zodat ook de prijs omlaag kan."
Harm van Adrichem, CFO van Gearbox, bij de kerngetallen over het in 2016 opgerichte bedrijf.
Groeien in aantallen
Gearbox maakt al wel aantallen. Er zijn meer dan 75 machines operationeel. Vanuit eerst een klein schuurtje en tegenwoordig een grotere hal in het kassengebied van Maasdijk is het bedrijf sinds 2016 bezig om automatiseringslijnen slimmer te maken. Dat doet Gearbox met visiontechnologie. Ook de opmars van artificiële intelligentie, die tegenwoordig volgens Harm ook betaalbaar is voor in praktijktoepassingen, maakt het steeds beter mogelijk. "Hoe moeilijker het product in beeld te krijgen is, hoe beter we kunnen concurreren met de mens."
Onderdeel van zijn presentatie was ook een rondje door de bedrijfshal. Daarbij kreeg Harm hulp van John Duijnisveld, sinds januari 2024 aangesloten in de verkoop bij Gearbox. Ook het Westlandse bedrijf groeide de afgelopen jaren hard, zeker nadat met Orange Wings, van Shawn Harris, er een investeerder instapte. "We hebben in zeven jaar maar één verliesjaar gekend", deelde Harm. Dat was het jaar waarin veel mensen aangenomen zijn.
John Duijnisveld (uiterst links) bij een rijtje 3D-printers met als aandachtige toehoorders onder meer Esmee van Breugel (GroentenFruit Huis) en Hans Driessen (BASF/Nunhems).
Kas en schuur
"Tot tien man kun je goed een aantal jaar blijven drijven op geld van klanten en subsidies", is de ervaring van Harm. Daarna is er, om te kunnen opschalen, meer geld nodig. Vooral ook voor meer mensen. "Met onze productlijnen kunnen we inmiddels onze organisatie goed bedruipen." Het Gearbox-team telt inmiddels meer dan 65 mensen. "We zijn een normaal bedrijf, alleen wat hard gegroeid."
De focus bij Gearbox lag eerst op de kas, maar is gaandeweg de laatste jaren meer verschoven naar de schuur en verwerkingshal. "In de kas gaat er momenteel veel geld naar LED. LED is onze grootste concurrent." Na de investeringen in LED is er bij veel bedrijven niet echt geld meer over voor automatisering. "Dat gaat ook wel weer veranderen", voorspelde de CFO. Het maakt wel dat het geld voor investeringen in automatisering momenteel meer bij veredelingsbedrijven en verpakkings- en verwerkingsbedrijven vandaan komt.
Niet alles kon op de foto, want Gearbox levert maatwerk en werkt ook met patenten. Harm gaf de bezoekers tijdens het kijkje in de keuken wel uitleg over de innovaties.
"Het moet pijn doen"
Na de rondleiding en de presentaties was het tijd voor discussie en het stellen van vragen. Het was hier dat Pieter van Flynth de gechargeerde uitspraak ("Als je niet zo'n heel best bedrijf hebt, dan is dit de tijd om geld op te halen") deed. Daarmee doelde hij nadrukkelijk niet op besproken bedrijven die middag, maar wel op de private-equitysituatie in de tuinbouw in zijn algemeen. Een prikkelende uitspraak, voor zover die al nodig was om de discussie los te maken dinsdagmiddag.
Pieter wijst erop dat er momenteel meer geld vanuit private equity beschikbaar is dan dat er aanbod is. Veel ondernemers die hij spreekt worden daarom ook heel regelmatig gebeld door partijen met zakken met geld.
Dat geld, dat is mooi, maar wil je ook echt goed innoveren, dan moet dat ook pijn doen, vond Peter Duijvestijn, tomatenteler en een van de vaste trendcafégasten. Harm kon zich er wel in vinden. Ondernemen en innoveren gaat op het scherp van de snede. "Daardoor heb je ook weleens een slecht nachie."
Woordje uitleg van Harm bij een demolijn voor Maurice Wubben, Jan Willem Tolhoek (FreshRecruitment) en Roy van Beest (PEAX Data)
Op 18 juni staat het volgende AGF Trendcafé gepland. Dan gaat het over het imago van de tuinbouw, op bezoek bij Concept Factory in Den Bosch.
Peter Duijvestijn en Harm van Adrichem in een onderonsje naast het buffet.
Ooit begonnen in een klein schuurtje is Gearbox vandaag de dag in een stuk grotere 'schuur' gevestigd, aan het Nollaantje in Maasdijk