Het telen van blauwe bessen in Servië, zorgt voor een goed inkomen bij de lokale telers. Wel hebben hevige regenbuien de oogst dit jaar verminderd met 20 procent. Dat vertelde Ivan Djuknic van Prima Blueberry. Maar hij sprak wel zijn hoop uit dat de organisatie tegen volgend jaar 100 ton fruit zal kunnen aanbieden aan internationale kopers. Voor zijn huis, zo'n 100 km ten zuiden van Belgrado, testte hij een dozijn aan blauwebessen uit, voornamelijk Amerikaanse soorten, geïmporteerd uit Nederland.
Het telen van blauwe bessen in het noorden van Servië is de afgelopen 10 jaar sterk toegenomen, toen was Djuknic een van de vijf blauwebessentelers die een subsidie verkregen van de Nederlandse regering in de vorm van blauwe bessen struiken en waterzuivering systemen. Gestimuleerd door de donatie, vormde hij een coöperatie waarbij de leden een special training doorliepen, georganiseerd door het Amerikaanse Agentschap voor Internationale Ontwikkeling en nam hij deel aan internationale landbouw beurzen in Berlijn en Tokyo, wat volgens Djuknic de beste manier was om kopers te vinden.
Hij zei dat de landbouwers de coöperatie hadden opgestart om een groter volume fruit aan te kunnen bieden voor export. Dankzij de invoering van de GlobalGAP- standaard, die de productieprocessen controleert, werd de coöperatie in 2009 de eerste exporteur van verpakte blauwe bessen naar EU, voornamelijk naar Nederland en Groot-Brittannië.
Volgens Djuknic kosten twee jaar oude blauwe bessenplanten van de Amerikaanse soort, zoals bijvoorbeeld Duke, Bluecrop, Spartan of nieuwe Amerikaanse variëteiten zoals Draper, Liberty en Huron, zo'n 2,50 Euro per plant in Nederland. De coöperatie betrekt ze voor haar leden. Wanneer de struiken volledig zijn gegroeid na 7 jaar, kunnen ze 5 tot 7 kg fruit opleveren voor tientallen jaren of zelfs een eeuw -- wat een inkomen betekent van 30 Euro per plant.
Een blauwe bessenbedrijf van een hectare groot, kan 12 tot 15 ton fruit opleveren, die de telers kunnen verkopen voor ongeveer 50.000 tot 60.000 Euro. Goede winst is gegarandeerd door de populariteit van de blauwe bes op de Europese markt, waar het ongeveer 9 Euro per kg kost.
Hoewel het een droombaan lijkt, worden vele Servische telers tegengehouden door het idee van de initieel hoge investeringsprijs -- zo'n 19,000 Euro per hectare voor gecertificeerde Amerikaanse zaden van de bovengenoemde soorten, geïmporteerd uit Nederland, de watersystemen, de fertilisatie van de grond en de optionele 13,000 Euro voor het anti-hagel net dat dient als bescherming tegen vallend ijs en als beschutting tegen overvloedige zonnestralen.
Volgens Djuknic zijn het voornamelijk ondernemers en niet boeren die de blauwe bessen telen in Servië. Zij investeren immers het geld uit hun vorige bedrijven of zelfs hun spaargeld. Daartoe behoren ook vele Serviërs uit het buitenland of zelfs dokters en ingenieurs. Djuknic zei dat Nederlandse en Amerikaanse experts die de blauwe bessen telers trainden tijdens seminaries en tours, zeiden dat Servië over buitengewone omstandigheden beschikt om blauwe bessen te kweken, terwijl het fruit doorheen de jaren ook van uitstekende kwaliteit bewees te zijn.
In Servië start de belangrijkste oogst in het midden van juni voor vele Europese bedrijven. Maar bedrijven op hogere bodems hebben latere oogsten en diegene die boven de 1000 meter liggen, kunnen zelfs in september hun oogst hebben.
De Servische blauwe bessen telers zeiden dat de handel hen veel winst opbrengt en dat het niet te vergelijken is met de conventionele landbouw.
Terug in Belanovica, benadrukte Ivan Djuknic dat zijn coöperatie verder wenst te ontwikkelen. Het heeft projecten voorbereid om hun productie uit te breiden met een nieuw koelingssysteem, een fabriek voor verpakking, de productie van gedroogde blauwe bessen alsook haar proces in de zoektocht naar investeerders en het aanmelden voor subsidies van de Europese Unie.
"De staat zou de groei van blauwe bessen moeten subsidiëren, mits het een geweldig product is voor de export en we de ideale omstandigheden hebben om het te kweken," concludeert hij.
Bron: xinhuanet.com
[email protected]