De vertraging door de scans vormen een aanzienlijke kostenpost voor de handelaren. Ron berekent zijn schade van alleen vorige week vrijdag op 50.000 euro. Johannes Lachi van Exotimex rekent in een reactie met een schade van 500 euro per container. "Ze mogen van mij alles scannen, maar geef hier tijdsplanningen aan zodat je weet wanneer je container vrij komt. Nu is transport niet te plannen en komen er onbehoorlijk veel kosten bij," schrijft hij in een reactie. Die onduidelijkheid over de tijdsplanning van een scan wordt ook in andere reacties onderstreept als een groot probleem.
Lees hier het artikel met Ron Jongejan en de reacties van andere importeurs.
'Externe baan'
Bij binnenkomst van een container in de haven van Rotterdam worden op basis van risicoprofielen de containers geselecteerd die gescand moeten worden. Alle handelaren zien het belang van de scans. Het zijn ook niet de scans op zich waartegen bezwaar gemaakt wordt. Wel worden vraagtekens gezet bij de procedure en de snelheid waarmee de scans uitgevoerd worden. Volgens de douane bereiken hen "soortgelijke klachten uit de fruitsector" sinds de afschaffing van de 'externe baan' in februari 2016. Deze 'externe baan' bepaalde dat AEO-gecertificeerde bedrijven de containers zelf via de openbare weg naar de scans mochten vervoeren. Die regel kwam te vervallen.
"Het extern kunnen scannen voorziet nog steeds in een behoefte om lading snel vrij te krijgen en kosten voor bedrijven zo laag mogelijk te houden," reageert Gera van Weenum, woordvoerder van de douane. "We begrijpen dus zeker dat bedrijven hun ogen op de douane richten om een ruimere oplossing te bieden dan nu het geval is."
Noodprocedure
Daarbij tekent ze wel aan dat er aan het extern scannen risico's verbonden zijn. "De veiligheid van dit proces was onvoldoende gewaarborgd waardoor het risico bestond dat er containers zonder de benodigde controle de terminal verlaten. Extern scannen is nu alleen nog mogelijk als er sprake is van een noodprocedure. Voor bedrijven betekent dit dat zij in de regel pas na de afronding van het controle proces over hun container kunnen beschikken."
Deze noodprocedure is van toepassing als de scan langer dan 36 uur niet gebruikt kan worden of in uitzonderlijke gevallen. De douane bepaalt of de noodprocedure kan worden ingezet. Nu is deze maatregel niet altijd een oplossing. Vorige week bleek dat de douane strak vasthoudt aan de 36-uurs norm. Eerder de noodprocedure opstarten om de container tijdig bij de scan aan te bieden, is niet mogelijk. Daarnaast zou het druk geweest zijn bij de scan, waardoor ook bij uitvoering van de noodprocedure de container niet tijdig gescand kon worden.
Sneller vrijgeven
"In een groot deel van de gevallen wordt het scanproces binnen 24 uur afgerond," legt Gera uit. "Echter door piekvorming, grote schepen die kort na elkaar binnenkomen, komt het voor dat de termijn niet kan worden gerealiseerd. In die uitzonderlijke gevallen krijgt het bedrijf de mogelijkheid het vervoer naar de scan via de openbare weg zelf te regelen. Vóór de afschaffing van extern scannen was dit anders. AEO-gecertificeerde bedrijven konden vrijwel direct na binnenkomst in haven de goederen zelf naar de scan (laten) brengen. Daarnaast waren er in beginsel geen kosten voor overslag in het weekend en vervoerskosten van en naar de scan. Een andere verklaring voor deze klachten zien wij niet."
Tot slot geeft de douane aan te zoeken naar een oplossing. "In overleg met Deltalinqs, Fenex, VRC, de betrokken terminals en de douane wordt momenteel onderzocht op welke wijze we dit proces kunnen verbeteren waardoor containers sneller vrijgegeven kunnen worden. Ook wordt onderzocht onder welke strikte voorwaarden extern scannen kan worden toegestaan, waardoor het risico van verdwijnen van zendingen wordt voorkomen."