Hij vervolgde met enkele persoonlijke statements: "Groei is goed, rendement is beter. Procesinnovaties om kostprijs te drukken moeten voortdurend onder de aandacht zijn, maar productinnovatie mag niet ontbreken. Bestaande markten uitbreiden is belangrijk, maar nieuwe markten zijn onmisbaar. Ketenverkorting lijkt een aardig begrip, maar uiteindelijk weet ik niet of de sector als geheel zich daarmee sterker maakt op de internationale markt…."
Gijsbrecht Gunter
"Met een wekelijkse capaciteit van zo'n 35.000 ton kunnen we elke markt in notime bedienen. Dat is ook nodig want exportweken van 30.000 ton zijn geen echte uitzondering meer. Het is een kracht. Echter, hoe we de capaciteit flexibeler kunnen maken is een veel grotere uitdaging voor 'juunboeren' die diep in hun hartje liever over tonnen spreken dan over rendement op geïnvesteerd vermogen. Hoe kunnen we met de enorme machineparken die we bouwden de verhouding tussen vaste kosten en variabele kosten in een gezondere balans krijgen, is de vraag die voor mij nog onbeantwoord voor me ligt. Is daar een andere manier van werken voor nodig? Productspecialisatie? Een geheel ander business concept? Samenwerking misschien? Wie hier de komende jaren het antwoord op vindt, kan de sector echt een boost geven is mijn stellige overtuiging! Anders ben ik bang dat we de grootste concurrentie voor de Nederlandse sector toch heel dichtbij moeten zoeken", vervolgde de voorzitter.
Ook risicospreiding noemde hij een vaak onderschatte kracht van de sector. "De 3.000 boeren, waarvan uien zo'n 5-10 procent van het bouwplan vormen zijn de basis, daarop de circa 30 sorteerbedrijven die het risico over inkoop en verpakken dragen en dan de exporteurs die de risico's dragen voor het afleveren van de uitjes waar ook ter wereld. Stel dat het volledige risico slechts op twee schouders lag, dan moet je wel hele brede schouders hebben om 1.000 hectare uien, met een toegevoegde waarde van ruim 15 miljoen, alleen te willen dragen als ondernemer. Juist de risicospreiding maakt Nederland sterk, denk ik, en moeten we koesteren."
Waardecreatie
"Ketenverkorting lijkt een prachtig 'buzzword', maar betekent voor mij voor onze mooie uiensector wanneer je doorvraagt vaak niet veel meer dan kortstondig gewin, tegen een te hoog risico dat zorgt voor instabiliteit op langere termijn. Kostenreductie zoeken is heel mooi natuurlijk en vooral sinds eind jaren '90 in bestuursland een soort toverwoord, maar moet mijns inziens wel in balans blijven met de risico's die het met zich mee kan brengen. Als ik dan zie dat we voor een kostprijs van circa 25 eurocent per kilo overal ter wereld een prachtig uitje kunnen neerleggen als gehele keten, weet ik niet of kostenreductie zoveel prioriteit verdient dan het nu veelal krijgt. Het tegenovergestelde van kostenreductie heet 'waardecreatie', daar zou ik liever prioriteit aan geven momenteel", vervolgde Gijsbrecht.
Hij sloot af met een positief punt. "Als je even googelt op de nieuwsberichten dan hebben we als sector goed in de spotlights gestaan. Zowel van de landelijke en regionale media, maar ook bij gemeenten, Provincies, Tweede Kamer en zelfs de staatssecretaris wijdde speciaal aan de uiensector een lovende brief. Ongelofelijk eigenlijk toen ik het gisteravond allemaal nog eens even op een rijtje zette. Dat we met zo'n kleine organisatie zoveel voor elkaar kunnen boksen. Kleine organisatie zeg ik bewust, maar tegelijkertijd wel een heel energieke organisatie."
MH
Uiteraard kwam ook het MH-dossier aan de orde. Momenteel ligt in de EU een concept reviewrapport van de EFSA ter discussie voor. Eind oktober 2017 loopt de toelating voor de stof af. Een lang exportseizoen en de bereikbaarheid van verre exportbestemmingen staat of valt met de beschikbaarheid van een goede kiemremmer. Daarvoor zijn nu alleen kiemremmers op basis van de actieve stof maleïne hydrazide geschikt. Gijsbrecht gaf aan dat momenteel volop een lobby gaande is om het middel voor de sector te behouden. "We dringen zeker aan op spoed, maar er moeten nu twee technische vragen nader onderzocht worden. Geef de instanties de tijd om proeven en onderzoek te doen en de commissie om dit vervolgens te behouden. Wij gaan er vanuit dat dit middel - dat wereldwijd wordt gebruikt - behouden blijft voor de sector, anders hebben we wel degelijk een probleem. Dat beaamde exporteur Jaap Wiskerke, die zelf ervaring opdeed met Ethyleen als kiemrekker. "Dit is absoluut geen alternatief. We hebben MH nodig om onze uien buiten Europa te exporteren."
Jaap Wiskerke
Klik hier om de fotoreportage te bekijken
Hoe sexy is de ui?
Vervolgens werd gestart met een telefoonquiz, waarbij de verschillende bestuursleden van GroentenFruit Huis in gingen op de verschillende onderwerpen. Zo ging Erik Waterman in op de vraag hoe sexy de ui is. "Hoewel dat misschien tegenstrijdig is omdat wij liever niet willen dat de ui een rokje uitdoet, maar we vertegenwoordigen de groente met het grootste volume, die net als peper en zout in elke keuken te vinden is. Dat verdient meer aandacht en promotie!"
Gijsbrecht vertelde zelf over zijn reis die hij met Dik de Winter van KCB door Panama maakte in het kader van de kennisuitwisseling, gevolgd door een bezoek van de Panamese landbouwminister. "Ik kwam uien van ontzettend veel leden tegen. Deze kwaliteit was aanzienlijk beter dan de lokale productie. Wel wordt er veel geïnvesteerd in verwerkingscapaciteit, al zijn de keuzes die bij de investeringen gemaakt worden discutabel."
Jan van der Lans vertelde over de vorig jaar opgestarte promotiecampagne van de Holland Onion Association, een site die inmiddels wereldwijd bezoekers trekt. Jan riep de aanwezige leden op om het HOA-logo ook op de site te gebruiken. Jan Beemsterboer bezocht namens het bestuur de Euronion-bijeenkomst in Stamford en gaf de inkijkje geven in de Europese uienproductie. Als opvallendste trends gaf hij aan dat in bijna alle Europese landen, met uitzondering van Engeland, het areaal is uitgebreid, maar dat de gemiddelde opbrengsten per hectare wel een stuk lager uitvallen.
Lijn Moerdijk
Kwaliteitsonderzoek
Rinus van den Berge gaf vervolgens een toelichting op de inbreng vanuit de handel ten behoeve van de beursnotering, waarna de beurscommissieleden in het zonnetje werden gezet. Daaropvolgend vertelde Lijn Moerdijk over het ketenbrede kwaliteitsonderzoek waar door teelt, handel en toeleveranciers voor de komende 3 jaar meer dan 2 miljoen euro in wordt geïnvesteerd. "Het meest integrale en grootste uienonderzoek sinds jaren hebben we zo samen van de grond weten te tillen. Er kunnen nog meer partijen mee doen. Wie betaalt, bepaalt!"
Jaap Wiskerke vertelde vervolgens over het project dat hij met zijn buurman - frietfabriek Lamb Weston Meijer - heeft opgestart. "Een jaar terug ging er in onze provincie een duurzaamheidsproject niet door, daardoor bleef er subsidie in de pot. Ik zag dat onze buurman steeds meer stoom naar buiten ging, dus de buurman heeft warmte over en die hebben wij nodig om onze uien te drogen. Zo kunnen wij samen energie besparen, de CO2-uitstoot verminderen en samen op energievlak de wereld een stukje beter maken. We denken in onze sector nogal eens in de factor prijs, maar dat is niet altijd het belangrijkste", vervolgde Jaap, die refereerde aan zijn gesprek met Jumbo-topman Frits van Eerd, die in één van zijn eerste gesprekken vroeg wat Wiskerke doet op duurzaamheidsgebied. Voordat de centrale leidingen tussen Lamb Weston Meijer en Wiskerke worden geïnstalleerd, is het nog wachten op de subsidie - waarover voor 31 december duidelijkheid komt - en die in 50% van de investering moet voorzien. Uitgaande van de huidige gasprijs moet het project, inclusief subsidies, binnen vier jaar zijn terugverdiend."
Tenslotte toonde Wilco van den Berg, de statisticus van GroentenFruit Huis wat handelaren in de praktijk met 'big data' kunnen. Op de site is inmiddels een interactieve kaart beschikbaar, waar onder meer per land het marktaandeel van Nederlands product inzichtelijk is en waarbij ook perspectiefvolle nieuwe exportmarkten worden getoond.
Als feestelijke afsluiter nam cabaretier Joop Vos nog even alle sprekers van de middag op de hak en werd het gecombineerd met het aansluitende diner toch nog gezellig in Dordrecht...
Klik hier om de fotoreportage te bekijken
Foto's: Andries Gunter