Ook komt er een wekelijks overleg om de situatie goed te monitoren. "Het is nodig om in EU-verband en met voorrang de sectoren te steunen die het zwaarst zijn getroffen", twitterde Dijksma na afloop. "Op 5 september zal er een extra landbouwraad plaatsvinden. Voor die tijd verwacht ik dat de Commissie met eerste, concrete voorstellen komt."
De situatie van telers werd gisteren pijnlijk duidelijk in een reportage van EenVandaag. Tomatenteler Tom Zwinkels, 15 hectare, vertelt dat de prijzen het hele jaar al beneden peil zijn. "Je hebt goede en slechte jaren. Het zetje van Poetin is de druppel die de emmer doet overlopen." Paprikateler Jos Enthoven vertelt dat het dieptepunt van de paprika's 4 cent per kilo was - tegenover alleen al 15 cent oogstkosten per kilo. Hij zit inmiddels diep in de rode cijfers en dat loopt wekelijks verder op.
Volgens Nico van Ruiten zitten de 500 glasgroentenbedrijven, die al in het bijzonder beheer zitten in een soortgelijke situatie en kan de boycot de genadeklap zijn. Dan is het slechts een kwestie van weken voor bedrijven het niet meer vol kunnen houden. Enthoven erkent dat. Zijn kwekerij kan het op deze manier nog een week of 10, 12 uithouden. "Als het dan niet beter wordt, is het over."
Hillfresh
Maar de verschillen tussen bedrijven zijn groot. Ook voor im- en exportbedrijf Hillfresh was Rusland een belangrijke afzetmarkt. In de koeling staan genoeg producten die niet weg kunnen. Toch ziet Leo van den Heuvel, directeur Hillfresh ook nieuwe kansen. Groenten en fruit van buiten Europa mag wel naar Rusland, waarschijnlijk ook via Nederland. "We willen dit heel graag exporteren", vertelt hij met een ananas in zijn hand. "Zodra we precies weten hoe het moet, gaan de vrachtwagens rijden en kunnen we de supermarkten in Rusland weer beleveren. Alle mogelijkheden worden onderzocht." Bekijk de reportage hier terug.
Steun
De snelle toezegging van de Europese Commissie valt in goede aarde bij LTO Nederland, vertelde Albert-Jan Maat gisteren ook bij EenVandaag. "Er zijn ondernemers waar direct wat voor gebeuren moet. Je ziet de prijsval van soms wel 80%. Wij willen normale marktwerking terug. We zijn bereid om het leeuwendeel van de kosten voor eigen rekening te nemen, maar er zijn Europese noodfondsen. Laten we die nu gebruiken. Crisisfondsen zijn er voor als er crisis is." De gevolgen van de boycot komen bovenop de slechte situatie waarin de tuinbouw al verkeerde. Dat wil Maat hier niet bij betrekken. "Wij zijn niet bang voor marktwerking. Als het een tijdje minder gaat, zal het niet iedereen lukken om door te kunnen. Maar dit is zo'n genadeklap eroverheen, dit kun je de sector niet alleen laten oplossen." Maat wijst op de politieke achtergrond van de sancties en de boycot. "Het zal niet zo zijn dat drie procent van de ondernemers de rekening daarvan betaalt."
LTO pleit voor het uit de markt halen van product en het afbreken van teelten zodat de marktwerking weer terug kan keren. Maat verklaart: "80% van de kosten en de problemen zullen we zelf opvangen, maar geef ons het gereedschap om ervoor te zorgen dat we weer in normale marktprijzen komen." Naast het crisisfonds van 400 miljoen ziet hij ook mogelijkheden in andere fondsen. Samengevoegd kan dat zo'n anderhalf miljard steun opleveren.
Samensterk
Eerder deze week pleitten verschillende gemeentes voor steun voor de telers en stuurde Greenport Holland een brandbrief aan staatssecretaris Dijksma. De actie Samensterk kent inmiddels ruim 6.500 likes op Facebook. Staatssecretaris Dijksma droeg ook haar steentje bij en deelde Nederlandse AGF uit bij de eerste ministerraad na de vakantie. "Het is altijd goed om Nederlandse groente en Nederlands fruit te eten, maar zeker vandaag", zei ze voor aanvang van de vergadering.
Toch klinken er ook kritische geluiden. Onder een opiniestuk in De Volkskrant, geschreven door Xander van Uffelen ter steun van de telers, wordt overwegend negatief gereageerd.