Plastic is een probleem voor het milieu en de gezondheid. Daarom ontwikkelen universiteiten en bedrijven steeds meer verpakkingsmaterialen voor levensmiddelen die zich sneller en zonder schadelijke resten afbreken en waarvoor geen aardolie nodig is. De eerste producten zijn klaar voor gebruik in de praktijk, bijvoorbeeld biologisch afbreekbare folie uit polymelkzuur of graspapier.
Polymelkzuur ontstaat met behulp van melkzuurbacteriën uit bijvoorbeeld maïszetmeel en is biologisch afbreekbaar. Men kan er folie, bekertjes en schaaltjes van vormen. Zulke kunststoffen uit nagroeiende grondstoffen hebben een duidelijk betere klimaatbalans dan plastic op aardoliebasis, aangezien maïs, tarwe en suikerbiet voor hun groei kooldioxide uit de lucht halen. Ook al staat 'plantenplastic' nog in de kinderschoenen, en is het naar verhouding duur, verwachten deskundigen een grote groei. De inzet van reststoffen zoals maïsstro of etensresten zou bijzonder duurzaam zijn, zodat er geen akkergrond nodig is voor de teelt van nagroeiende grondstoffen en er geen bos gerooid hoeft te worden. Een biopolymeer uit het melkeiwit caseïne bijvoorbeeld, dat gewonnen wordt uit rauwe melk, is reeds klaar om in de praktijk gebruikt te worden.
Verpakkingsspecialisten experimenteren bovendien met algen, kokosnootvezels, tomatenplanten, bananenstammen, zaagsel en katoenafval om nieuwe soorten doosjes en schaaltjes voor levensmiddelen te ontwikkelen. Sinds enige tijd succesvol is de inzet van graspapier, dat voor maximaal 60 procent uit gras in plaats van hout bestaat. De milieubalans is duidelijk beter dan bij normaal papier. Voor producten zoals cornflakes of chips, die beschermd moeten worden tegen vocht, ontwikkelt het Duitse Fraunhofer-instituut voor procestechnologie momenteel barrièrelagen op basis van weiproteïnen. Er wordt ook geëxperimenteerd met coatings uit algen en tomatenschillen, om het normaal gesproken op papier aangebrachte aluminium, dat vaak verpakte levensmiddelen droog houdt, te kunnen vervangen. Nu al op de markt zijn verpakkingen waarbij de hoeveelheid plastic gereduceerd is. Hierbij is een deel van het plastic vervangen door natuurlijke materialen zoals krijt of talk, bijvoorbeeld yoghurtbekers uit polypropyleen met talk.
Duidelijk is: het beste plasticafval is dat, dat helemaal niet ontstaat. Consumenten kunnen bij veel producten overtollige verpakkingen vermijden en de voorkeur geven aan herbruikbare oplossingen. De op één na beste oplossing tegen de plasticvloed is hoogwaardige recycling. Daarvoor wachten de economie en consumenten echter op betere verpakkingsdesigns, het afzien van slecht recyclebare verpakkingen en verbeterde sorteertechnieken bij de recyclingbedrijven.
Bron: BZfE