Fairtrade zet zich in voor stapsgewijze loonsverhoging van werknemers op bananenplantages om te komen tot een leefbaar loon. In Ecuador heeft deze strijd vruchten afgeworpen: lokale werknemers en werkgevers bevestigen dat een leefbaar loon wordt uitbetaald op Fairtrade plantages.
Een leefbaar loon is het minimale bedrag dat een werknemer ontvangt voor een standaard werkweek die hem en zijn gezin in staat stelt een fatsoenlijke levensstandaard te hebben. Een loon waar voldoende en voedzaam eten, fatsoenlijke behuizing, kleding, onderwijs, gezondheidszorg, transport en een kleine buffer voor onvoorziene uitgaven van betaald kan worden.
Salario digno in Ecuador
In Ecuador ontvangen alle plantagearbeiders, ook degenen met de laagste salarissen, tenminste een ‘salario digno’, vrij vertaald een fatsoenlijk loon, van US$444,621. Hierdoor zijn arbeiders op bananenplantages in Ecuador vaak beter af dan in andere landen. Eind dit jaar zal de Global Living Wage Coalition (GLWC) een leefbaar loon benchmark voor Ecuador publiceren. Fairtrade reisde naar gecertificeerde plantages in Ecuador om meer zicht te krijgen in actuele loonhoogtes die werknemers ontvangen. Conclusie van deze reis is dat op de vijf Fairtrade gecertificeerde plantages de eigenaren een substantieel hoger salaris uitbetalen. Dit salaris ligt, inclusief een aantal bonussen, hoger dan het salario digno en het indicatieve Living Wage salaris uit de benchmark. Op de Fairtrade gecertificeerde plantages ontvangt de laagstbetaalde werknemer $570, bovendien ontvangen werknemers gemiddeld $31 aan ontwikkelingspremie. In totaal ontvangt zelfs de laagst betaalde werknemer daarmee circa $600.
Premie broodnodig
Een salario digno zoals Ecuador die hanteert, betekent echter lang niet altijd dat de eerste levensbehoeften afgedekt worden. In Ecuador ontbreekt een (sociale) infrastructuur die niet opgelost kan worden met een leefbaar loon alleen. Daarom hechten werknemers op de bezochte plantages veel belang aan de Fairtrade premie, die wordt ingezet om basisbehoeften aan te vullen die onderdeel zijn van een leefbaar loon. Zo kunnen werknemers en hun gezinnen bijvoorbeeld wel gebruikmaken van gratis onderwijs, maar zijn ze pas met Fairtrade premie in staat ook de benodigde schoolspullen te kopen, zoals uniformen, schoenen en rugzakken en transport van en naar school. Werknemers kunnen gebruikmaken van lokale gezondheidszorg, maar pas met premiegelden weten ze de lange wachttijden te omzeilen, kwalitatief goede zorg in te kopen en hebben ze toegang tot spoedeisende hulp, gynaecologen en tandartsen.
“Werknemers en eigenaren hebben elkaar hard nodig. We zijn een team. Ze kunnen met de Fairtrade premie beslissen over het geld. Dat was eerst even wennen voor hen, maar na een jaar zagen we al verschil: beter eten, betere educatie, meer kinderen naar vervolgonderwijs en persoonlijke ontwikkeling van werknemers. Ook voor mij als eigenaar is dat belangrijk. Ik heb zo gemotiveerd personeel en zit nooit om werknemers verlegen”, stelt Esteban Subia, eigenaar van de bananenplantage Finca El Remanso.
Leefbaar-loonconferentie
Fairtrade is, samen met onder andere het Ministerie van Buitenlandse Zaken en IDH, medeorganisator van een leefbaar loon en leefbaar inkomen conferentie op 5 en 6 november. De conferentie zal bezocht worden door bedrijven, NGO’s en vertegenwoordigers van de overheid om gezamenlijk te onderzoeken welke volgende stappen gezet kunnen worden richting betaling van een leefbaar loon, waaronder in de bananensector. Fairtrade kijkt uit naar verdergaande samenwerking met IDH, GLWC en supermarkten alsmede naar de definitieve cijfers van het rapport over leefbaar loon voor Ecuador.
Voor meer informatie:
Stichting Max Havelaar
T: +31 (0)30 233 70 70
www.maxhavelaar.nl