Nederlandse supermarkten hebben in een overeenkomst vastgelegd dat zij zich gezamenlijk inzetten voor een leefbaar loon voor arbeiders in de bananenteelt. De supermarkten streven ernaar om binnen vijf jaar het verschil tussen het huidige loon en het leefbaar loon voor hun totale bananenassortiment te verminderen met ten minste 75%.
De overeenkomst van het ‘Bananenproject’ is in oktober 2019 ondertekend door Albert Heijn, Superunie, Boni, Boon, Coop, Deen, Hoogvliet, Jan Linders, Jumbo, Plus, Poiesz, Sligro, Spar, Vomar en het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL).
Doel
Het doel is dat de deelnemende supermarkten in 2025 voornamelijk bananen verkopen van plantages waar een leefbaar loon is betaald aan werknemers voor het deel dat bestemd is voor de Nederlandse supermarkten. Met de door IDH beschikbaar gestelde salariscalculator (Salary Matrix) kunnen supermarkten het verschil tussen het huidige en leefbaar loon berekenen. Ook kunnen zij het totale bananenassortiment en de huidige lonen in hun toeleveringsketen analyseren. Dit zal dienen als referentiepunt voor de toekomstige lonen. Met ingang van 2021 moet er per jaar een geleidelijke verbetering zijn van ten minste 10% om het verschil met het leefbaar loon te overbruggen.
Bananen zijn het meest verkochte fruit in de supermarkt. Jaarlijks eten we gemiddeld 42 stuks per persoon. Deze bananen komen uit landen als Costa Rica, Ecuador en Colombia. Mensen die werken op bananenplantages, verdienen vaak niet genoeg om hun levensonderhoud en dat van hun gezin te bekostigen. Een leefbaar loon kijkt wat er in een specifiek gebied nodig is om minimaal in de basisbehoeften te voorzien. Door het verschil tussen het huidige loon en het leefbare loon te verkleinen, verbetert de levensstandaard van werknemers.
Over grenzen heen kijken
In het verleden zijn initiatieven voor een leefbaar loon in de grootste bananen exportregio's wereldwijd zijn nog niet goed op gang gekomen. Het is meestal onduidelijk waar leveranciers in de waardeketen de bananen precies vandaan halen, welke stappen zij (kunnen) zetten om tot leefbaar loon te komen en wat de werknemers op de plantages verdienen. Het kostenefficiënter maken en het verhogen van de lonen van de medewerkers op de plantages is complex en biedt niet altijd een structurele oplossing. De invloed van individuele partijen is beperkt, zeker wanneer een supermarkt ten opzichte van andere afnemers een klein deel van de totale bananenoogst van een plantage inkoopt. Ook is het van belang om de markt in balans te houden. Dat kan door zoveel mogelijk productielanden van bananen in de geleidelijke overgang naar een leefbaar loon mee te nemen. IDH zal zich erop richten dat andere partijen die zich bij het initiatief willen aansluiten de overeenkomst ook ondertekenen, zoals supermarkten uit andere landen.
Volgens de betrokken supermarkten levert het Bananenproject een belangrijke bijdrage: “Supermarkten zijn elkaars concurrenten, maar als het om de verduurzaming van de keten gaat en het aanpakken van risico’s, kunnen bedrijven zeker samenwerken. Als we daar met het Bananenproject in slagen, banen we de weg om dat ook met andere producten te gaan doen.”
Voor meer informatie:
Elske Stevenson
IDH, The Sustainable Trade Initiative
T: 06-21147951
E: [email protected]