Volgens telers zijn er meerdere structurele problemen die leiden tot telersprijzen die de productiekosten niet dekken: de diverse overheden, oneerlijke concurrentie, de macht van de grote afzetketens en het gebrek aan middelen om de crisis te beheersen.
De reacties van verschillende gesprekspartners over de nieuwe beweging Vereniging van Onafhankelijke Landbouwers zijn duidelijk: “De nieuwe vereniging geeft uitdrukking aan een breed gedragen onvrede. Nu is het belangrijk om met één stem te spreken, want het gevaar van een wirwar aan verenigingen is het gebrek aan structuur en een slechte coördinatie. De eenheid is van vitaal belang om het hoofd te kunnen bieden aan een structureel en cyclisch probleem, want het gaat hier duidelijk niet om een tijdelijke kwestie”, zegt Andrés Góngora Belmonte, algemeen secretaris van de Spaanse landbouworganisatie COAG.
"Het probleem zit veel dieper dan een eenmalig rampseizoen met desastreuze prijsverschillen. Kijk maar naar de tabel met telersprijzen en eindprijzen van oktober gepubliceerd door COAG. De meest opvallende prijsverschillen zijn die van aubergines en paprika’s, maar de ook het pompoenseizoen is erg slecht geweest, om nog maar te zwijgen over de prijsdaling van de komkommers. De daling van het areaal tomatenteelt zie je niet terug in de prijszetting en dat terwijl de prijzen normaal gezien beter zijn in het begin van het seizoen."
Andrés Góngora Belmonte, secretaris-generaal van de COAG
"EU-beleid ontmantelt de landbouw"
Volgens Andrés Góngora zorgt de Europese Unie voor voedselzekerheid maar ontmantelt ze tezelfdertijd haar productieve sectoren door overeenkomsten met derden. "De EU duwt ons in een weerloze positie: de invasie van producten uit derde landen is doorslaggevend en Europa is een vrijhandelszone zonder enige vorm van controle. Zelfs de gemaakte afspraken worden niet nagekomen. Zo is er bijvoorbeeld het geval van de overeenkomst met Marokko, waarbij voornamelijk de geïmporteerde tomaten, courgettes en sperziebonen het quotum overschrijden. Volgens de overeenkomst mochten er vorig jaar 320.000 ton Marokkaanse tomaten de EU binnen, maar de werkelijke import bedroeg 450.000 ton".
“Het quotum wordt niet gerespecteerd. Wij vragen dan ook om de douanerechten, maar Brussel deelt geen gegevens mee over de inning van de heffing. Voor sommige tomaten kan de minimumprijs voor de invoer niet minder dan 46 cent bedragen, terwijl ze daarna wel onder die prijs verkocht worden, wat eigenlijk zelfs lager is dan de productiekost, ”legt de algemeen secretaris van COAG uit.
De kracht van de distributiesector: de consument heeft geen oog voor belangrijke details
“De teler heeft een minimumprijs nodig die de kosten dekt en hem in staat stelt een waardig leven te leiden. De realiteit is evenwel anders: zijn onderhandelingspositie laat hem niet toe om minimumprijzen af te dingen, economisch gezien zit hij geheel verstikt. De instellingen dwingen de producent ertoe om rechtstreeks met de kopers te onderhandelen. Maar de machtspositie van de tegenpartij smoort billijke akkoorden volledig in de kiem. Alles wordt opgelegd aan de teler: van prijzen, leveranciers, transporteurs en normen, tot zelfs de periodes van promoties en prijsdalingen toe”, vervolgt Andrés Góngora.
Andrés Góngora wijst erop dat de consument niet weet dat de promoties van het type ‘3 voor de prijs van 2’ door de teler worden betaald: "De retailers leggen de korting simpelweg op: de producent levert 3 stuks maar krijgt er slechts 2 betaald. Uiteindelijk wordt de promotie aangeboden door de teler en niet door de supermarkt”.
"Het is niet alleen een probleem van Almería, maar nationaal en zelfs Europees"
“Wat aan het gebeuren is, speelt zich niet alleen af in de provincie Almería, maar ook op nationaal niveau en het is zelfs een Europees probleem. Er is nood aan regelingen voor crisismanagement. De AGF-sector leeft van de markt maar is nu helemaal gebroken. Er zijn dringend crisisbeheersingsmechanismen nodig, of het nu gaat om fondsen vanwege de klimaatomstandigheden of om een opkoopsysteem. Deze instrumenten moeten wettelijk worden vastgelegd bij decreet,” laat Andrés Góngora optekenen.
“We hebben het niet over geïsoleerde gevallen. De citrussector heeft enigszins hetzelfde meegemaakt, ook al houdt die nog de verwerkingsindustrie achter de hand. Maar het scenario is vergelijkbaar. Zo kunnen we ook de laatste crisis voor het steenfruit vermelden. Deze twee sectoren overwegen nog niet zo gauw om hun bomen te verwijderen omdat dat niet in een handomdraai kan, maar in het geval van de tomaten gaan de telers zonder weloverwogen strategie van het ene gewas over naar het andere, wat contraproductief is.”
De paradoxale conclusie
“Het is een feit dat de markt alle producten nodig heeft en dat de consument kwaliteit nu meer dan ooit waardeert. Maar we zijn slechter af dan ooit voorheen: de consument is best bewust, maar het zijn de grote ketens die van de situatie profiteren,” geeft Andrés Góngora mee.
"Het is ook niet fatsoenlijk om te gaan beweren dat de Spaanse AGF-sector geavanceerd is, vol dynamiek zit en een mooie toekomst voor de boeg heeft, en tezelfdertijd geen gewag te maken van de penibele situatie waarin de teler zich bevindt", besluit de algemeen secretaris van COAG.
Voor meer informatie:
COAG Almería
C/ Invernaderos, 11
04738 Vícar (Almería) - Spanje
Tel: + 34 950 554 433
Fax: +34 950 553 823
[email protected]
www.coagalmeria.com