Zowel de groenten- als de fruitaankopen daalden in 2019 met 1% in volume. Dat leert VLAM uit de cijfers, die het marktonderzoeksbureau GfK Belgium via zijn panel van 5 000 Belgische gezinnen verzamelde. De cijfers hebben enkel betrekking op thuisverbruik. De verse groenten waren gemiddeld duurder waardoor de groentenbestedingen stegen. Vers fruit daarentegen werd gemiddeld goedkoper waardoor de fruitbestedingen daalden. Qua distributie was er vorig jaar weinig verandering op de groenten- en fruitmarkt. Hypermarkten en grotere supermarkten bleven marktleider gevolgd door hard discount.
Thuisverbruik van groenten blijft dalen
De aankopen van verse groenten voor thuisverbruik schommelden tot 2014 rond de 40 kg per capita maar daalden sindsdien tot een voorlopig dieptepunt van 36,2 kg in 2019. De daling was vorig jaar wel beperkt tot 1%.
Door een stijging van de gemiddelde prijs van 2,57 euro in 2018 naar 2,72 in 2019 steeg de groentenbesteding met 4%. Nagenoeg alle Belgische gezinnen kopen verse groenten. Ze doen dit gemiddeld 55 keer per jaar of iets meer dan wekelijks. Goed nieuws is dat deze aankoopfrequentie in 2019 gelijk bleef. Vlamingen en gezinnen uit de hogere sociale groep kopen in verhouding meer verse groenten dan Walen en gezinnen uit de middelste en lagere sociale groepen. Opmerkelijk is dat de gezinnen met kinderen met een beperkt inkomen vorig jaar meer groenten kochten.
Binnen het segment van verse groenten daalden de voorverpakte verwerkte groenten na enkele jaren van groei naar 3,7 kg per capita. Hiermee heeft dit segment een aandeel van 10% in volume en 19% in bestedingen.
De biogroenten groeiden in 2019, onder impuls van Wallonië, verder door. 7 op 10 Belgen kopen al eens biogroenten. De Belg koopt gemiddeld 2,2 kg biogroenten per jaar.
Tomaat blijft de meest gekochte groentensoort
De tomaat blijft de koploper binnen het groenteassortiment met 5,47 kg per capita, gevolgd door wortelen met 5,03 kg per capita en ajuin met 3,87 kg per capita. Binnen het tomatensegment winnen vooral de cherrytomaten verder aan belang. In waarde zijn cherrytomaten ondertussen veruit het belangrijkste tomatensegment geworden en ze nemen 46% van de tomatenomzet voor hun rekening. Binnen de groenten top tien deden de courgettes (+8% in volume) en de komkommers (+6%) het goed in 2019. De Belgische nationale trots ‘witloof ‘ stagneert op 2,8 kg per capita.
De Vlaming neigt in verhouding eerder naar paprika, prei, champignons, broccoli, bloemkool, spruiten, witte asperges, ijsbergsla, cherrytomaten en spinazie, terwijl de Waal in verhouding eerder kiest voor witloof, tros- en romatomaten, courgette, kropsla, sjalot, andijvie en aubergine. De Brusselaar springt er bovenuit voor artisjokken, komkommer en prinsessenboontjes. Groentensoorten die eerder in de smaak vallen bij jongere gezinnen zijn tomaten, wortelen, paprika, courgette, champignons, komkommer, aubergine en diverse slasoorten. Oudere gezinnen kiezen daarentegen in verhouding eerder voor witloof, prei, koolsoorten, kropsla, selder, sjalot en asperges.
Ook dalend thuisverbruik van fruit
De aankopen van vers fruit voor thuisverbruik daalden vorig jaar ook met 1% van 44 naar 43,5 kg per capita. Vers fruit was bovendien vorig jaar 2% goedkoper waardoor de fruitbestedingen 3% lager uitkwamen. De Belg besteedde vorig jaar gemiddeld 119 euro aan deze categorie. Net zoals voor groenten koopt bijna elk Belgisch gezin fruit en dit gebeurt gemiddeld 50 keer per jaar. Dit aantal blijft de laatste jaren stabiel. Vlaamse huishoudens zijn grotere fruitkopers dan Waalse en oudere huishoudens grotere dan jongere.
Ruim de helft van de Belgen koopt wel eens biofruit. Het aantal kopers van biofruit is stijgend.
Banaan blijft op 1 maar appel groeit opnieuw
De banaan (7,5 kg per capita) blijft de meest gekochte fruitsoort. De appel (7,33 kg), op nummer twee, deed het opnieuw beter en steeg met 3% in volume per capita. Jonagold, die het voorbije jaar goedkoper was, kon marktaandeel terugwinnen en is veruit de belangrijkste appelvariëteit met een volumeaandeel van 41%. Opvallende stijgers in de fruit top tien waren kiwi (+6%) en vooral aardbei (+18%). De bessen blijven het uitstekend doen. Andere opvallende stijgers in het fruitrayon waren de kersen (+17%) en de pruimen (+9%).
De perenverkoop viel tegen op alle vlakken en kende een daling in prijs, volume en aantal kopers. De Conférence blijft met drie kwart van de perenverkoop veruit de belangrijkste variëteit. Jonge huishoudens kiezen eerder voor appelen, bananen en meloenen. Oudere huishoudens zijn grotere liefhebbers van sinaasappelen, peren, perziken, nectarines, …
DIS 1 blijft marktleider voor verse groenten en fruit
Weinig veranderingen in het winkellandschap. 47% van het aangekochte volume verse groenten en vers fruit passeerde in 2019 bij DIS 1 (hypermarkten en grotere supermarkten zoals Albert Heijn, Carrefour Hypermarkten, Carrefour Market, Colruyt, Delhaize Supermarkten, Makro, …) langs de kassa. Hard discount (Aldi en Lidl), die 1 procent wint, eindigt met 24% marktaandeel op de tweede plaats. Op de derde plaats staat de buurtsupermarkt met 16% marktaandeel. Alle supermarkten samen (Dis 1, Hard discount en buurtsupermarkt) haalden vorig jaar een aandeel van 87%. Verse groenten en vers fruit zijn echte supermarktproducten geworden. Bij de overige kanalen is er de opkomst van de maaltijdboxen die aan huis geleverd worden of kunnen afgehaald worden. Deze formule is succesvol bij welgestelde alleenstaanden en gezinnen met kinderen.