"Spaanse supermarktoorlog houdt prijs bananen laag en stuwt afzet"

De prijzen voor Canarische en andere bananen blijven laag in Spanje als gevolg van de oorlog die er woedt tussen de verschillende supermarktketens. De afzet kan daardoor toenemen en de consumptie van bananen blijft hoger dan die van ander fruit, ook in een jaar zonder overaanbod.

"In Spanje is de banaan jaarrond het meest verkochte fruit en de consumptie is over het algemeen erg hoog", zegt José María Ruiz, oprichter van Plátanos Ruiz, een rijpingsbedrijf dat al meer dan 50 jaar in bananen is gespecialiseerd en ook een stand heeft in Mercabarna, de groothandelsmarkt in Barcelona. “Het grote voordeel van de banaan is dat zijn prijs het hele jaar door redelijk betaalbaar is. Hier in Mercabarna gaat hij momenteel voor lagere prijzen de deur uit dan het zomerfruit”.

Beide factoren, zowel de consumptie als de prijs, zijn gerelateerd aan het stabiele aanbod op de Spaanse markt, de belangrijkste bestemming voor de bananen uit de Canarische Eilanden, die in de schappen broederlijk naast de bananen uit derde landen liggen. "En op momenten dat er wat schaarste is aan Canarische bananen, zoals in de maanden oktober en november, stijgt precies de aanvoer van andere bananen, die een piek kent in het laatste trimester van het jaar" , vertelt José María. “Op dit moment ontvangt Catalonië wekelijks ongeveer 9.000 ton bananen uit de Canarische Eilanden, wat 50% vertegenwoordigt van het totale aanbod van dit fruit in onze regio. Met die cijfers zou in andere jaren ongeveer 1.000 ton van de markt moeten worden gehaald, maar nu krijgen we alles verkocht en zelfs tegen een acceptabele prijs”.

Prijzenoorlog tussen de Spaanse supermarkten
De omzetstijging heeft veel te maken met wat er in het retaillandschap aan de gang is. De supermarktketens zijn een van de grootste begunstigden sinds het begin van de pandemie en de grote spelers zitten momenteel verwikkeld in een oorlog om hun quota en groeipeil in Spanje te handhaven, aldus José María Ruiz. 

“Normaal kijken de grote ketens voor hun groei en verkoopscore naar de resultaten van het voorgaande jaar, maar dit jaar is dit niet mogelijk omdat 2020 heel ongewoon was. Neem nu de maand april: werkelijk iedereen zat thuis opgesloten en men kon weinig anders doen dan … eten. Dergelijke situatie zet de inkoopmanagers van de ketens onder druk om de prijzen laag te houden en niet in te leveren op marktaandeel”, legt hij uit. “Tegelijkertijd is Aldi in Spanje fors aan het uitbreiden. Lidl wil niet achterblijven en ook Mercadona ziet het niet zitten om terrein prijs te geven, zodat er tussen de ketens onderling een prijzenoorlog is ontstaan die het hele landschap een ander kleur geeft”.

En dat zie je ook terug in de winkelprijs van bananen die, zo zegt José María, dit jaar onder de 2 euro kan liggen, terwijl de prijs vorig jaar vaak uitkwam op 3 euro per kilo. Het lagere prijsniveau stimuleert het algemene verkoopvolume. Zo leeft de prijs voor bananen in de maand januari altijd even op, maar dat is dit jaar niet gebeurd. "Maar uiteindelijk is eigenlijk enkel de consument gebaat bij deze oorlog", beweert José María.

Containerschaarste
De logistieke factor is uiterst belangrijk voor de producten van de Canarische Eilanden, maar ook de verbinding tussen deze ultraperifere regio en het Spaanse vasteland werd getroffen door de pandemie, legt de oprichter van Plátanos Ruiz uit.

"Het is niet zo dat er bananen op de dokken bleven liggen, maar er zijn wel problemen geweest", bevestigt hij. “We hebben het immers over eilanden waar er opeens geen toeristen meer waren. Dat betekent dat er nauwelijks vraag was naar producten uit het vasteland. Maar de oogst van bananen ging natuurlijk door en de rederijen moesten dan maar lege containers naar de Canarische Eilanden sturen om aan de vraag naar transport voor dit fruit te kunnen voldoen. Het gevolg was uiteraard dat de vrachtprijs sterk steeg. Maar deze toename van de kosten zette zich niet door in de prijs van het fruit”.

"Mercabarna is veel veranderd sinds de pandemie"
Plátanos Ruiz heeft een magazijn van 800 m² in Mercabarna, de belangrijkste groothandelsmarkt voor vers voedsel in Europa op het vlak van afzetvolume. Het bedrijf rijpt er ongeveer 8.000 ton Canarische en andere bananen, inclusief biologisch fruit. Plátanos Ruiz heeft ook twee stands op de groothandelsmarkt, van waaruit het rechtstreeks de retail en de groenteboeren bedient. 

“Mercabarna is veel veranderd sinds de pandemie. De directe verkoop is grotendeels verloren gegaan, alles gaat nu veel meer via de telefoon. Bovendien was 30% van de directe verkoop aan horecaklanten, en hoewel hotels en restaurants weer open mogen, draait die sector nog helemaal niet zoals vanouds”, merkt José María op.

Toch vertroebelt dit obstakel de verwachtingen van het bananenbedrijf geenszins, dat de afgelopen jaren positieve resultaten heeft weten te boeken. "In 4 jaar tijd zijn we met 25% gegroeid", benadrukt de oprichter. “Dat is een forse toename die we hebben kunnen realiseren dankzij de spreiding van onze activiteiten, zoals onder meer ook de rijping van bananen voor derden. We bieden onze rijpingsservice op Mercabarna aan aan supermarkten die het fruit zelf aankopen op de Canarische Eilanden en waarmee we een exclusief samenwerkingsverband hebben”. Die groei komt ook tot uiting in de cijfers van het bedrijf. “Op basis van de verkoopstatistieken van Mercabarna, vertegenwoordigt ons bedrijf ongeveer 6% van wat er op de groothandelsmarkt wordt afgezet. Voor Canarische bananen is dat nog meer natuurlijk. Daar zijn we goed voor 10-11% van de totale afzet in Catalonië en voor ongeveer 1% in heel Spanje”.

Voor meer informatie: