Dertien dagen zijn er inmiddels verstreken in het moeilijkste en meest onvoorspelbare Zuid-Afrikaanse exportseizoen ooit. Exporteurs zijn blij met de hulp die zij deze week hebben gekregen van de Perishable Produce Export Control Board en DALRRD, na de interventie van Hortgro om fruit bestemd voor de Russische markt om te leiden naar Europa. Afhankelijk van de fruitsoort: Zuid-Afrikaanse citroenen met bestemming Rusland kunnen niet naar de EU worden verladen vanwege het risico op Citrus black spot, maar pruimen kunnen wel op deze markt worden afgezet.
"Het succesvol omleiden van fruit hangt af van de fruitsoort en de manier waarop deze dient te worden geïnspecteerd. Zo zijn de fytosanitaire eisen voor pruimen in Rusland en de EU hetzelfde maar verschillen de kwaliteitscriteria," merkt het PPECB op.
Er zijn onbevestigde berichten dat Zuid-Afrikaanse druiven en steenfruit officieel zouden zijn gedumpt en vernietigd in Europa, maar Jacques du Preez, manager Trade and Markets bij Hortgro, zegt dat dit niet het geval is. "Niemand zal fruit dumpen. Men probeert alternatieve markten met de beste prijzen te vinden. Alleen het fruit dat zich al op zee bevindt vormt een direct probleem. Het betreft ongeveer 500.000 kartons peren.
De exporteurs die werden gecontacteerd bevestigden dat zij hun fruit niet dumpen in de zin van dat ze het vernietigen, hoewel sommigen wel aangaven dat ze fruit in Europa hadden waar momenteel geen markt voor is, en dat terwijl rederijen druk op hen uitoefenen om de containers te retourneren.
Het idee om de onverkoopbare zendingen te doneren aan humanitaire hulpprojecten voor Oekraïense vluchtelingen wordt momenteel onderzocht.
Tegenstrijdige berichten over wijzigen van bestemming en overslag
De afgelopen dagen waren intens en werden gekenmerkt door tegenstrijdige berichten over de mogelijke overslag van containers met bestemming Sint-Petersburg, die zich al in Rotterdam, Bremerhaven en Antwerpen bevonden.
"We hebben werkelijk geen idee wat er momenteel gebeurt," zegt een expediteur, terwijl hij eraan toevoegt dat ook rederijen in het duister tasten. "Een paar dagen geleden lieten rederijen weten dat alle bestemmingen dienden te worden gewijzigd, hetgeen tot grote onrust leidde, met name met betrekking tot fruit dat al in Rotterdam was aangekomen, maar nog niet voor de EU was gecontroleerd, of niet aan de juiste maat- en verpakkingsspecificaties voor deze markt voldeed."
Op zoek naar alternatieven overwogen sommigen de mogelijkheid om het fruit naar het Turkse Mersin te verladen en dan over het land via Georgië naar Rusland te vervoeren. Hiervoor zouden echter een nieuwe bill of lading en beschikbare containers nodig zijn, waarvoor extra kosten moeten worden gemaakt.
"Zelfs al krijg je je fruit in Rusland, zal dit het waard zijn?"
Dit weekend hoorde FreshPlaza dat een feederschip met Zuid-Afrikaans fruit aan boord Bremershaven zou hebben verlaten met bestemming Sint-Petersburg. Sommigen vragen zich echter af of dit alles de moeite waard zal zijn.
"Het fruit zal de markt met een enorme vertraging bereiken en de kosten voor Russische importeurs zijn hoog. Zij zullen dollars moeten zien te vinden om ons te betalen en deze vervolgens ook nog naar ons moeten overmaken. Zelfs al krijg je je fruit in Rusland, op welke manier dan ook, dan heb je nog geen garantie dat je je geld krijgt," legt een exporteur uit, eraan toevoegend dat de koers van de roebel is gekelderd.
"Russische afnemers kunnen je niet betalen, ook al zouden ze willen," merkt een andere exporteur op. "Onze grootste zorg is dat we ons geld krijgen."
Er heerst onder sommigen dan ook een gevoel dat het 'uiterst onverantwoord' is om nu fruit naar Sint-Petersburg te verladen. Er is geen enkele garantie dat het fruit wordt gelost en Sint-Petersburg zal kunnen verlaten.