De uienvolumes zijn deze winter in veel landen een stuk minder, met een daling tot 40% in Spanje, en minder grote, maar toch opmerkelijke verliezen in onder meer Duitsland, Frankrijk en de Verenigde Staten. Vooral grote maten zijn moeilijk te vinden en dit gebrek aan aanbod heeft de prijzen in een groot deel van de wereldmarkt opgedreven. Dit kan goed nieuws zijn voor de telers, die ook met hogere teeltkosten te maken hebben, maar het valt nog te bezien of de consumenten bereid zullen zijn deze prijzen te betalen, hoewel de vraag voorlopig op peil lijkt te blijven.
Nederland: Alle ogen gericht op tweede helft seizoen
"Het is een controversieel jaar", vertelt een Hollandse exporteur over de uienmarkt. "De vraag blijft deze periode nog achter ten opzichte van de voorgaande jaren. Dit is vooral te zien op de Aziatische markt. Waar we voorgaande jaren grote volumes naar onder andere de Filipijnen af konden zetten, zijn we nu te stevig aan de prijs om te kunnen concurreren met de Chinese uien. Aan alles is dit jaar ook te zien wat de rol is van de Nederlandse ui op de wereldmarkt, namelijk de gatenvuller. Zolang lokale oogsten voldoende zijn, blijft het Nederlandse exportproduct te duur om de gaten op te vangen. Alle ogen zijn dan ook gericht op de tweede helft van het seizoen. Waar in voorgaande jaren de overgang van de drukte pas na de jaarwisseling plaatsvond verwacht de handelaar dat de drukte eerder zal toenemen door een hogere vraag uit voornamelijk zuidelijk en oostelijk Europa. "Je merkt dat de meeste opbrengstproblemen in deze regio’s hebben plaatsgevonden."
Duitsland: Droogte tast volumes en kwaliteit aan
"Door een gebrek aan neerslag en aanhoudende droogte valt de Duitse uienoogst dit jaar behoorlijk tegen," zegt een woordvoerder van een grote coöperatie. "We hebben al goede aanvragen voor grote maten uit Oost-Europa ontvangen, maar helaas hebben we daar niet aan kunnen voldoen. Daarom concentreren we ons nu op de bevoorrading van de binnenlandse markt."
De weersomstandigheden hebben dit jaar ook geleid tot een daling van de kwaliteit van de gele uien. "Na weken van droogte begon het op het moment van de oogst te regenen, waardoor we de oogst moesten uitstellen. Door de kleine omvang en de kwaliteitsproblemen zullen er dit jaar aanzienlijk minder bewaarbare producten zijn. Tot februari-maart zullen we waarschijnlijk de retailprogramma's in de sortering 40-60/35-55 kunnen uitvoeren, maar vanaf april zullen de uien schaars zijn."
Oostenrijk: Goede exportsituatie
De Oostenrijkse uienmarkt is stabiel. Een voldoende aanbod gaat gepaard met een bevredigende afzetsituatie. Vooral de export doet het erg goed. De binnenlandse verkoop is rustig maar gestaag, zoals gebruikelijk voor het seizoen. Het prijsniveau van de vorige week is over het algemeen gehandhaafd. Aan het begin van de week bedroegen de prijzen voor uien, schoongemaakt en gesorteerd in dozen, nog meestal 30 tot 35 euro per 100 kg, afhankelijk van grootte en kwaliteit.
Frankrijk: Verkoop vertraagd door zomerweer
Op het hele Franse grondgebied is momenteel een duidelijk tekort voor de oogst vast te stellen. Vooral de grote en zeer grote maten worden getroffen, met een tekort van 15 tot 20%. Wat de verkoop betreft, volgt deze het weer. Het huidige zomerweer, terwijl het herfst is, vertraagt de verkoop van uien zonder de consumptie te blokkeren, zowel voor gele als voor rode uien. Een consumptie die met koeler weer dynamischer zou zijn. De prijzen blijven hoog in vergelijking met vorige seizoenen als gevolg van verschillende factoren zoals energiekosten, verpakking en vervoer.
Italië: Gebrek aan product drijft prijzen op
Volgens een grote uienhandelaar in Noord-Italië is de verkoop qua hoeveelheid normaal, maar zijn de prijzen vrij hoog. De Borsa Merci Bologna heeft de afgelopen dagen een marge van 0,55 tot 0,73 €/kg vastgesteld voor zakken van 5 of 10 kg, afhankelijk van de soort ui. De prijzen zouden in een normaal jaar zeer hoog zijn, maar vanwege de teeltkosten zijn ze genoeg om de producent en de verpakker terug te betalen. De handelaar zegt dat de retail zich nog onvoldoende heeft gerealiseerd dat de beschikbaarheid van Italiaanse uien vanaf maart zeer schaars zal zijn. Er komen reeds aanbiedingen van uien uit Duitsland binnen tegen prijzen van ongeveer 0,42-0,45 €/kg.
Het uienseizoen in het binnenland van Sicilië eindigde dit jaar in de eerste week van september, en het was een zeer ongewoon jaar vanwege de droogte, die verre van bevredigend was. "We zaten van december tot mei zonder regen", klaagde een teler. "De uitplantingen, die plaatsvonden in januari, dwongen ons al enkele dagen na het planten te irrigeren, met grote economische inspanningen vanwege de energiekosten voor het pompen van irrigatiewater. De groei van onze "Cipolla Paglina di Castrofilippo" ging ten koste van de afmetingen, ondanks de irrigatie. In een normaal seizoen variëren de afmetingen namelijk van 1 tot 2 kg per individuele ui. Dit jaar haalde slechts 20 procent een grootte van bijna 1 kg; 40 procent haalde een grootte tussen 300 en 400 gram; en de resterende 40 procent had een grootte van 50 gram. Dit is een enorm verlies dat de producentenprijs omhoog heeft doen schieten tot gemiddeld 1 €/kg, terwijl hij normaal tussen 0,40 en 0,50 €/kg wordt verkocht."
Meer dan 19 miljoen huishoudens in Italië kopen ten minste eenmaal per jaar uien. Gele uien hebben het hoogste aandeel van bijna 36%; rode uien komen op de tweede plaats met meer dan 26%; witte uien met meer dan 21%. Daarna volgen in volgorde: prei, Borretana-uien en sjalotten. Uien worden verkocht per variabel gewicht (los) of per opgelegd gewicht (in netten). Uien worden bij voorkeur gekocht in supermarkten. Wat biologische producten betreft, worden uien met een variabel gewicht tot dusver gekocht door ongeveer 2,2 miljoen Italiaanse huishoudens.
Spanje: Goede prijzen, maar tot 40 procent minder uien
Spaanse uien worden sinds het begin van het seizoen in een goed tempo en met goede prijzen verkocht.
Het huidige uienseizoen is tot nu toe heel anders verlopen dan de vorige, die echt rampzalig was. De vraag is stabiel en de daling van de uienteelt in Spanje en in de rest van Europa met ongeveer 40% heeft geleid tot een stijging van de prijzen. In tegenstelling tot vorig seizoen, toen de gemiddelde prijzen tussen 8 en 10 eurocent per kilo lagen, kosten uien van groot kaliber dit jaar tussen 35 en 37 eurocent per kilo, terwijl uien van middelgroot kaliber tussen 25 en 30 eurocent per kilo kosten.
Vorig jaar konden de telers de teeltkosten niet dekken met de prijzen, maar dit jaar is dat tot nu toe wel gelukt. In één jaar tijd zijn de teeltkosten van een kilo uien gestegen tot 25 cent. De grote maten zijn het meest gevraagd, omdat die in heel Europa het meest schaars zijn. In feite zal het zeer moeilijk worden om maten tussen 60 en 80 te vinden.
De oogst van de Grano de Oro-ui, de ui met de langste houdbaarheid, is net afgelopen. Hoewel de regens in maart en april verhinderden dat de ui in Castilla-La Mancha (het belangrijkste teeltgebied in Spanje) op het gebruikelijke tijdstip kon worden gezaaid, hebben het droge weer en de overvloedige uren zonneschijn die daarop volgden, niet alleen het einde van de oogst vervroegd, maar ook een zeer positieve invloed gehad op de bewaarkwaliteit van de uien en op de maten en opbrengsten.
Het areaal, de opbrengsten en de kalibers zijn in alle teeltgebieden van Europa verminderd. De terugtrekking van Oekraïne uit de markt als gevolg van de oorlog heeft ook een merkbare invloed gehad en heeft geleid tot een uienaanbod dat onder het normale niveau ligt. De laatste jaren is het uienareaal in Oekraïne aanzienlijk uitgebreid, zelfs meer dan in Spanje, zodat de afwezigheid van Oekraïne op de markt sterk wordt gevoeld. De Oekraïense uien leverden vroeger aan de Oost-Europese en Aziatische markten en hadden een goede huidkwaliteit en smaak. Ondertussen blijft de teelt in Roemenië stijgen.
35-40% van de verkoop van Spaanse uien gaat naar de binnenlandse markt en ongeveer 30% wordt uitgevoerd, hoofdzakelijk naar onder meer het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, Portugal, Italië en Marokko. De rest gaat naar de verwerkende industrie.
Zuid-Afrika: Prijzen op recordhoogte
Het is een interessant uienseizoen voor Zuid-Afrika: de prijzen staan op recordhoogte, maar liefst het drievoudige van vorig jaar: ongeveer R10 (€0,55) per kilogram, omdat er veel minder uien zijn geplant.
Vorig jaar was het een moeilijk uienseizoen, met zwakke prijzen, plus allerlei inputkosten - meststoffen, brandstof, arbeid, vervoer en verpakking - zijn sterk gestegen, in combinatie met waterbeperkingen en ziektedruk in bepaalde gebieden, en in totaal werden in sommige gebieden 20% tot 30% minder uien geplant, en nu heeft de markt de helft van de gebruikelijke volumes.
De markt verschuift momenteel van de in de provincie Limpopo geteelde uien naar de Noordkaap en het westen van de Vrijstaat.
Verwacht wordt dat de uienprijzen sterk zullen blijven tot Kerst, wat gewoonlijk een van de sterkste verkoopperioden voor uien in het jaar is.
India: Prijzen en verkoop dalen voor Indiase uien
Momenteel bedraagt de referentieprijs voor uien in Lasalgaon, Maharashtra, Rs 1.220 (€68) per 100 kg, een daling van 20% ten opzichte van een jaar geleden en veel lager dan het seizoensgemiddelde van Rs 2.354 (€131) per 100 kg van de afgelopen drie jaar. De rabi-ui die in de periode april-juni wordt geoogst, is goed voor ongeveer 65% van de uienteelt van het land en voldoet aan de vraag van de consument tot de oogst van de kharif-uien in oktober-november. Kharif-uien worden niet opgeslagen wegens het hogere vochtgehalte en komen dus rechtstreeks op de markt. De uienprijzen pieken in oktober en november niet zo sterk als een paar jaar geleden, omdat de oogst en de opslaginfrastructuur zijn toegenomen.
Noord-Amerika: Verwacht wordt dat het lagere aanbod en de hogere vraag zullen aanhouden
Het uienaanbod voor 2022-2023 lijkt beperkter dan vorig jaar rond deze tijd. "We hebben activiteiten in Washington en onze oogst is dit jaar kleiner. Er waren weersproblemen in de groei- en oogstperiode in Washington en dat heeft de opbrengst beïnvloed", zegt een verlader. "We verwachten ons seizoen in Washington eind januari af te ronden, ongeveer een maand eerder dan normaal."
Naast Washington is Idaho-Oregon het andere belangrijke teeltgebied en ook andere regio's, waaronder Michigan, New York en Canada, verschepen.
Tegelijkertijd merkt de verlader op dat er ook zoete uien uit Peru worden aangevoerd. "We verwachten een constante aanvoer tot aan de feestdagen en het Mexicaanse uienseizoen in het voorjaar", zegt hij. "De kwaliteit is erg goed en de logistieke component, die vorig jaar een grote uitdaging was, is dit jaar verbeterd. Vanuit het oogpunt van de uienvoorziening zijn we optimistisch over een goede verkoopperiode." Het seizoen voor Peruaanse zoete uien begint in juli en loopt tot februari.
Wat de vraag betreft, zegt de transporteur dat de vraag het aanbod dit jaar heeft overtroffen. "De vraag naar basisproducten zoals aardappelen en uien is groot", zegt hij. "De markten hebben dat weerspiegeld. Ze liggen het hele jaar boven het gemiddelde en met de problemen in het noordwesten verwacht ik voor de rest van het jaar hetzelfde lager dan gemiddelde aanbod en een hoger dan gemiddelde vraag."
Het vroegere einde van het seizoen in Washington betekent echter niet noodzakelijk een gat in het aanbod. "Nu het aanbodrapport uit is en er minder voorraden zijn, zullen de meeste telers-vervoerders beginnen met het toewijzen van producten en minder aanbod hebben voor de spotmarkt of de open markt. Het zal geen kloof creëren, maar de prijzen sterk houden en mogelijk opnieuw stijgen in het voorjaar," zegt hij.
Hij merkt op dat de prijs voor uien in de nazomer steeg tot ongeveer $20 per zak, een cijfer dat als recordhoogte wordt beschouwd. "Dat is nu gedaald tot $14/$15/zak en ik verwacht dat dit stabiel zal blijven tot het voorjaar", zegt hij.
Peru: Colombia wordt de tweede belangrijkste bestemming voor Peruaanse uien en verdringt Spanje
In de laatste nationale enquête naar de plantintenties (ENIS) werd reeds voorspeld dat voor het seizoen 2022-2023 het areaal uien in Peru met 5,8% zou afnemen. Volgens het ENIS zou voor dit gewas, samen met aardappel-, rijst- en wortelgewassen, die een lagere zaai-intentie hebben, de distributie van ureum voorrang krijgen, wat naar verwachting zal bijdragen tot het in evenwicht brengen van het ingezaaide areaal en zo de impact zal verminderen. In dit verband heeft het ministerie van Landbouwontwikkeling en Irrigatie (Midagri) eindelijk de toewijzing aangekondigd van de internationale aankoop van stikstofhoudend ureum, dat in december in het land zal aankomen; "te laat", zoals verschillende stemmen in de sector hebben opgemerkt.
En de exportcijfers voor dit basisproduct, waarvan de lage eenheidsprijs het nog moeilijker maakt om de stijging van de logistieke kosten op te vangen, weerspiegelen reeds de complexiteit van dit nieuwe scenario waarin, zoals een exporteur het uitdrukte, "de vracht van de uien meer zou kosten dan het product zelf". De Peruaanse uienuitvoer heeft een terugval gekend in zijn verzendingen, die tussen januari en augustus in totaal 41,9 miljoen dollar FOB bedroegen, met een daling van 4,4% in waarde ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, volgens cijfers gedeeld door Sunat, waardoor de continue groeitrend die de verzendingen sinds 2017 volgden, in 2022 werd doorbroken.
Bovendien hebben de hoge logistieke kosten geleid tot de prioritering van de dichtstbijzijnde bestemmingen voor het Peruaanse product; iets dat de tot dan toe beschikbare exportstatistieken weerspiegelt en gedeeld wordt door een belangrijk Peruaans adviesbureau.
De Verenigde Staten blijven de belangrijkste bestemming voor de Peruaanse uienexport met een aandeel van 65% van de FOB-prijs, maar in de eerste maanden van het jaar heeft Colombia - dat een grens met het land deelt - zijn aankopen van Peruaanse uien verhoogd tot de tweede plaats met een aandeel van 19% en verdringt daarmee Spanje, dat met een aandeel van 11% één plaats terugvalt op de ranglijst van belangrijkste bestemmingen voor de Peruaanse groente; aan het eind van vorig jaar bedroeg de export naar Spanje 21% van de FOB-waarde, terwijl de Colombiaanse export slechts 10% vertegenwoordigde.
Oceanië: Normaal seizoen voor Australische uien, Nieuw-Zeeland heeft nog steeds last van pandemie
Verwacht wordt dat de Australische uienteelt dit seizoen weer op peil zal zijn. Een vertegenwoordiger van de bedrijfstak merkte op dat het uienareaal in Australië vrij stabiel is en dat het aantal hectares dat dit seizoen is beplant, vergelijkbaar is met vorig jaar. Zij zei: "Queensland werd vlak na het planten getroffen door nat weer, wat voor enkele problemen zorgde. De rest van het land ligt echter op schema voor een normaal seizoen. Queensland staat op het punt om over ongeveer 4 tot 6 weken met vers product op de markt te komen en de markten zien er in dit stadium goed uit". De brancheorganisatie verwacht vooralsnog geen problemen met de kwaliteit van de opslag.
Volgens de meest recente cijfers bedroeg de exportwaarde van uien in Nieuw-Zeeland voor het jaar dat eindigde op 30 juni 2021 $145 miljoen, waarvan 56 procent naar twee markten ging: continentaal Europa $49 miljoen en Indonesië $33 miljoen. Dat was een lichte daling met 148 miljoen dollar, omdat de gevolgen van corona de hele tuinbouwsector troffen via het arbeidsaanbod, verstoorde leveringsketens en verstoorde voedseldiensten. Het volume lag echter iets hoger dan in 2020, van 190.169 ton naar 208.133 ton. De drie belangrijkste regios in NZ waar uien worden geteeld, zijn Auckland, Waikato en Canterbury.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt avocado