Landbouweconoom Samkelisiwe Ngwenya van het directoraat Internationale Handelsbevordering bij het Zuid-Afrikaanse ministerie van Landbouw heeft de jaarlijkse analyse van de avocado-toeleveringsketen gepresenteerd op een seminar. De analyse werd uitgevoerd in samenwerking met de Nationale Raad voor de Afzet van Landbouwproducten en met behulp van een modellerings-instrument ontwikkeld door de North West University om exportmogelijkheden realistisch te beoordelen.
Zuid-Afrika behoort tot de top 10 van avocado-exporteurs ter wereld, maar niet tot de top 10 van avocadotelers. Het wijst op het sterke exportkarakter van de sector.
In 2021 waren Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Rusland de drie grootste afnemers van Zuid-Afrikaanse avocado's, met respectievelijk een aandeel van 62,5%, 18% en 5%. De enige Afrikaanse landen in de top 10 waren Namibië en Botswana, terwijl de Verenigde Arabische Emiraten op de achtste plaats het enige andere niet-Europese land was.
De beperkte marktdiversificatie in de avocado-export is een aanzienlijk obstakel geworden voor de avocadosector, merkte Samkelisiwe op, omdat het land te afhankelijk is van de EU en overlapt met Peru tijdens de piekoogst.
De bevindingen geven aan dat het grootste realistische exportpotentieel van Zuid-Afrika nog steeds te vinden is in de Europese Unie, de EVA-landen en het Verenigd Koninkrijk, waar Zuid-Afrika preferentiële tarieven van 0% geniet.
Ondertussen zijn landen in Centraal- en Oost-Afrika, die dichter bij de evenaar liggen en het hele jaar door avocado's kunnen telen, naar voren gekomen als nieuwe concurrenten van Zuid-Afrika op de traditionele bestemmingen.
"De avocadovolumes in Zuid-Afrika zijn exponentieel gegroeid terwijl de Europese markt steeds geconcentreerder wordt. Bovendien wordt Zuid-Afrika in de EU blootgesteld aan potentiële veranderingen in de regelgeving", vertelde ze op het seminar.
Groot potentieel in Noord-Amerika en Japan
"De Verenigde Staten, Canada, Japan en China – in die volgorde – zijn qua omvang de meest veelbelovende toekomstige markten voor Zuid-Afrika", zei ze.
Zuid-Afrika heeft na de ondertekening van het nieuwe protocol nog geen avocado's naar China verzonden, maar er zal een tarief van 25% van toepassing zijn op de Zuid-Afrikaanse avocado's, waardoor het potentieel van die markt afneemt in vergelijking met nultariefmarkten zoals de VS en Japan.
Jarenlange onderhandelingen om de VS open te stellen hebben nog niet tot een doorbraak geleid, merkte ze op, maar de onderhandelingen met Japan liggen goed op schema en zouden dichter bij goedkeuring kunnen komen.
De Amerikaanse avocadomarkt wordt uiteraard sterk gedomineerd door Mexico, maar het afzetvenster van Zuid-Afrika en de preferentiële markttoegang in het kader van de African Growth and Opportunity Act (AGOA) werken in het voordeel van het land.
Er zijn geen problemen met de markttoegang voor Canada, maar Zuid-Afrika heeft het land nog niet volledig verkend vanwege de vrachtkosten.
De Afrikaanse Continentale Vrijhandelsovereenkomst zou er ook toe kunnen leiden dat Zuid-Afrika een groter marktaandeel verovert in landen als Egypte.