Hoewel zelfstandig ondernemers zonder personeel in 2023 veel minder te maken hadden met veranderingen in hun manier van werken dan in coronajaar 2021, ervaren zij nog steeds meer veranderingen dan voor corona. Dit blijkt uit de tweejaarlijkse Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA) van CBS en TNO.
De enquête is begin 2023 gehouden onder 6 800 zelfstandig ondernemers. Een van de vragen in de lijst gaat over veranderingen in de werkwijze. In 2021, toen er veel beperkingen waren door corona, zei 62 procent inderdaad anders te werken. Dit jaar gaf nog 47 procent dat antwoord. Dat is wel nog hoger dan de uitkomst van 2019, voor de corona-uitbraak. Toen meldde 41 procent een verandering van werkwijze.
Het aandeel zelfstandig ondernemers zonder personeel (zzp’ers) dat in 2023 een verandering in de hoeveelheid klantcontact heeft ervaren, is met 22 procent bijna gehalveerd ten opzichte van 2021. Het percentage is wel hoger dan in 2019.
Beroepen met veel persoonlijk contact ervaren evenveel veranderingen als voor corona
In vrijwel alle beroepsklassen hebben zzp’ers van 2019 op 2021 vaker te maken gehad met veranderingen in het werk. Zzp’ers werkzaam in een pedagogisch beroep of een zorg- en welzijnsberoep gaven in 2023 ongeveer even vaak als voor corona aan dat ze anders werkten. Dit zijn voorbeelden van beroepsklassen waar persoonlijk contact met de klant, leerling of patiënt een grote rol speelt. Voor zelfstandig ondernemers zonder personeel met een agrarisch beroep of een ICT-beroep veranderde er in 2023 ongeveer evenveel als in 2021, dus tijdens corona.
In pedagogische beroepen veranderingen ook weer op niveau van voor corona
Zzp’ers in de pedagogische beroepen veranderden hun werkwijze in de coronaperiode veel vaker dan in voorgaande jaren. Zij combineerden lesgeven op school bijvoorbeeld met online-onderwijs. In 2023 was het niveau van de veranderingen weer hetzelfde als voor corona.
Ditzelfde patroon deed zich voor bij zzp’ers in andere beroepen waar klantcontacten een belangrijke rol spelen. Bedrijfseconomische en administratieve beroepen, bijvoorbeeld, of transport- en logistieke beroepen en de zorg- en welzijnsberoepen. Zo stapten artsen en doktersassistenten tijdens de coronaperiode voor een deel over op telefonische consulten in plaats van afspraken op de praktijk of in het ziekenhuis.
In de ICT- en de agrarische beroepen is er op dit punt weinig verschil tussen de drie meetmomenten. Overigens ligt het percentage dat veranderingen in de manier van werken ervaart bij de zzp’ers in de ICT-beroepen alle jaren relatief hoog.
Klantenwerving ook na corona minder persoonlijk
Behalve het feitelijk uitvoeren van hun beroep, moeten zzp’ers ook zorgen voor een gevulde orderportefeuille of voor voldoende klanten. De rangorde van de manieren die zij daarvoor hanteren is over de jaren vrijwel ongewijzigd gebleven. Dit betekent dat opdrachten voor een belangrijk deel worden verworven via het eigen netwerk en via eerdere of huidige klanten.
Vrijwel alle manieren van werven worden gemiddeld minder gebruikt dan voor corona. De werving via het eigen netwerk, via klanten of de eigen website liep tijdens corona al terug en werd in 2023 opnieuw minder. Daar staat alleen een toename tegenover van niet nader omschreven ‘andere manieren’.
Bron: CBS