Tholen - Dat de spruitenteelt in Vlaanderen het lastig heeft, was al even bekend. Door alsmaar groter wordende uitdagingen in de teelt gecombineerd met hogere kosten en langdurige prijsonderhandelingen met groentenverwerkers liet teler Jurgen Santermans vorig jaar al blijken tegenwoordig meer met emotioneel dan rationeel verstand te telen. Nu is sinds het afgelopen seizoen echter volledig het doek gevallen bij het teeltbedrijf uit het Limburgse Gingelom. Grootste reden: nabij gelegen verwerkingsbedrijf Hesbaye Frost stopt met de verwerking van spruitkool, waardoor er geen afzetmogelijkheden meer zijn. "Als het aan mij had gelegen had ik nog jaren doorgegaan."
Het bedrijf was een derde generatie landbouwbedrijf. De vader van Jurgen startte in 1986 als één van de eerste in de regio Gingelom met de spruitenteelt. Na verloop van tijd besloot Jurgen de werkzaamheden over te nemen, waarna hij tot verleden jaar op 40 hectare spruitkool teelde, die geleverd werden aan Hesbaye Frost. De fabriek verwerkte deze spruiten, maar ook wortelen en erwten van Jurgen, van eind oktober tot ongeveer Kerst.
Jurgen: "Tot we vlak voor de laatste oogst hoorden dat het klaar was. De fabriek stopte met de spruitkool en aangezien het de enige in de buurt van Limburg was, viel onze enige afzetmogelijkheid daarmee ook weg. Dus was het daarmee ons laatste spruitenseizoen. Er zijn nog wel wat spelers in West-Vlaanderen, maar het is logistiek simpelweg niet mogelijk om een dergelijke afstand (200 km) te transporteren. Het was met alle uitdagingen al zeer moeilijk om te verdienen aan de teelt, maar als je zo'n afstand moet overbruggen is de rendabiliteit er volledig af."
"Het is een ontzettend bittere pil, omdat de teelt me nog altijd zeer na aan het hart ligt", vervolgt Jurgen. "De laatste jaren zagen we velen voor andere 'makkelijkere' teelten kiezen en bleven we met uiteindelijk zijn tweeën over. Echter, ik ben ermee opgegroeid en het blijft een prachtig Vlaams product, wat ik gewoon niet wilde opgeven. Dat je nu gedwongen wordt, is moeilijk te accepteren. Aan het einde van de dag zou je haast zeggen dat het beter was om te stoppen, omdat het soms voelde als dweilen met de kraan open. Zeker de laatste twee seizoen waren de opbrengsten niet wat het moet zijn. Ze waren zeker niet slecht, maar het waren moeilijke teeltjaren."
"Dit was misschien ook de grootste reden dat de fabriek er ook geen heil meer in zag. Echter ben ik het niet de enige die mijn inkomen verliest, maar een hele keten moet nu gaan kijken naar andere opties. Misschien blijft dit niet eens beperkt tot onze regio. Ook in West-Vlaanderen hoor ik nog altijd dat ze aan het ploeteren zijn met de oogst en bovendien nog steeds in onderhandeling zijn over de prijzen. Ik denk dat men zich moet realiseren dat er nu eenmaal een prijs komt kijken bij een goede oogst. Zo lang deze realisatie uitblijft, zie ik het somber in voor de Belgische spruiten."
Of er nog een toekomst in de teelt in het verschiet ligt voor Jurgen durft hij niet te zeggen. "Momenteel is het zeker niet aan de orde. We hebben ons besloten meer te gaan richten op het loonwerk. Daar waren we al in actief, maar ik heb een goede optie gekregen om te investeren in een mooie optische schoffelmachine. Dat is niet het grote loonwerk, maar wel een specifieke arbeid waar we ons nu graag in specialiseren."
"Daarnaast blijven we nog altijd verschillende groenten, zoals paarse en frivole spruiten, bloemkool, broccoli, pompoen en meloenen, telen. Dat was een uit de hand gelopen hobby. Daardoor is het te klein voor verkoop aan de veilingen en handelaren, maar we verkopen ze wel in onze hoevewinkel De Boergondiër en leveren daarnaast aan collega-winkels. Wellicht kunnen we dit nog uitbreiden in de toekomst of komt er toch nog een mogelijkheid om weer verder te gaan in de kolen. Ik denk dat we met het geschikte land in de regio een mooie aanvulling kunnen zijn op de West-Vlaamse telers, maar zo lang niemand er in deze regio mee aan de slag durft te gaan, blijft dat vanaf nu een droom", besluit Jurgen.
Voor meer informatie:
Jurgen Santermans
De Boergondiër 
Steenweg 161
Gingelom, België
+32 476 88 80 88
[email protected]