“Opkweek uit zaad wordt binnen vijf jaar de standaard in de aardbeiensector”

Tholen - De aardbeiensector staat voor grote veranderingen, en een belangrijk deel daarvan gaat plaatsvinden in het begin van de keten. Het was een van de grote onderwerpen op de Aardbeiendag en de International Soft Fruit Conference in Den Bosch, eerder deze maand. Een van die ontwikkelingen is de overschakeling naar opkweek uit zaad. Limgroup lanceerde hiervoor zijn eerste hybride: Limore. Het bedrijf is ervan overtuigd dat dit de komende jaren de standaard wordt in de sector.

“De opkweek van een aardbeienplant duurt nu drie jaar, waarbij een teler anderhalf jaar vooraf bestellingen doorgeeft. Door op te kweken uit zaad wordt dit verkort tot 16 weken. Dat gaat een enorm verschil maken in de markt”, vertelt Sjoerd Gipmans, aarbeienspecialist bij Limgroup als hem gevraagd wordt wat de overstap naar hybrides gaat betekenen voor de aardbeienmarkt. “Er zijn continu verse planten beschikbaar, en daardoor is het makkelijker om te antwoorden op de vraag van de markt. Als je drie jaar moet wachten op planten, kun je niet snel schakelen als een afnemer vraagt om een nieuw product, of om extra aanvoer. Dat is nu wel mogelijk.”

Bovendien zijn de planten die uit zaad groeien allemaal uniform – iets wat met stekvermeerdering simpelweg niet mogelijk is. “Stekken hebben verschillende leeftijden, ontspringen uit verschillende generaties. Ze zijn nooit 100 procent gelijk. Ieder zaadje daarentegen heeft dezelfde start: ze beginnen allemaal bij 0 en groeien in een gelijkmatig tempo uit tot een plant. Telers werken hierdoor met zeer uniform plantmateriaal, kunnen beter sturen in de teelt en een hogere opbrengst realiseren met een homogeen oogstpatroon.”

Daar komen de eigenschappen van Limore specifiek nog bij. Sjoerd Gipmans, vertelt dat het ras hoort bij de bestproducerende rassen in de markt, met een mooie vruchtmaat en een goede kwaliteit en een goede houdbaarheid.

Het is niet voor niets dat Limgroup al ruim anderhalf decennia inzet op de ontwikkeling van aardbeienhybrides. Daarin zijn ze niet alleen: de afgelopen jaren maakten diverse grote veredelaars uit de groentensector, als bijvoorbeeld Bayer en Rijk Zwaan, hun activiteiten in de aardbeiensector bekend. Met de lancering van Limore is Limgroup ze voor. En makkelijk is het niet geweest, vertelt Vincent Deenen, CEO van Limgroup. “Om zo’n hybride te ontwikkelen, moeten de ouderparen allemaal homozygoot zijn: alle chromosoomparen moeten bestaan uit identieke paren. Aardbeien zijn octoploid: ze hebben acht verschillende paren chromosomen. Het was een behoorlijke uitdaging om dit uitgangsmateriaal te ontwikkelen.” Maar, nu dat is gelukt, zijn de mogelijkheden voor de toekomst ook direct een stuk groter. “Er zijn veel meer technieken toe te passen, en we kunnen nu ook weer verder werken aan het verbeteren van de ouderlijnen. We hoeven niet opnieuw te beginnen met het selecteren van de beste stekken.”

Het moge duidelijk zijn: deze manier van veredelen is niet vergelijkbaar met de huidige manier van werken. Ook verder in de keten vraagt de omschakeling naar hybrides om veranderingen. Zo biedt de opkweek vanuit zaad extra mogelijkheden op het gebied van hygiëne. “Je werkt niet meer met levend plantmateriaal dat generatie op generatie doorgeteeld wordt. Zaad is schoon, en vraagt om een 100% schone opkweek.”

Bovendien – essentieel detail – moet er gezaaid worden, iets wat de huidige aardbeienplantenkwekers niet gewend zijn. “Maar, je wilt ook bloei in je plant krijgen, en daar zijn groentenopkwekers niet aan gewend. Er is eigenlijk geen enkele plantenkweker helemaal ingericht om op deze manier op te kweken”, vertelt Vincent. Er is daarom een consortium opgericht waarin de kennis en kunde van groenten- en aardbeienopkwekers samenkomt. Momenteel geschiedt het eerste deel van de opkweek bij Gipmans Young Plants, en vindt het laatste stuk van de opkweek plaats bij Van der Avoird en Van den Elzen.

Limgroup is ervan overtuigd dat de toekomst van de aardbeiensector in zaad ligt. “Met Limore starten we in de Benelux met een januariteelt in de kassen en een maartplanting op stellingen. Daarmee is voor dit jaar het zaad uitverkocht. Voor volgend seizoen, 2025, is er volop zaad beschikbaar. We zien voor Limore potentie in Noordwest-Europa en vergelijkbare klimaten”, vertelt Vincent. En de komende jaren komen er meer aardbeienhybrides aan. We geloven dat dit wereldwijd de standaard wordt.”

Limgroup lanceerde hun eerste hybride aardbeienras. Op de foto Sjoerd Gipmans, Martijn Davids, Martijn van Haastert en Roland Sweijen