Een groep van experts heeft de droogte van het jaar 2022 geanalyseerd. Er blijkt veel geleerd van de droogte van 2018 en genomen maatregelen hebben eraan bijgedragen dat de impact van droogte van 2022 beperkt bleef. Effectieve maatregelen waren onder andere: het opzetten van het IJsselmeerpeil, Klimaatbestendige Wateraanvoer, betere informatie-uitwisseling tussen waterschappen, het oplossen van knelpunten in de drinkwaterinfrastructuur en een publiekscampagne over zuiniger omgaan met water.
De analyse werd gemaakt omdat het jaar 2022 net als 2018 een relatief droog en warm jaar was. Het neerslagtekort was net zo groot, de hoeveelheid water die door onze rivieren de Rijn en Maas stroomde was vergelijkbaar klein en grondwaterstanden stonden zeer laag. De droogte van 2018 leidde tot 46 aanbevelingen om Nederland beter voor te bereiden op droogte. Die acties en adviezen werden grotendeels uitgevoerd of meegenomen door het Deltaprogramma. Door nu de droogte van 2022 wederom te analyseren ontstaat meer inzicht in hoe droogte doorwerkt in maatschappelijke effecten.
Op basis van de beschikbare informatie blijkt dat de droogte in 2022, ondanks de betere voorbereiding, voor een aantal sectoren wel gevolgen heeft gehad. Vooral de impact van droogte op natuur en funderingen was waarschijnlijk groot. Het effect op de landbouwopbrengst bleef beperkt. Uit de analyse blijkt dat zowel 2018 als 2022 bedrijfseconomisch betere jaren waren dan gemiddeld voor de landbouwsector als geheel, hoewel er meer kosten zijn gemaakt voor beregening. Dit komt onder andere door hogere gewasprijzen die weinig tot geen relatie hebben met droogte.
De gevolgen van droogte op het natuurlijke systeem zijn divers: het gaat om afname van biodiversiteit, toename van natuurbranden, verslechtering van waterkwaliteit en een toename van bodemdaling en uitstoot van broeikasgassen. De gevolgen van de droogte op de natuur in de Nederlandse zandgebieden gaan mogelijk om deels onomkeerbare langetermijneffecten.
Als gevolg van de lage grondwaterstanden zijn bomen gestorven en worden waterinsecten in beken en vennen met uitsterven bedreigd als gevolg van droogval. Ook landdieren hebben geleden onder een gebrek aan drinkwater. Droogte zorgt ook voor een grotere kans op natuurbranden, met name in zand- en duingebieden. Net als in 2018 waren er in 2022 meer natuurbranden dan gemiddeld.
De gevolgen van droogte op bodemdaling en uitstoot van broeikasgassen is nu nog moeilijk te kwantificeren, maar het is waarschijnlijk dat beiden in 2022 zijn toegenomen als gevolg van de droogte. Onder andere in het nationale onderzoeksprogramma broeikasgassen veenweide zal hier de komende jaren meer inzicht over ontstaan.
Verder heeft droogte een vertraagde maar mogelijk grote impact op waterkwaliteit en ecologie van oppervlaktewateren. Tijdens een natte winterperiode na een droge zomer als 2022 spoelen in de bodem opgehoopte meststoffen en bestrijdingsmiddelen af en veroorzaken dan een piek aan verontreiniging in het oppervlaktewater.
De volledige publicatie is hier te vinden
Bron: Deltares