Tholen - Nadat eerder FruitMasters en Hoogstraten een samenwerking aankondigden, was het vrijdag de beurt aan The Greenery en BelOrta. Een verkenning voor bundeling naar aanbod, die al begin 2023 van start ging. Een logische stap, gezien de consolidatie en internationalisering van de vraagzijde, zo verklaarden de coöperaties. Is het inderdaad een logische stap? En wat zijn de gevolgen? We vroegen verschillende AGF'ers (telers, kopers, collega's en belangenbehartigers) om een eerste reactie.
Vanaf linksboven met de klok mee: Walter Gubbels, Philip van Geest, Luc Vanoirbeek, Gerard Kenens, Gerard van den Anker, Patrick Langeslag, Ad Pollux en Richard Schouten
Volgens Richard Schouten van GroentenFruit Huis past de aangekondigde stap in een ontwikkeling die in de hele sector gaande is. "Dat zien we aan de retailkant waarbij men de inkoop concentreert en waarbij partijen steeds groter worden, maar dat zien we ook bij onze leden, waarbij er duidelijk een concentratie plaatsvindt. De gestelde eisen worden steeds strenger en de volumes groter en om in evenwicht te blijven met je klanten is het goed om te kijken naar mogelijke samenwerkingen om de keten verder te integreren. De retail integreert steeds verder terug in de keten, daar hebben we recent voorbeelden van gezien en dat gebeurt ook aan de kant van handel en productie, zodat die partijen ook qua volume in evenwicht blijven. Wat deze aankondiging bijzonder maakt is het een partij betreft die voorheen alle veilingen in Nederland omvatte en dat die de samenwerking onderzoekt met een grote Belgische coöperatie, maar ook hier hebben we al eerder een soortgelijke aankondiging gezien van een Nederlandse en Belgische speler. Maar die Europese samenwerking zie je ook aan de handels- en retailkant, dus in die zin is dat geen verrassende ontwikkeling."
Luc Vanoirbeek, algemeen secretaris van het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties, is positief over de voorgenomen samenwerking. "Wij zien internationalisering als 'the way to go'. Wij werken ook op Europees niveau, dus alle initiatieven die bijdragen aan het versterken van de positie van telers en tuinders in de keten is, ons inziens, waardevol. Beide coöperaties zitten in een vergelijkbaar teeltgebied, dus we denken dat het een verstandige beslissing is. Zonder vooruit te lopen op de feiten, want het is wel zeer belangrijk dat een eventuele samenwerking goed onderzocht wordt. Toch denken wij dat deze stap productief kan zijn voor de positie van de producent te versterken."
Ook Gerard Kenens, biologisch teler van het bedrijf VerKen Bio Deli-Vers en aangesloten bij BelOrta, ziet hierin het grootste voordeel van een mogelijke samenwerking. "We weten uiteraard nog niet wat er precies voor ons zal veranderen. Het is heel pril en wij hebben er ook pas vrijdag kennis van genomen, maar ik denk dat het positief kan zijn. Een sterkere positie als teler is altijd goed. Zeker in de biologische sector. Bovendien is een groter aantal aan potentiële klanten natuurlijk ook voordelig wanneer je het aanbod bundelt, maar dat is sowieso een voordeel van een coöperatie. Bovendien komen er meer mogelijkheden bij op nieuwe markten, dus als teler denk ik dat we niet hoeven te klagen."
Aspergeteler Walter Gubbels die aangesloten is bij The Greenery noemt de aangekondigde stap een positieve ontwikkeling. "De supermarkten bundelen ook en als je niet oplet word je als coöperaties tegen elkaar uitgespeeld. Ook met het oog op de opkomst van de Nederlandse supermarkten in België vind ik dit een positieve ontwikkeling. Sterker nog, voor mij had er nog best een Nederlandse veiling, zoals ZON, bij mogen zitten. Nu wil ik de supermarkten zeker niet de zwarte piet toespelen, want zeker dit jaar is er best veel begrip voor de omstandigheden voor de telers, maar hun positie wordt wel sterker en dit kan leiden tot meer balans in de verhoudingen. Ook qua omzet matcht deze fusie redelijk goed, al heeft BelOrta wel veel meer telers om dit resultaat te halen. Het enige waar ze voor op moeten passen is dat ze als de krachtenbundeling echt doorgaat, dat ze te snel alles door willen voeren. Toen destijds de veilingen samengingen was ik daar een voorstander van. Alleen heeft men toen in mijn ogen te snel alle tarieven, regels en werkwijzen op één lijn willen brengen. Daar moeten ze voorzichtig mee zijn, want daarmee kun je veel mensen voor het hoofd stoten."
"Ik vind dit een prima initiatief", reageert Philip van Geest van Van Geest International. "Tenslotte kom je met bundeling verder dan alleen en zullen er ongetwijfeld synergie-effecten zijn zoals klokkoppelingen, logistiek en productontwikkelingen bij telers. In acht nemend dat The Greenery veel omzet / afzet / telers verloren is sinds de oprichting, is dit ook niet meer dan logisch. Onderschat ook niet dat daar een hoop knowhow is vertrokken en de nieuwere generaties werkzaam soms niet overlopen van een echte AGF-instelling. Van BelOrta weet ik te weinig om daar over te kunnen oordelen. Mogelijke voordelen voor VGI zou op termijn het een-loket-principe kunnen zijn en de keuze van laadlocaties, en klokkoppeling zodat België en Nederlands product elkaar de tent niet meer uit concurreren. In hoeverre dit een positief effect zou hebben op het handelen van VGI is nu gewoon nog niet duidelijk. We gaan het zien!"
Ook Patrick Langeslag van Inkoop.AGF - klokkoper bij BelOrta - is positief gestemd over de samenwerking. "Het biedt kansen voor iedereen. In mijn ogen kan The Greenery een hoop leren van BelOrta in de zin van kwaliteit en producten. Ook zijn de telers van BelOrta beter af, omdat ze altijd een minimumprijs krijgen uitbetaald. Omdat BelOrta veel Nederlandse afnemers heeft, biedt een samenwerking logistiek veel potentie. Je zou het kunnen vergelijken met Roeselare en Borgloon, waarbij de klok dan een laadstation in Nederland krijgt."
In een eerste reactie stelt Ad Pollux van Eurofresh uit Venlo dat het een logische, stap is, vooral gezien de samenwerkingsverbanden en dus schaalvergroting die je aan de inkoopkant ziet ontstaan. "Hoe groter en sterker de coöperatie, hoe beter het is voor de teler, zeg ik altijd maar. Voor ons bedrijf zie ik niet zoveel veranderen. Beschikbaarheid van product is voor ons het grootste belang en met deze samenwerking is die beschikbaarheid geborgd. Want nogmaals: als de telers geen fatsoenlijk rendement hebben, heeft de handel op termijn geen product!"
Op de vraag wat de gevolgen van een dergelijke samenwerking zijn voor Veiling Zaltbommel, antwoordt directeur Gerard van den Anker: "Veiling Zaltbommel doet het anders en maakt het verschil. Onze veiling heeft de wind vol in de zeilen, we ervaren dat onze manier van werken en communiceren aanspreekt. Nieuwe telers en kopers bevestigen dit en sluiten aan. Als je maar lang genoeg gewoon blijft, word je vanzelf bijzonder."