Op het noordelijk halfrond zien we een toename van de frambozenoogst en -aanbod om aan de zomerse vraag te voldoen. In Duitsland is het seizoen vroeg begonnen met goede vooruitzichten op opbrengst en kwaliteit, maar variabele prijzen per regio. Zwitserland begint binnenkort met promoties met binnenlandse frambozen om aan de lokale vraag te voldoen. In Italië wordt bijna 10 maanden per jaar framboos geoogst, vooral in de zomermaanden overvloediger en goedkoper door uitbreiding van teeltgebieden. Nederland begint met hoge startprijzen voor eigen frambozen, terwijl Spanje marktaandeel verliest aan Marokko. In Portugal zijn frambozen het belangrijkste rode fruit. Servië heeft dit seizoen lagere oogst- en exportvolumes door slecht weer. Oekraïne verwacht een normaal frambozenoogstseizoen ondanks elektriciteitstekorten door de oorlog. Poolse telers protesteren tegen lage prijzen door de overvloedige invoer uit Oekraïne. In Noord-Amerika dragen nieuwe rassen bij aan de consumptie, met grote volumes uit Watsonville, Californië. Zuid-Afrika heeft een kleine frambozenteelt, maar exporteert wel naar het Midden-Oosten, Europa en het VK. China heeft een beperkte markt voor frambozen met export van bewerkt fruit naar de VS, Denemarken, Rusland en andere landen vanuit Fengqiu.
Nederland: Hoge startprijzen voor Nederlandse frambozen, Spanje verliest steeds meer aandeel aan Marokko
Het Nederlandse frambozenseizoen is net van start gegaan met een goede kwaliteit en sterke vruchten. "De prijs ligt op een zeer hoog niveau voor Nederlands product, wat positief is voor de telers. Het weer zal in grote mate bepalen hoe het seizoen eruit komt te zien", aldus een handelaar. Hij blikt terug op een stabiel Marokkaans seizoen met een mooie prijszetting voor de telers. "Grote problemen in de volumes zijn er dit jaar tussen week 8 en 13 niet geweest. Het blijft wel ieder jaar een terugkerende vraag of je na het Marokko-seizoen (week 18/19 nog) moet doordragen, vanwege de kwaliteit van met name de Adelita."
"Portugal had dit jaar lage volumes, maar wel goede vruchten. De prijs voor de Portugese teler blijft toch altijd iets hoger liggen dan andere teeltgebieden", aldus de fruithandelaar. "Spanje heeft veel volume gemist als gevolg van het watertekort, de warmte en een kouder voorseizoen. Ook is de kwaliteit vanuit Spanje niet denderend geweest. Soms krijgen we het gevoel dat Spanje voor de massa blijft gaan, zonder de slag naar kwaliteit te willen maken, waardoor het alleen interessant is voor het lagere segment retail. Zoals de afgelopen jaren vaker gezegd en geschreven, verliest Spanje steeds meer aandeel aan Marokko door onder meer de factoren water, personeel, weersinvloeden en teeltkosten."
Duitsland: Vroege start van het seizoen
De Duitse frambozenoogst is nu in volle gang. De vollegrondsoogst van dit jaar is ook in Noord-Duitsland in week 25 begonnen. De vooruitzichten wat betreft opbrengst en kwaliteit zijn vrij goed, maar de prijzen variëren sterk van regio tot regio. In de tunnelteelt worden frambozen op veel teeltbedrijven beschouwd als zomer- en herfstgewas. "Midden in de zomer is de markt bijna volledig verzadigd. Vanaf half augustus verdwijnen de geïmporteerde frambozen steeds meer van de markt, terwijl onze herfstoogst dan weer op gang komt", beschrijft een teler het verloop van het seizoen. Ondertussen worden geïmporteerde frambozen uit de Balkanlanden tegen hoge prijzen aangeboden.
Frankrijk: Prijzen licht gedaald
Op dit moment zijn frambozen uit Frankrijk, Spanje en Portugal op de markt. De frambozenmarkt is dynamisch, met een gestage vraag als gevolg van de terugkeer van het mooie zomerse weer. De marktdeelnemers wachten op het einde van de Portugese teelt. Er is een zeer lichte prijsdaling als gevolg van een groter aanbod in bepaalde sectoren. In Oost-Frankrijk is een zekere toename van de volumes te zien.
Spanje: Areaal en export dalen
De frambozenteelt in Spanje vertoont al een aantal seizoenen een dalende trend. Zoals de sector al jaren aangeeft, is dit de bes die het meest te lijden heeft onder de concurrentie van leveranciers van buiten de EU.
Na jaren van positieve ontwikkeling markeerde het seizoen 2019/20 een keerpunt voor het frambozenareaal in Huelva. Het areaal begon te dalen van ongeveer 2.500 hectare destijds naar 1.380 hectare in 2023/24, zoals aangekondigd door Freshuelva. Dit is zelfs minder dan het areaal dat tien jaar geleden in de provincie werd geteeld.
De frambozenteelt in Huelva, waar 98,7% van de Spaanse teelt plaatsvindt, is jaar-op-jaar met 21,5% gedaald. Dit heeft geleid tot een vermindering van de export, die in de eerste acht maanden van het seizoen tot april met 26% in volume en 7% in waarde is afgenomen ten opzichte van het vorige seizoen.
Marokko vormt buiten de EU de grootste concurrent voor Spaanse frambozen op de Europese markt. Echter, hoge temperaturen en droogte hebben de lokale Marokkaanse teelt aanzienlijk verminderd, na een decennium van groei. Tussen september 2023 en februari 2024 daalde het volume frambozen dat naar Europa werd geëxporteerd met 20%, volgens Eurostat.
Portugal: Frambozen zijn het belangrijkste rode fruit geworden
Aan de overkant van de rivier Guadiana is de situatie met frambozen heel anders dan aan de Spaanse kust. Terwijl de teelt in Huelva afneemt en de focus in Spanje nog steeds sterk op aardbeien ligt, is de framboos in Portugal uitgegroeid tot het belangrijkste rode fruit in de sector.
Volgens gegevens van Portugal Fresh is de export van rood fruit in Portugal de afgelopen vijf jaar met 26% gegroeid, van 233 miljoen euro in 2019 naar 294 miljoen euro in 2023. De framboos, die 70% van de waarde van de export van bessen vertegenwoordigt, speelt een cruciale rol in deze groei.
"In 2023 hebben onze aangesloten telers 166 hectare zachtfruit geteeld, waarvan 111 hectare frambozen, 54 hectare bramen, en slechts 1 hectare aardbeien," aldus de Algarve Producers Organization. "Telers stoppen eigenlijk met de teelt van aardbeien in de Algarve omdat het niet langer een winstgevend gewas is."
Italië: Tevreden met prijzen
In Italië worden frambozen bijna het hele jaar door geteeld, zelfs in bergachtige gebieden, met een piek in de zomermaanden wanneer de productie overvloedig is en de prijzen dalen.
Op Sicilië werd de frambozenoogst beïnvloed door ongewoon warm weer in oktober en december, waardoor de vruchten later rijpten. De oogst begon na Kerst met een verlengde productiekalender en lagere opbrengsten van 15-20%. In Verona bijvoorbeeld werden frambozen gemiddeld verkocht voor €8,30/kg aan grossiers, exclusief verpakking en transport. In andere delen van Italië waren de omstandigheden gunstiger. In Basilicata was het afgelopen jaar positief wat betreft teelt en kwaliteit, met stabiel vraag en hoge prijzen. Gebrek aan geschoolde arbeidskrachten beperkt echter de uitbreidingsmogelijkheden van het frambozenareaal.
In Emilia Romagna waren de frambozenoogsten overvloedig en bleven de prijzen hoog van half april tot begin juni, waarbij groothandelsprijzen tussen 15 en 20 €/kg werden gehandhaafd. In Zuid-Tirol, op 800 tot 1400 meter boven zeeniveau, begon de oogst recent in tunnels, beschermd tegen weersinvloeden, en zal doorgaan tot oktober. De prijzen zijn bevredigend voor de telers in deze regio.
Zwitserland: Eerste promoties met binnenlandse frambozen beginnen binnenkort
In Zwitserland komt de oogst dit jaar ook vrij vroeg op gang volgens de Zwitserse fruitvereniging (SOV). In totaal wordt er 2.165 ton frambozen verwacht. De teelt zal de komende vijf weken op een hoog niveau blijven, voegde de SOV eraan toe. De markt zal naar verwachting volledig bevoorraad worden met Zwitserse frambozen. "De markt is hongerig naar het vroege zachtfruit uit Zwitserland. We verwachten de eerste promoties voor frambozen eind juni," verklaarde een Zwitserse zachtfruitteler. De prijs van aardbeien ligt iets boven het niveau van vorig jaar en ook voor frambozen wordt een minimale prijsstijging verwacht.
Servië: Lagere oogst- en exportvolumes, hogere prijzen
De frambozenoogst en -export zijn dit seizoen veel lager door regen en slecht weer. De frambozenoogst is in de vroege regio's begonnen: Volgens de eerste voorspellingen bestaat ongeveer 40-50% van de oogst uit IQF fruit, normaal is dit 60% tot 80%. Dit zal een overeenkomstig effect hebben op de prijs, die volgens het ministerie van Landbouw en de vereniging van Servische telers ongeveer één tot twee euro per kilo hoger ligt dan vorig jaar.
Oekraïne: Normale oogst verwacht
Oekraïne verwacht een bijna normale frambozenoogst met goede fruitkwaliteiten, rekening houdend met de gevolgen van de oorlog en tekorten in de levering van stabiele elektriciteit. Er is vorstschade gemeld in de cruciale groeifase, met het seizoen dat eerder is begonnen dan vorig jaar. Er zijn uren zonder elektriciteit, dus de grondstoffen worden voornamelijk geëxporteerd naar Polen. De prijzen gaan omhoog met een grote nadruk op diepgevroren frambozen die op exportmarkten terechtkomen.
Polen: Telers ontevreden over lage aankoopprijzen
In het huidige seizoen zijn de uitdagingen voor de frambozentelers in Polen toegenomen. Ongunstige weersomstandigheden zoals vorst en droogte leidden tot aanzienlijke oogstverliezen. Telers uitten hun bezorgdheid over de stagnatie van de aankoopprijzen, die volgens hen al twee decennia ongewijzigd zijn gebleven. Deze discrepantie doet zich voor ondanks de aanzienlijke stijging van de kosten voor teelt, energie en meststoffen.
Telers zijn van plan om lokale verwerkingsbedrijven te blokkeren en roepen op tot overheidsingrijpen om de toestroom van frambozen uit Oekraïne aan te pakken, die volgens hen de Poolse markt verzadigen. Bovendien pleiten ze voor transparante prijsmechanismen bij verzamelpunten en verwerkingsbedrijven om uitbuiting te voorkomen.
Noord-Amerika: Nieuwe variëteiten helpen de consumptie van frambozen
Het aanbod van frambozen uit Centraal-Mexico en Baja Mexico is momenteel stabiel. Het seizoen in Watsonville, Californië, is aan de gang en er komen sterke volumes uit de regio. Behoudens grote weersomstandigheden wordt verwacht dat de piekvolumes voor frambozen tussen juli en augustus zullen liggen. Het frambozenvolume is stabiel en er wordt een toename verwacht voor de feestdag 4 juli.
Ondertussen blijft de consumptie van de populaire bes stijgen - sinds 2018 is de consumptie van frambozen in dollars met meer dan 15 procent gestegen. Een deel hiervan wordt toegeschreven aan het feit dat consumenten zich steeds meer richten op gezondheidsbewuste diëten.
Tegelijkertijd hebben telers en verzenders gewerkt aan het stimuleren van de consumptie via verbeterde teeltpraktijken, zoals het in potten telen in plaats van in de grond, samen met de voortdurende verkenning van nieuwe variëteiten. Enkele nieuwe variëteiten, die zich richten op smaak en teelt, worden dit jaar geïntroduceerd. De prijzen van frambozen zijn ook jaar na jaar gestegen.
Zuid-Afrika: Weinig frambozenplantages
De Zuid-Afrikaanse frambozensector bevindt zich niet in een uitbreidingsfase en het aantal hectaren frambozen is laag: 131 ha. De beschikbaarheid van plantmateriaal is beperkt en telers moeten hun eigen plantmateriaal importeren. De cijfers voor 2022/23 tonen een oogst van 2.456 ton, waarvan 1.228 ton werd geëxporteerd. De teelt loopt van november tot mei en de export begint in februari.
Er zijn goede exportmogelijkheden, zegt een van de weinige Zuid-Afrikaanse frambozentelers, vooral met de juiste cultivars met een houdbaarheid die de export ondersteunt. Markten voor de frambozen van het land zijn het Midden-Oosten, Europa en het VK. Frambozen worden ook lokaal op de markt gebracht.
China: Beperkte markt voor frambozen
Frambozen zijn geen algemeen fruit in China, de markt is nog steeds beperkt. In het midden van China, in de provincie Henan, werd op 18 juni een kleine handelsconferentie voor frambozen gehouden. De stad Fengqiu in de provincie Henan begon in 1930 met de teelt van frambozen en in 1990 begon de sector zich uit te breiden. Nu is de framboos uit Fengqiu een geografisch referentiepunt geworden en de verwerkte framboos wordt geëxporteerd naar de Verenigde Staten, Denemarken, Rusland en andere landen.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt limes