Het weer heeft in veel landen een groot effect op de aardappelteelt, wat leidt tot lagere opbrengsten en hogere prijzen. In Nederland blijft de opbrengst onzeker door extreme wateroverlast, veroorzaakt door maandenlange regenval. België en Zwitserland ervaren vergelijkbare problemen, met Zwitserland waar 20% van de oogst al onverkoopbaar is door schimmelinfecties en rot. In Zweden zijn de aardappelprijzen historisch hoog door een zomer vol regen en kou, die aardappelen deed bederven. De Franse markt vraagt veel aardappelen, maar het aanbod is beperkt. Spanje heeft te maken met recordprijzen door een daling van 30% in de oogst van Sevilla en een tijdelijk producttekort in Europa sinds mei-juni. Noord-Zuid-Afrika heeft aanzienlijke verliezen geleden door vorstschade, met een schade van bijna 24 miljoen euro.
Aan de andere kant melden sommige landen goede oogsten. In Duitsland is er een lage consumentenvraag naar binnenlandse primeuraardappelen, met voldoende aanbod van schilvaste consumptieaardappelen. Oostenrijk heeft meestal gemiddelde tot goede opbrengsten en een volledig aanbod. Italiaanse telers zien een terugkeer naar normale opbrengsten na de extreme weersomstandigheden van vorig jaar, hoewel hogere temperaturen de aardappelen kwetsbaarder maken tijdens de opslag. In de Verenigde Staten is er nog voorraad beschikbaar tot augustus, wanneer de nieuwe aardappeloogst begint. Idaho verwacht een vermindering van het areaal voor russetaardappelen in 2024-2025. Juni bracht late vorst en hagelstormen die de opbrengsten beïnvloeden, maar de nieuwe oogst zou in augustus moeten beginnen.
Nederland: Oogstopbrengst nog een groot vraagteken
De vele regen die Nederland al maanden parten speelt, heeft ook zijn invloed op de aardappelteelt. Het zorgt ervoor dat sommige percelen laat zijn geplant of zelfs overgeplant. En dat leidt weer tot een latere oogstverwachting. Aardappelhandelaren geven aan dat de extreme wateroverlast regionaal is geweest waardoor sommige percelen het goed doen en andere juist stukken gewas missen. Hierdoor is het oogstvolume voorlopig nog een vraagteken. Ook omdat een goed resterend groeiseizoen nog veel kan goedmaken. Daarbij is de ziektedruk hoog en moeten alle zeilen worden bijgezet om Phytophthora onder de duim te houden. Dit alles heeft zijn weerslag op de prijzen. Hoewel het volume aan vroege aardappelen half juli voldoende is, zijn de prijzen al langere tijd hoog. Wellicht te hoog voor de exportmarken. Al verwachten aardappelhandelaren wel dat de prijzen weer zullen dalen; het aardappelvolume groeit immers met de dag.
Duitsland: Lage vraag naar binnenlandse vroege aardappelen
Alle Duitse vroege aardappelregio's hebben momenteel voldoende aanbod van vastkokende consumptieaardappelen. Ondertussen is de vraag momenteel erg laag vanwege de vakanties. De prijzen zijn om seizoensredenen aangepast, maar liggen nog steeds op een zeer hoog niveau. Er zijn voldoende geschilde aardappelen beschikbaar. Schillers maken gebruik van contracten en vragen momenteel nauwelijks extra product. De prijzen liggen ruim onder het niveau voor vastkokende vroege aardappelen. Buitenlandse vroege aardappelen verloren marktaandeel, maar overtuigden nog wel in kwaliteit.
Frankrijk: Grote vraag, beperkt aanbod
In Frankrijk is de vraag naar aardappelen momenteel groot en het aanbod zeer beperkt, waardoor het seizoen met hoge prijzen begint. Naar verwachting zullen de prijzen dalen naarmate de oogst de komende weken intensiever wordt. Over het algemeen verkeren de aardappelen in de verschillende Franse teeltgebieden in goede groeitoestand, met een hogere knolzetting dan vorig jaar. Laatgeplante gebieden met teleurstellende resultaten blijven dit seizoen echter zorgwekkend. Door het tekort zijn de prijzen momenteel hoog, maar verwacht wordt dat de prijzen zullen dalen naarmate de oogst de komende weken intensiever wordt.
Italië: Terug naar normale opbrengsten
De aardappeloogst begon begin juli in Emilia Romagna, een van de best producerende regio's van Italië. Volgens een handelaar in de regio zijn de opbrengsten weer normaal met ongeveer 58/60 ton per ha, nadat ze in 2023 tot 30 ton waren gedaald door extreme weersomstandigheden. De aantasting door draadwormen (Elaterid-larven) is relatief laag en dit heeft telers tot nu toe gerustgesteld. De markt reageert normaal, soms een beetje traag. "De prijs voor handelaren is 0,50 euro/kg met de 'consignment stock'-formule," meldt de handelaar. "Het is een gegarandeerde prijs tot december 2024 en geldt voor eerste kwaliteit, GlobalGAP gecertificeerd product met een grootte tussen 45 en 75 mm. Het enige probleem deze dagen zijn de hoge temperaturen. Aardappelen die nu geoogst worden zijn kwetsbaarder en brengen risico's met zich mee tijdens de opslag. Het zou beter zijn om ze 's avonds te oogsten tot de volgende ochtend. Sommige bedrijven slagen erin om dit te doen, maar het is niet gemakkelijk omdat het zeker niet gemakkelijk is om beschikbare arbeidskrachten te vinden en om de toeleveringsketen te organiseren.
Een Siciliaanse teler van nieuwe aardappelen, geoogst van begin maart tot eind mei, had een interessant groei- en afzetseizoen. Gunstige weersomstandigheden droegen hieraan bij, ondanks de problemen met irrigatie en de daaruit voortvloeiende energiekosten. Het product, gewaardeerd om zijn dunne schil en goudgele vruchtvlees, werd voornamelijk verkocht op de Italiaanse markt en, na verwerking, voor de export. De gemiddelde prijzen voor telers bereikten € 0,70/kg. Er was vooral veel vraag van binnenlandse handelaren die exporteerden naar Duitstalige landen. De Egyptische concurrentie, met een lagere prijs van ongeveer €0,10-0,15, beïnvloedde echter ook de Italiaanse markt.
Spanje: Recordprijzen, late regen zorgt voor 30% daling oogst Sevilla
Spaanse aardappelen hebben momenteel nog recordprijzen door een tijdelijk producttekort sinds mei-juni. Het vroege aardappelseizoen in het zuiden van Spanje eindigde eerder dan normaal door een daling van de oogst met 30% als gevolg van late regen in Sevilla, waar de kalibers over het algemeen kleiner waren ondanks de goede kwaliteit. Tegelijkertijd is er sinds mei een tekort aan lang bewaaraardappelen in Europa, waardoor de export van Spaanse aardappelen dit jaar veel hoger lag. Met zo'n grote vraag naar aardappelen en een beperkt aanbod na afloop van het aardappelseizoen in Sevilla, hebben veel telers in Castille León hun vroegste rassen voortijdig geoogst om te profiteren van deze torenhoge prijzen. In de komende twee weken zal de oogst in Castilla León in een stroomversnelling komen en veel grotere volumes zullen de markten bereiken en de Franse oogst zal van start gaan, waardoor er een einde komt aan de vraag naar Spaanse aardappelen. Daarom wordt verwacht dat de prijzen de komende weken naar beneden zullen bijstellen en meer in evenwicht zullen zijn.
Oostenrijk: Vroege aardappelmarkt blijft gespannen
De situatie op de Oostenrijkse markt voor vroege aardappelen lijkt gespannen te blijven. De oogst is in het hele land in volle gang: met meestal gemiddelde tot goede opbrengsten is het aanbod navenant overvloedig. Naast de vroege rassen zijn er ook steeds meer latere rassen beschikbaar om te oogsten. Door dit grote aanbod wordt er meer nadruk gelegd op de vastheid van de schil. De verkoop van vroege aardappelen in de voedingsmiddelenhandel blijft op een niveau dat beïnvloed wordt door de midzomertemperaturen en de vakantieperiode. Export is beperkt mogelijk. Ondertussen staan de prijzen voor telers licht onder druk. Momenteel liggen de prijzen rond €30-35 per 100 kg.
Zwitserland: 20% van de oogst al onverkoopbaar
De constante regen werkt schimmelinfecties in Zwitserse aardappelen in de hand. Rot veroorzaakt verliezen voor de meeste telers, die nu al worden geschat op ongeveer 20 procent van het totale volume. Deze zouden moeten worden gedekt door import. "De import van aardappelen is de afgelopen drie jaar al in grote mate nodig geweest", zegt aardappelhandelsorganisatie Swisspatat.
Zweden: hoogste aardappelprijzen ooit
Volgens een plaatselijke handelaar zijn de aardappelprijzen in Zweden verdubbeld en hebben ze het duurste niveau ooit bereikt. "We hebben nog nooit zo'n hoog prijsniveau voor aardappelen meegemaakt. Alle oude oogst is op. Het prijsniveau is het dubbele van de normale prijs. Het is het duurste jaar dat we ooit hebben gehad. Nu hebben we in de zomer veel regen, terwijl het in mei erg warm was. Dit leidde tot bederf van de aardappelen. Er werden aardappelen uit ons land geëxporteerd vanwege de eerdere regens in België en Nederland," merkt de handelaar op.
Zuid-Afrika: Groot verlies aardappeloogst door vorstschade
De recente uitzonderlijke kou in het noorden van het land, die op sommige plaatsen tot -8C daalde, zal een aanzienlijk effect hebben op de winter- en voorjaarsaardappeloogst. Er wordt melding gemaakt van een verlies op de aardappeloogst van R470 miljoen (bijna 24 miljoen euro); Potatoes South Africa is nog bezig met het in kaart brengen van de omvang van de schade. "Volgens onze cijfers in dit stadium lijkt het erop dat een equivalent van 2.840 ha getroffen is door vorstschade", zegt de aardappelbrancheorganisatie. "Het verlies wordt geschat op 32% van de oogst, wat neerkomt op vier miljoen zakken à 10kg. Om dat in perspectief te plaatsen: in 2023 werden nationaal 8 miljoen zakken onder het langetermijngemiddelde geoogst. De huidige vorstschade vertegenwoordigt 50% daarvan."
Een mogelijk groter aanbod van kleinere aardappelen op de korte termijn zou de markten onder druk kunnen zetten, met een gat van ongeveer zes weken in de volumes. Het is nog te vroeg om een definitief oordeel te vellen over de ware omvang van de schade; een deel van de aardappelen zou zich nog kunnen herstellen. Bovendien is de verwachting dat de kou nog niet voorbij is en dat zou het herstel van beschadigde aardappelen kunnen beïnvloeden.
Er wordt verwacht dat aardappelen extreem duur zullen worden, met een bedrag van R200 (10 euro) per 10 kg. Op dit moment werkt de markt zich nog steeds door de bestaande voorraad heen, in combinatie met een zwakke koopkracht (de totale aardappelverkoop daalde vorige week met 16%). De gemiddelde prijs ligt nog steeds rond R60 (3 euro) per zak van 10 kg.
Noord-Amerika: Nog meer aardappelvoorraad voor opslaggewassen beschikbaar
Idaho verwacht een afname van het areaal voor Russet aardappelen in 2024-2025, naar schatting tussen 305.000 en 315.000 acres (123.500 - 127.500 ha). Vorig seizoen besloeg dit areaal 328.000 acres (132.800 ha). In juni veroorzaakte late vorst in delen van Idaho waarschijnlijk een lagere opbrengst, maar het grootste probleem lijkt de hagel te zijn geweest. De nieuwe oogst in Idaho wordt verwacht in de derde of vierde week van augustus.
Wat de bewaaraardappelen betreft, zullen de meeste expediteurs in Idaho met bewaaraardappelen werken totdat de nieuwe oogst begint, sommige iets langer. Andere regio's zoals Washington kunnen eerder klaar zijn, hoewel de opslag van Russet aardappelen in Wisconsin in de eerste week van augustus klaar zal zijn en dan zal overgaan op de nieuwe oogst.
Ondertussen is de teelt van gekleurde aardappelen aan de gang in regio's zoals Texas, North Carolina en Virginia. Over het algemeen zijn er nu meer bewaarrassen beschikbaar dan in voorgaande jaren rond deze tijd. De vraag is goed en de prijzen zijn de afgelopen vier tot vijf weken langzaam gestegen.
De komende twee weken geen overzicht wereldmarkt vanwege onze zomervakantie.
Het volgende overzicht wereldmarkt citroenen wordt gepubliceerd op vrijdag 9 augustus.