Het steenfruitseizoen is momenteel in volle gang in de Noord-Spaanse regio Aragón. De opbrengst is goed te noemen, maar de afzet zou beter kunnen. Ook het hardfruitseizoen staat stilaan in de startblokken. Agustín Sánchez, manager van de plaatselijke telersvereniging Aeadme en secretaris-generaal van FedeFruta, een organisatie die 70% van de Aragonese fruittelers vertegenwoordigt, analyseert de huidige situatie, blikt terug op tien jaar Russisch embargo en wijst op de belangrijkste uitdagingen voor de toekomst.
"Voor het eerst sinds jaren hebben we in Aragón een steenfruitseizoen dat we als normaal kunnen omschrijven", zegt Agustín Sánchez.
"We hebben een pandemie achter de rug (2020 en 2021), opbrengstverliezen door vorst (2021 en 2022) en teeltproblemen door droogte (2023). Hoewel de raming die we in maart opstelden nog niet is waargemaakt, hebben we behalve voor pruimen een oogst die zeker als aanvaardbaar kan worden beschouwd. De weersomstandigheden hebben immers een geringe impact gehad op de teelt. Bovendien hebben de afzonderlijke rassen op het juiste moment hun rijpheid bereikt zonder dat er overlap is geweest tussen de verschillende variëteiten", vertelt hij.
Volgens Agustín Sánchez is de kwaliteit van het fruit uitzonderlijk goed en, hoewel de maatsortering licht achterblijft door de nog steeds aanhoudende droogtesituatie, zijn de maten beter dan vorig seizoen. "Op de markt liggen de prijzen op een acceptabel niveau, al hadden we iets hogere waarden verwacht door de niet echt overvloedige oogst in Europa, waar Frankrijk en Italië niet hun productiepotentieel halen", aldus Sánchez. "Spanje is dit seizoen marktaandeel aan het terugwinnen, maar ook dit jaar zijn er zeker gecompliceerde weken geweest waarin de afzet wat stilviel in afwachting van betere prijzen."
Gezien de mooie oogstverwachtingen vreesde de sector voor een tekort aan arbeidskrachten, een steeds groter wordend probleem. "Het is niet gemakkelijk geweest om alle nodige arbeidskrachten te vinden, maar uiteindelijk is het op dat vlak, behalve op enkele momenten in het seizoen, toch wel goedgekomen. De maanden met het meeste werk in Aragón zijn juni en juli, wanneer de kersenoogst plaatsvindt. En omdat er minder hittegolven waren dan vorig jaar en ze ook later kwamen, is de oogst van de verschillende steenfruitrassen mooi verspreid verlopen, wat ook een geordende inzet van de arbeidskrachten mogelijk heeft gemaakt", legt Agustín Sánchez uit.
Herstructurering in de appel- en perenteelt
Eind juli en begin augustus werden de eerste appelen en peren in Aragón geplukt. De oogst zal nog doorlopen tot ver in november. Volgens de vertegenwoordiger van Aeamde en Fedefruta zal de appeloogst op een normaal niveau liggen, terwijl de perenoogst lager zal uitvallen. "De afgelopen jaren is het appel- en perenareaal in Aragón fors gekrompen door de tegenvallende rentabiliteit van de teelt. Bij peren komen daar ook nog eens problemen met bacterievuur bij. Het heeft geleid tot een gedeeltelijke omschakeling naar andere, productievere rassen en vooral naar andere gewassen, met name steenfruit."
Russisch embargo
Ondertussen is het Russisch embargo al tien jaar van kracht. "Het verlies van de Russische markt is een klap geweest, maar de afgelopen tien jaar heeft de sector veerkracht getoond bij een herstructurering van zijn bestemmingsmarkten", aldus Agustín Sánchez. "Toen duidelijk werd dat het embargo er een van de lange termijn zou zijn, moesten jonge percelen van perziken, paraguayo's en nectarines die speciaal voor de Russische markt waren aangeplant, weer worden gerooid. Vele telers schakelden toen om naar andere gewassen zoals kersen. Het ging gepaard met aanzienlijke prijsdalingen en veel onzekerheid. De teeltbedrijven zijn er uiteindelijk wel in geslaagd om de situatie te keren door marktaandeel te winnen op andere markten en nieuwe bestemmingen aan te boren. Sindsdien is de export naar Duitsland verdrievoudigd en hebben we zelfs onze aanwezigheid in Frankrijk vergroot, naast een uitbreiding van de verzendingen naar de Scandinavische landen."
Dalende consumptie
Agustín Sánchez noemt het gebrek aan arbeidskrachten en de daling van de consumptie de twee grootste handicaps voor de steenfruitsector.
"De consumptie van steenfruit in Spanje is gekelderd van ongeveer 14-15 kilo per hoofd van de bevolking twintig jaar geleden tot minder dan 3 kilo vorig jaar. Het is toch iets waar de overheid zich bewust van zou moeten zijn. We dachten dat die neerwaartse trend met de pandemie zou keren, maar ook in 2021 daalde de consumptie. Het toont aan dat we meer promotie-acties nodig hebben. In een land als Spanje, met meer dan 60 miljoen toeristen per jaar, zouden we zeker meer campagnes kunnen richten op die doelgroep. Aan de andere kant moeten we kunnen laten zien dat we qua prijs net zo concurrerend zijn als andere producten, bijvoorbeeld zuivelproducten", legt Agustín uit.
"Wat arbeid betreft, denk ik dat het essentieel is om ervoor te zorgen dat er geen problemen zijn om de oogst binnen te halen de komende seizoenen. Het wordt mijns inziens tijd voor meer mechanisatie, ook al betekent dit een andere configuratie van sommige boomgaarden", besluit de manager van Aeamde.
Voor meer informatie:
Aeamde
Asociación de Empresarios Agrícolas de la Margen Derecha del Ebro
Cl. Arrabal, 3, local
50100 La Almunia de Doña Godina (Zaragoza) – Spanje
Tel: +34 976 813 278
[email protected]
www.aeamde.com