In de Nederlandse context van arbeidsschaarste en vergrijzing is het cruciaal om de trend van afnemende productiviteitsgroei te keren. Daarvoor bestaat niet één oplossing. Private equity (PE) kan een belangrijke katalysator zijn voor het vergroten van de productiviteit. Door het beschikbare kapitaal te vergroten, betere managementpraktijken toe te passen en innovatie te stimuleren kan PE de efficiëntie en het concurrentievermogen van bedrijven vergroten, aldus PwC's hoofdeconoom Barbara Baarsma en private-equityexpert Cornelis Smaal.
Private equity (PE) wordt vaak kritisch tegen het licht gehouden door de publieke opinie. De perceptie van PE als louter een financieel instrument dat kortetermijnwinst vooropstelt, heeft de potentiële voordelen ervan overschaduwd. In de juiste context kan private equity echter een belangrijke katalysator zijn voor productiviteit. PE-investeerders anticiperen op het verbeteren van de prestaties van de bedrijven waarin ze investeren en ze kunnen die belofte waarmaken.
Private equity richt zich op het ontsluiten van het potentieel
De juiste context waarin private equity kan gedijen, is precies het scenario waarin PE het vaakst wordt toegepast: bij bedrijven die te maken hebben met financiële beperkingen, maar die potentieel hebben voor betere financiële prestaties. PE-firma's zijn bedreven in het identificeren van deze kansen waar ze waarde kunnen toevoegen. Ze gaan op zoek naar bedrijven die, ondanks een solide basis, ondermaats presteren door een gebrek aan middelen, goede managementpraktijken of strategische richting.
Zodra een bedrijf is overgenomen, werken PE-investeerders aan het ontsluiten van het potentieel. Ze kunnen schulden herstructureren, de balans optimaliseren en nieuwe managementteams aantrekken. Deze stappen zijn vaak cruciaal om het tij te keren en leiden tot een verbeterde productiviteit en winstgevendheid. Het doel is om een meer gestroomlijnde, meer gefocuste en meer concurrerende entiteit te creëren die kan gedijen in haar markt.
Investeringen in technologie, onderzoek, betere bedrijfsvoering en internationalisering
Een van de belangrijkste manieren waarop private equity de productiviteit kan stimuleren, is door het verstrekken van een kapitaalinjectie. Deze toestroom is vooral gunstig voor bedrijven die te maken hebben met beperkte financiële middelen, waardoor ze minder kunnen investeren in nieuwe technologieën, onderzoek en ontwikkeling, of zelfs in hun dagelijkse bedrijfsvoering. Met het extra kapitaal van een PE-investering kunnen deze bedrijven apparatuur moderniseren, processen stroomlijnen en nieuwe technologieën invoeren, wat allemaal kan leiden tot aanzienlijke productiviteitswinst.
Bovendien brengen PE-firma's vaak meer dan alleen geld in het laatje; ze introduceren ook betere managementpraktijken die gerelateerd zijn aan een hogere productiviteit. Investeerders in private equity hebben meestal een schat aan ervaring en een netwerk van professionele contacten die kunnen worden ingezet om de activiteiten van een bedrijf te optimaliseren. Ze kunnen strategische planning, prestatiemeetsystemen en operationele verbeteringen implementeren die de efficiëntie verhogen. Deze hands-onbenadering van management kan bedrijven helpen om gebieden te identificeren waar de productiviteit achterblijft en deze problemen effectief aan te pakken.
Internationalisering om concurrentievermogen en productiviteit te verhogen
PE-investeringen stimuleren bovendien de internationalisering van doelbedrijven door kapitaal en strategische middelen in te brengen die nodig zijn voor een wereldwijde expansie. PE-investeerders verschaffen toegang tot internationale contacten en expertise in grensoverschrijdende transacties. Internationalisering is voor hen vaak een belangrijke strategische stap om de aanwezigheid op de markt en de inkomstenstromen te diversifiëren, wat de waarde, het concurrentievermogen en de productiviteit van het doelbedrijf kan vergroten, in lijn met het doel van de PE om een hoog rendement op hun investeringen te behalen.
Private equity stimuleert vaak een innovatieve cultuur
Innovatie is een ander sleutelgebied waar private equity een significante impact kan hebben. Er zijn aanwijzingen dat het aantal patenten toeneemt nadat een 'leverage buyout' heeft plaatsgevonden. Dat geldt in 'private-to-private'-deals (dus in deals waar alleen niet-beursgenoteerde bedrijven bij betrokken zijn) en dan vooral voor bedrijven die financiële beperkingen hadden tot PE instapte. En niet alleen de hoeveelheid patenten neemt toe, maar ze registreren ook meer impactvolle patenten. Door het nodige kapitaal en strategische supervisie te verschaffen, stelt PE bedrijven in staat nieuwe producten te ontwikkelen of het bestaande aanbod te verbeteren. Dit kan leiden tot de creatie van efficiëntere of hoogwaardiger producten en diensten, die de productiviteit verhogen.
Bovendien moedigen PE-investeerders vaak een cultuur van innovatie aan binnen de bedrijven in hun portefeuille. Ze stimuleren managementteams om innovatieve oplossingen na te streven en investeren in de opleiding en ontwikkeling van werknemers. Een dergelijke cultuuromslag kan leiden tot een dynamischer en wendbaarder bedrijf dat beter in staat is om te reageren op veranderingen in de markt en de eisen van klanten.
Spillover-effecten van productiviteit
De invloed van private equity op de productiviteit reikt verder dan de muren van de ondernemingen waarin ze investeren. Er zijn aanwijzingen dat er spillover-effecten zijn op de productiviteit van andere bedrijven binnen dezelfde sector. Wanneer een PE-firma investeert in een bedrijf en veranderingen doorvoert die leiden tot een hogere productiviteit, legt dit vaak de lat hoger voor de hele sector. Concurrenten kunnen gedwongen worden om soortgelijke verbeteringen door te voeren om gelijke tred te houden, wat leidt tot productiviteitsverbeteringen in de hele bedrijfstak.
Dit overloopeffect kan vooral sterk zijn in sectoren waar de concurrentie hevig is. Als één bedrijf efficiënter wordt, moeten anderen volgen of riskeren ze verlies van marktaandeel. Deze dynamiek kan leiden tot een opwaartse spiraal van voortdurende verbetering en innovatie binnen de sector, waarvan uiteindelijk de consumenten profiteren door betere producten en diensten.
Voordelen private equity wegen vaak op tegen kosten
Bedrijven die tot de doelgroep behoren van private equity vertonen vaak een grotere veerkracht tijdens ontwrichtende gebeurtenissen, zoals de wereldwijde financiële crisis en de coronapandemie8. Hun focus op strategische langetermijnplanning, die inherent is aan PE-investeringen, en een meer proactieve managementaanpak in combinatie met nauwe samenwerking met managementteams, zorgt ervoor dat deze bedrijven vaak beter voorbereid zijn op onverwachte marktverschuivingen, waardoor ze aanpassingsvermogen hebben en zelfs in moeilijke omstandigheden kunnen gedijen.
Private equity krijgt ook de nodige kritiek te verduren. Hoewel er geen bewijs is voor de bewering dat PE in alle gevallen leidt tot buitensporige schulden, meer insolventierisico's of een buitensporige kortetermijnfocus, vinden andere punten van kritiek meer steun. In bepaalde omstandigheden kan PE leiden tot kostenbesparingen door gedwongen ontslagen.
Werknemers die meer risico lopen, zijn degenen die routinetaken uitvoeren of taken die kunnen worden verplaatst naar lagelonenlanden, wat door het wegvallen van banen in het middensegment leidt tot polarisatie op de arbeidsmarkt. Tegelijkertijd is dit ook het gevolg van een afwachtende houding van het zittende management van een bedrijf, dat soms aarzelt om mensen te ontslaan en de bedrijfsvoering efficiënter te maken. Als PE vervolgens het management van het bedrijf overneemt, wordt wel doorgepakt.
De relatie tussen private equity en productiviteit is complex en veelzijdig
Wanneer PE-investeringen in de juiste context plaatsvinden, kunnen ze leiden tot een aanzienlijke verbetering van de productiviteit. Door deze relatie te begrijpen en te benutten kan private equity bijdragen aan de groei en het succes van bedrijven, industrieën en de bredere economie.
"Bovendien kunnen we lessen trekken uit de redenen waarom private equity een positief effect heeft op de productiviteit. Goede managementpraktijken, toegang tot kapitaal en investeren in innovatie hoeven niet exclusief te zijn voor PE-fondsen. Dit zijn bekende aanjagers van productiviteit die prioriteit kunnen krijgen bij alle bedrijven en door overheidsbeleid kunnen worden ondersteund."
Bron: PWC