"Met vallen en opstaan", zo beschrijft Ion Ionas de export naar de EU sinds 2014, toen Ionex, het bedrijf opgericht door zijn vader in 2001, als een van de eerste Moldavische ondernemingen steenfruit en druiven westwaarts begon te verzenden. "Het eerste jaar verzonden we meteen 10 trucks, maar het leergeld dat we betaalden, was hoog. We gaven evenwel niet op en het tweede jaar konden we zelfs al een beetje winst maken. Ondertussen heeft 95% van onze volumes de EU als bestemming."
Ion Ionas en zijn vader Gheorghe op een beurs
Ionex is een pionier in Moldavië, zo stelt Ion. "Nog voor de eeuwwisseling had mijn vader al koelkamers gebouwd voor het fruit dat hij opkocht en verhandelde en ook met de installatie van een sorteerlijn en de export naar Duitsland en het Verenigd Koninkrijk waren we bij de eerste. Zelf kwam ik in 2007 bij het bedrijf en drie jaar later was onze eerste boomgaard op een areaal van zo'n twintig hectare een feit. We teelden kersen, pruimen en abrikozen." De percelen van Ionex liggen in Ungheni, een dorp tegen de Roemeense grens, terwijl het pakstation zich in Costesti bevindt, op zo'n 15 kilometer van de hoofdstad.
Pruimen in de ene regio, druiven in de andere
Momenteel bezit het bedrijf ruim 90 hectare in Ungheni, waarvan bijna 25 ha aan de druiventeelt is gewijd, een vijftigtal aan de teelt van pruimen en de rest abrikozen. "We hadden eerst ook nog kersen, maar die zijn ondertussen gerooid. Ik ben nog op zoek naar geschikte rassen, maar geen Regina en Kordia. Iedereen heeft die. Ook de druivenranken zullen binnen enkele jaren verwijderd worden. In Ungheni zal de klemtoon nagenoeg volledig op pruimen komen te liggen, aangevuld met abrikozen en eventueel wat kersen. In Costesti, waar we land aan het opkopen zijn, zullen binnen enkele jaren druivenvelden worden aangelegd, allemaal van het Moldova ras en de gehele teelt op pergola", legt Ion uit.
In het iets zuidelijker Costesti is het klimaat veel geschikter voor de druiventeelt. De oogst begint er doorgaans rond 20 september, twee à drie weken eerder dan in Ungheni, waardoor het risico op herfstbuien en eventueel een nachtje vorst tijdens de pluk beperkter is. "In Costesti heeft driekwart van de dorpelingen een of twee hectare druiven. Voor een deel van hen staan wij in voor de export, maar in onze eigen koelopslag met een capaciteit van zo'n 900 ton vind je enkel producten afkomstig van onze velden. En ook naar de Duitse retail verzenden we enkel ons eigen fruit."
Flowpacklijn
Om naar landen zoals Duitsland, Nederland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk te kunnen exporteren, moet naast enkele evidente zaken zoals de beschikking over certificeringen en het naleven van de MRL's ook aandacht worden besteed aan de verpakking. Ionex levert kartons met het eigen merk en heeft bovendien een flowpacklijn staan. "Elk jaar gaan we naar de grote AGF-beurzen, niet alleen om met klanten te praten, maar ook om contacten te leggen met leveranciers. Zo halen we onze punnets uit Italië. Dit jaar hopen we 20 trucks druiven in punnets naar een Duitse retailer te verzenden."
De hele keten beheren
Naast de quasi volledige omschakeling naar pruimenteelt in Ungheni en de aanleg van 30 hectare druiventeelt in Costesti, wil Ion over twee jaar een nieuw en groter pakstation inhuldigen, met meer koelruimte en een lijn die naast maat, kleur en uiterlijke defecten ook sorteert op interne kwaliteit. "De huidige lijn is veelzijdig en flexibel, maar de behoefte aan personeel is te groot en waar ik nu een truck per dag met punnets, of twee trucks per dag met kartons, kan vullen, wil ik dat aantal minstens verdubbelen. Het doel is om uiteindelijk geen fruit bij anderen meer te betrekken, maar de hele keten, van teelt over opslag en sortering tot verpakking in eigen beheer te hebben. Zelfs over het transport hebben we enige mate van controle, aangezien we het uitbesteden aan logistieke partners in de buurt met wie we al jaren samenwerken", legt Ion uit.
Sorteren en verpakken van Moldova druiven
Pruimen voor wodka
In het pakstation is er momenteel bijna jaarrond werk voor het vaste personeel, want wanneer midden april het druivenseizoen ten einde loopt, is het slechts anderhalve maand wachten tot eind mei het nieuwe kersenseizoen begint, waarop aansluitend abrikozen en vervolgens pruimen worden verpakt, die laatste tot in december. "De pruimen houden het in de koelopslag uit tot februari, maar dan is er al bijna twee maanden geen markt meer voor ons. De eerste pruimen van het Centenar ras werden dit jaar al op 15 juli geplukt, drie weken vroeger dan gebruikelijk. En om geen enkele pruim te verspillen, heeft zelfs het klasse III product een bestemming: wodka distilleerderijen", aldus Ion.
De derde generatie van de familie Ionas
Stimulansen
Toch is voldoende gekwalificeerd personeel vinden een uitdaging, stelt de directeur. "Zeker voor het werk in de boomgaarden. In onze sector zijn de winstmarges niet groot, dus we moeten goed opletten dat we ons niet vergalopperen met de lonen. Maar omdat we onze werknemers een mooi inkomen willen bieden, hebben we sinds dit jaar een systeem van incentives in het leven geroepen. In plaats van een uurloon krijgen ze per kilo betaald."
Wie efficiënt werkt, krijgt meer. Het is volgens Ion een win-winsituatie: "De oogstmedewerker brengt meer geld naar huis en wij zijn er zeker van dat al het fruit op tijd wordt geoogst. Want als de pluk van bijvoorbeeld de pruimen te lang duurt, dan boeten de laatst geoogste volumes aan kwaliteit in en moeten ze naar de verwerkende industrie. Dit jaar hebben we in tien dagen 1.300 ton kunnen plukken. De plukkers waren heel tevreden dit jaar en wij ook. Volgend seizoen kunnen we opnieuw op hen rekenen, ze hebben al toegezegd. Sommigen komen zelfs van 100 km ver, maar wij staan met busjes in voor het vervoer", besluit Ion.
Ionex Trans is GlobalGAP, GRASP en SMETA gecertificeerd en is standhouder op de komende Fruit Attraction in Madrid. Je vindt het bedrijf op de gezamenlijke stand van branchevereniging Moldova Fruct (stand 10D18).
Voor meer informatie:
Ion Ionas (directeur)
Ionex Trans Ltd
Costesti (Ialoveni) – Moldavië
Mob: +373 699 611 88
[email protected]
https://ionex.md/en/