FEPEX waardeert het afgelopen week bekend geworden arrest van het Hof van Justitie van de EU positief. Dit arrest bevestigt de uitspraak van het Gerecht uit 2021, waarin een deel van de landbouwovereenkomst tussen de EU en Marokko nietig werd verklaard. Het betreft met name de uitbreiding van de concessies die in het kader van de associatieovereenkomst aan Marokko zijn verleend naar de Westelijke Sahara. Dit zou moeten betekenen dat producten uit de Sahara definitief worden uitgesloten van de tariefvoordelen die aan Marokkaanse producten worden verleend, en dat er identificatie- en controlemaatregelen voor deze producten worden vastgesteld.
FEPEX is de afkorting voor de Federación Española de Productores y Exportadores de Frutas, Hortalizas y Productos Vegetales. Het is een belangrijke organisatie in Spanje die zich richt op de belangen van producenten en exporteurs van groenten en fruit, evenals andere plantaardige producten.
De uitspraak legitimeert het Polisario-front in de beroepen die zijn aangetekend tegen de twee overeenkomsten, landbouw en visserij, met Marokko. Het Hof erkent dat er geen instemming was van het Saharawi-volk om hun grondgebied en de producten daarvan in de overeenkomsten op te nemen. Dit betekent dat producten die in de Sahara worden geteeld als Marokkaanse producten op de markt worden gebracht, zoals FEPEX al vele malen heeft aangekaart. Dit heeft zeer negatieve gevolgen voor de prijzen en voor sociaal en economisch gevoelige producten in ons land, zoals tomaten en rode vruchten.
De EU-associatieovereenkomst met Marokko heeft de Marokkaanse export van groenten en fruit naar zowel de EU als Spanje gestimuleerd. In het geval van tomaten is de invoer vanuit Marokko naar de EU de afgelopen tien jaar met 42% gestegen, van 345.416 ton in 2014 tot 491.908 ton in 2023, vergeleken met een preferentieel contingent van 285.000 ton. In dezelfde periode is de Spaanse tomatenuitvoer naar de EU met 43% gedaald, van 786.598 ton in 2014 tot 448.004 ton in 2023, volgens gegevens van Eurostat.
Op de binnenlandse markt is de invoer van groenten en fruit uit Marokko, volgens de douanegegevens van FEPEX, met 224% gestegen, van 135.000 ton in 2012, het jaar waarin de overeenkomst in werking trad, tot 438.000 ton in 2023. De waarde van deze invoer steeg van 123 miljoen euro in 2012 tot 899 miljoen euro in 2023.
Daarom waardeert FEPEX de uitspraak zeer positief, omdat deze betekent dat de groente- en fruitproductie van de Westelijke Sahara, die een groeiend deel van de Marokkaanse export naar de EU uitmaakt, wordt uitgesloten van de tariefconcessies in het kader van de associatieovereenkomst tussen de EU en Marokko. Deze kwestie zal worden besproken tijdens de FEPEX-bijeenkomst met de Vereniging van Franse Organisaties van Tomatentelers, a.s. dinsdag in Madrid.
Voor meer informatie: www.fepex.es