Met het veranderende weer zien de meeste regio's een lichte daling in de vraag naar aardbeien, die vooral in de zomerperiode worden gegeten. In Nederland is er voldoende product op de markt om klanten te bevoorraden, maar het aanbod is mooi in evenwicht met de vraag. In België zijn de prijzen voor aardbeien nog steeds redelijk, ook al zijn de volumes iets gestegen. Spanje loopt vooruit op de start van het volgende seizoen met het begin van de plantfase in de regio Huelva. In Frankrijk zijn de prijzen relatief laag en is de vraag niet erg sterk, zoals elk jaar rond deze tijd. Duitse handelaren zagen dat de oogst in sommige regio's mislukte door zware en soms langdurige regenval. De aardbeienoogst in Italië lijkt bevredigend. Ze zien dat van eind september tot begin oktober aardbeien hoge telerprijzen hadden.
Griekenland bereidt zich voor op een grote oogst in de tweede helft van het aardbeienseizoen. Het Egyptische aardbeienseizoen begint binnenkort, in november. De sector blijft lijden onder klimatologische en economische factoren. In Noord-Amerika hebben hitte en orkanen de aardbeienaanvoer beïnvloed. Het belangrijkste aardbeienseizoen in Zuid-Afrika loopt ten einde. Zodra het weer te warm wordt, slinkt de oogst en alleen de oogst in de zuidelijke en westelijke Kaap gaat door tot in de zomer.
Nederland: Aardbeienaanbod mooi in balans met vraag
De aanbodpieken die andere jaren soms in oktober op de aardbeienmarkt voorkwamen, zijn er dit jaar niet, zegt een Nederlandse fruithandelaar. "Er is genoeg product beschikbaar op de markt om klanten te bevoorraden, maar het aanbod is mooi in balans met de vraag," zegt hij. Nadat de prijzen voor aardbeien vorig jaar aan het begin van het herfstseizoen erg laag waren, hebben telers dit jaar later geplant. Bovendien zijn telers in de tunnels door het koude weer eerder gestopt dan vorig jaar. Toen kregen we zomerweer in september en begin oktober en konden telers in de tunnels langer doorgaan, zowel hier als in het VK, dat nu een grote exportmarkt is. De prijzen liggen op een goed niveau. In andere jaren zag je vaak scherpe promoties tijdens deze periode, maar dat is nu niet echt het geval, hoewel het goed mogelijk is dat er de komende twee weken wat grotere volumes beschikbaar komen. De dagprijzen liggen vandaag rond €5-6 per kilo, kaal product. In Nederland liggen verpakte kasaardbeien in de aanbieding in de schappen voor 7,50 euro per kilo, in het VK omgerekend 13,50 euro. De kwaliteit en brix van de aardbeien is over het algemeen goed, hoewel we overdag wel licht nodig hebben om de brixwaarden op peil te houden. Als dat wegvalt en de nachttemperaturen hoog blijven, kunnen we kwalitatief wat meer in de problemen komen."
België: Geen torenhoge prijzen meer, maar nog steeds behoorlijk
De torenhoge aardbeienprijzen van september in België liggen nu achter ons. "Het volume is weer wat toegenomen, maar we werken nog steeds met fatsoenlijke prijzen", zegt een Belgische handelaar. "Zelfs de kleine aardbeien worden goed betaald, dus we kunnen nog steeds zeggen dat we tot nu toe geen slecht najaar hebben. De volumes zullen de komende tijd toenemen, maar nog steeds niet zo extreem dat we zwakke prijzen zullen zien. Ik heb ook begrepen dat er nog steeds vraag is vanuit de handel, dus dat is altijd goed."
Spanje: Meer dan 360 miljoen aardbeiplanten worden de hele maand oktober geplant in Huelva
In Huelva is de plantfase van de 360 tot 370 miljoen aardbeiplanten voor dit seizoen begonnen, die de hele maand oktober met een snelheid van ongeveer 9 miljoen planten per dag op de teeltbedrijven worden geplant.
"Dit jaar hopen we dat de herfst regenachtig zal zijn en niet alleen in oktober neerslag zal laten vallen, maar ook in de daaropvolgende maanden, want net als vorig jaar hebben we te maken met een beperking van 25% van het water dat beschikbaar is voor irrigatie en we willen koste wat kost voorkomen dat hetzelfde gebeurt als vorig seizoen, toen in mei de vermindering van het water voor irrigatie naar 50% ging en er plantages waren die vroegtijdig moesten stoppen met produceren", zegt een teler uit de sector.
Het zachtfruitseizoen 2023/24 had zeker te kampen met ernstige problemen. Zoals de Junta de Andalucía aangaf, werd de herbeplanting van een deel van de aardbeien uitgesteld vanwege het weer, dus tot eind januari was het op de markt gebrachte volume zeer beperkt; dit alles in een context van droogte en met bezuinigingen op de irrigatievoorzieningen begin 2024.
In februari vielen de eerste regens van het seizoen, waardoor de af te zetten volumes zich herstelden. Later, in de lente, viel er echter overvloedige regen die uiteindelijk de oogst aantastte, zodat eind maart en tijdens de maand april de op de markt gebrachte volumes aardbeien aanzienlijke verliezen leden.
Ondanks dit alles werd het seizoen 2023/24 afgesloten met een stijging van 2% in volume en 10% in waarde voor de export van Andalusische aardbeien, met gecumuleerde gegevens van december tot juli. "Wat betreft het areaal, volgens de gegevens die we hebben, is de verwachting dat het aardbeienareaal dit jaar gelijk zal blijven, misschien met een lichte daling," legt de operator verder uit.
"Huelva onderscheidt zich op de Europese aardbeienmarkt door zowel het volume als de kwaliteit. Het is waar dat Marokko in december en januari een piek heeft in de productie van verse aardbeien, die bij ons samenvalt op een moment van het seizoen dat er volumes Spaanse aardbeien beginnen te komen; maar de grote business voor Marokkaanse aardbeien is de sector, en in februari en maart gebruikt het land vooral de aardbeien aan het einde van het seizoen voor verwerking, zodat Huelva in de drukste maanden van het seizoen, van februari tot april, voordat de Europese teelt begint, praktisch alleen staat op de aardbeienmarkt in Europa." Vorig jaar waren deze maanden zelfs goed voor meer dan 77% van het volume van het hele seizoen.
"Bovendien is er een zeer belangrijke factor waarmee rekening moet worden gehouden, en dat is dat in die koude maanden de waterbehoefte voor irrigatie over het algemeen lager is, dus als we in het ergste geval 25% minder irrigatie blijven toepassen, kunnen we het belangrijkste deel van het seizoen zonder grote problemen doorkomen."
Frankrijk: Zwakke vraag naar aardbeien
Op dit moment zijn Franse aardbeien op de markt, die net het seizoen afsluiten. Andere origines zijn Spanje en enkele Belgische aardbeien. De prijzen zijn relatief laag en de vraag is niet erg sterk, zoals elk jaar rond deze tijd. Ook al was het weer een paar dagen zonnig, het was niet genoeg om de vraag te stimuleren, want sinds het begin van het schooljaar kiezen consumenten vooral voor seizoensproducten.
Duitsland: Het areaal aardbeien bleef dalen en zware regenval zorgde voor mislukte oogsten
De binnenlandse teelt kan niet voldoen aan de hoge vraag. Daarom importeert Duitsland grote hoeveelheden aardbeien uit het buitenland. Vorig jaar werd ongeveer 114.010 ton aardbeien geïmporteerd. De meeste aardbeien komen uit Spanje en Griekenland. Een van de redenen voor deze ontwikkeling is de verdere afname van de hoeveelheid bouwland die beschikbaar is voor de teelt van aardbeien in de vollegrond, die op jaarbasis met 13 procent daalde tot ongeveer 8.100 ha. Bovendien mislukte de oogst in sommige regio's door zware en soms langdurige regenval.
Verwacht werd dat de aardbeienoogst in Duitsland in 2024 nog kleiner zou zijn dan in het toch al zeer slechte oogstjaar 2023. Volgens een eerste schatting van het Federale Bureau voor de Statistiek (Destatis) verwachten teeltbedrijven een oogst van ongeveer 70.000 ton aardbeien uit vollegrondsteelt. Dit zou het laagste oogstvolume zijn sinds 1995 (68.800 ton). De geschatte aardbeienoogst in juli lag daarmee 24 procent onder de al lage aardbeienoogst van 92.700 ton in 2023 en 34 procent onder de gemiddelde buitenoogst van 106.600 ton in de jaren 2018 tot 2023.
Deze week liggen de prijzen voor binnenlandse aanbiedingen op 8,57 €/kilo, wat een aanzienlijke stijging is ten opzichte van vorig jaar (4,43 €/kilo).
Italië: Aardbeienprijzen nog steeds bevredigend
De aardbeienoogst in Italië verloopt naar tevredenheid. Een teler in de regio Marche, die meer dan 26.000 planten teelt op substraat, zegt dat van eind september tot begin oktober de telersprijzen voor aardbeien hoog waren, tot 10 €/kg. Daarna, midden oktober, daalden ze een beetje, tot ongeveer €7-8, wat nog steeds zeer bevredigend is. De teler meldt ook dat de oogst op 28 september is begonnen en zal doorgaan tot 10-15 november, afhankelijk van het weer. Bijna de hele herfstproductie wordt geleverd aan een grossier in het gebied, die vervolgens de verschillende speciaalzaken bevoorraadt. Het hebben van een herkenbaar en territoriaal merk helpt om klanten aan zich te binden.
Nu het planten van aardbeienzaailingen voor potplanten is voltooid, wordt er in Zuid-Italië begonnen met het planten van verse zaailingen. Dit werk zal doorgaan tot het einde van de maand en zal worden afgerond in de laatste dagen van het jaar; de potplantenrassen zullen daarentegen in november beginnen. Er zijn nog geen exacte cijfers over het geïnvesteerde areaal in het komende aardbeienseizoen, maar geschat wordt dat het aantal hectare hoger zal zijn dan vorig jaar. Vooral de vraag naar zaailingen wijst op een toename van het areaal in zowel Basilicata als Campanië. Het plantmateriaal dat nu wordt gedistribueerd, voornamelijk uit Spanje en Polen, ziet er goed uit. Het weer was ook gunstig voor een goede ontwikkeling en beworteling van de zaailingen.
Volgens gegevens van GfK | YouGov is het percentage Italiaanse huishoudens dat in de afgelopen 12 maanden (eindigend in augustus 2024) minstens één keer aardbeien heeft gekocht, gestegen tot 69%. De aankoopfrequentie blijft vrijwel constant op bijna 7 keer per jaar: de meeste gezinnen kopen aardbeien voornamelijk tussen maart en mei. Het bedrag dat per aankoop wordt uitgegeven, stijgt door de algemene prijsstijging van FMCG-producten.
Griekenland: Grote oogst verwacht in tweede helft van het seizoen
Griekenland bereidt zich voor op een grote oogst in de tweede helft van het aardbeienseizoen. De Victory-plantages beginnen relatief vroeg met produceren, vooral in de afgelopen jaren toen het klimaat in ons land aanzienlijk lijkt te zijn veranderd, met zachte wintermaanden. Victory is dominant aanwezig in de Griekse kassen voor aardbeien. Sinds 2016, toen Victory voor het eerst in Griekenland werd geteeld, is de belangstelling van telers voortdurend toegenomen. Tot nu toe is waarschijnlijk meer dan 75-80% van het totale teeltgebied, dat ongeveer 2.100 tot 2.200 hectare beslaat, in gebruik genomen.
De uitbreiding van Victory in Griekenland blijft dit seizoen op schema en als er zich geen ongunstige weersomstandigheden voordoen, wordt er een nog grotere Griekse aardbeienoogst verwacht dan vorig jaar tijdens de Victory-periode. De belangstelling was groter dan vorig jaar, zowel voor aardbeien met blote wortel als voor kant-en-klare planten in trays.
Egypte: Aardbeien lijden onder klimatologische en economische factoren
Het Egyptische aardbeienseizoen begint binnenkort, in november. De sector blijft lijden onder klimatologische en economische factoren, die vooral een impact hebben op verse aardbeien. Telers hadden moeite om kwaliteitsplanten te kopen, waardoor het areaal verse aardbeien sterk afnam. Een teler zegt: "Ik schat dat het areaal met 25% is gedaald ten opzichte van het vorige seizoen. De verse aardbeiplanten zijn echter vervangen door planten die bestemd zijn voor de diepvriessector, dus het totale areaal is min of meer stabiel."
De daling van het volume verse aardbeien ten opzichte van diepgevroren aardbeien is te wijten aan problemen met de kwaliteit van de planten en de goede prijzen die diepgevroren aardbeien vorig seizoen hebben gekregen.
Noord-Amerika: Californische hitte eist tol van aardbeien in Noord-Amerika
Hoewel het aanbod van aardbeien uit Californië ruimschoots beschikbaar is, zijn er zorgen over de kwaliteit. Dit volgt op een zeer warme periode in centraal Californië van 27 september tot 8 oktober.
In Salinas-Watsonville, waar het seizoen nog een paar weken duurt, heeft de hitte de teelt beïnvloed en zijn de zachtfruiten kleiner en minder sterk. In Santa Maria en Oxnard is de teelt van zomerfruit sterker. Veel verladers plukken echter aan de lichtere kant, want als ze het fruit normaal laten rijpen, zullen de aardbeien te zacht zijn.
De vraag weerspiegelt waarschijnlijk de kwaliteit van de zachtfruit die nu beschikbaar is, hoewel eind september-oktober over het algemeen geen tijd is voor een sterke vraag naar aardbeien. Weersomstandigheden in het zuidoosten - met name de orkanen Helene en Milton - hebben de vraag ook beïnvloed.
Ondertussen zijn er in Florida meldingen van aanplantingen die zijn getroffen door orkaan Milton. Er is echter nog tijd om te herplanten, aangezien de regio eind december van start gaat. In Centraal-Mexico zal de aardbeienoogst volgende week zeer licht beginnen. Dit alles maakt de markt voor aardbeien momenteel zwak.
Zuid-Afrika: Aardbeienseizoen loopt ten einde
Het belangrijkste aardbeienseizoen in Zuid-Afrika loopt ten einde. Zodra het weer te warm wordt, slinkt de oogst en alleen de oogst in de zuidelijke en westelijke Kaap gaat door tot in de zomer.
Zoals elke paar jaar het geval is, zijn er veel nieuwkomers, van wie sommigen het zien als een 'gemakkelijk' jaarlijks gewas met een "onverzadigbare" vraag vanuit het Midden-Oosten. Een ervaren aardbeienteler wijst er echter op dat aardbeien zeer arbeidsintensief zijn en dat export alleen haalbaar is als de kwaliteit eersteklas is. Als nieuwkomers op de markt niet kunnen exporteren, wordt het fruit naar de lokale markt gestuurd, waar de markt overvoerd wordt en de prijzen volgens de teler 20% tot 30% lager lagen dan vorig jaar.
"Met de volumes die we kregen, konden we er niet veel aan doen," zegt een aardbeienhandelaar. Op het dieptepunt werden bakjes aardbeien van 250 gram verkocht voor R3 (0,15 euro) en R4, een prijs die ver onder het break-evenpoint lag voor de telers.
Op dit moment ligt de prijs tussen R10 (0,5 euro) en R12 per bakje van 250 gram, zegt hij, wat nog steeds niet lucratief is voor telers die hun aardbeien van de Zuidkaap naar Gauteng moeten vervoeren, meer dan duizend kilometer. Volgens de Joburg Market is de gemiddelde dagprijs R47 (2,4 euro) per kilo.
"Er zijn te veel telers van aardbeien en dat beïnvloedt onze markt," merkt de handelaar op. De online verkoop is zeer riskant omdat deze aardbeien niet worden gecontroleerd om aan de minimale kwaliteitseisen te voldoen.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt gember