Ondanks de over het algemeen goede verkoop blijft de stemming in de Duitse champignonsector gespannen. "Qua verkoop zijn we het nieuwe jaar goed begonnen. In de zomermaanden was er de gebruikelijke verkoopdip, hoewel deze iets meer uitgesproken was dan in voorgaande jaren. Sinds ongeveer half augustus zijn de verkoopcijfers weer aanzienlijk gestegen. Daar staat tegenover dat de algemene beschikbaarheid van product in Duitsland en in heel Europa momenteel erg krap is. Dit is weer te wijten aan het feit dat veel producenten te maken hebben met lagere opbrengsten dan normaal als gevolg van een breed scala aan factoren en invloeden," verklaarde Matthias Surmann, Managing Director van het teeltbedrijf OMpilze in Goldenstedt, Nedersaksen, na een rondleiding door het bedrijf in het kader van de BDC-conferentie van dit jaar, waarover we eerder berichtten.
Luchtfoto van de moderne locatie in Oldenburger Münsterland. In totaal is een derde van het hele bedrijf (links op de foto) in 2022 omgeschakeld naar biologische teelt.
Moeilijke start voor de biologische divisie
OMpilze GmbH & Co KG werd in 2010 opgericht door vier ELO-leden die al lang lid zijn. Aanvankelijk bestond het bedrijf uit in totaal tien teeltruimtes, een pakstation en kantoren. In 2012 en 2014 werd de locatie uitgebreid met nog eens vijf kweekruimtes. In 2016 werd de grootste nieuwe uitbreiding tot nu toe gebouwd, met tien kweekcellen, een nieuwe verpakkingshal en een warmtekrachtcentrale. Sinds de oprichting van de biologische divisie Goldenstedter Bio-Pilze GmbH & Co KG worden er in de laatste bouwfase alleen nog maar biologische champignons geteeld.
Een kijkje in de biologische champignonteelt. De kwekerij heeft in totaal tien kweekcellen voor biologische productie.
"Maar vooral 2022 was een grote uitdaging voor ons en de hele sector", blikt Surmann terug. De sterke stijging van het minimumloon in oktober 2022 had gevolgen voor de hele loonstructuur op de bedrijven. "Maar vooral de onverwacht drastische kostenstijging als gevolg van de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne zorgden ervoor dat veel bedrijven in de sector te maken kregen met een omzetdaling. De onzekerheid die hieruit voortvloeide bij de bevolking leidde volgens mij tot een zekere terughoudendheid om te kopen, in de eerste plaats voor kastanjechampignons en vooral voor biologische champignons. Daardoor hadden we dat jaar eigenlijk een relatief moeilijke start met biologische champignons. Sindsdien heeft de verkoop van verse champignons zich echter over het algemeen weer zeer positief ontwikkeld. Champignons zijn helemaal in, het is een heel gezond, duurzaam product en ideaal voor een veganistisch of vegetarisch dieet. Natuurlijk smaken ze ook heerlijk als bijgerecht bij vleesgerechten."
Vrachtwagens van de nabijgelegen exclusieve handelaar ELO eG bij het moderne bedrijfsterrein in Goldenstedt, Nedersaksen.
De champignonprijzen zijn de afgelopen jaren gestegen, maar de prijsstijgingen hebben de kostenstijgingen in dezelfde periode niet gecompenseerd. Surmann: "Als veredelingsbedrijf staan we voor de taak om onze productieprocessen aan te passen, zodat we winstgevend kunnen blijven opereren. In de praktijk betekent dit dat we operationele processen waar mogelijk proberen te optimaliseren en/of automatiseren, wat op zijn beurt slechts in beperkte mate mogelijk is en onvermijdelijk gepaard gaat met zeer hoge investeringen."
Zowel de biologische als de conventioneel geteelde champignons worden direct na het oogsten verpakt in kartonnen of plastic punnets, in overeenstemming met de eisen van de markt en de wensen van de klant.
Meerdere uitdagingen bedreigen champignonteelt
Op de korte en lange termijn wordt de champignonteelt geconfronteerd met veel grote industriespecifieke uitdagingen, die ook zullen leiden tot verdere kostenstijgingen, wijst Surmann op de kernthema's van de BDC-conferentie van dit jaar. "In het bijzonder de beschikbaarheid van de grondstoffen die we nodig hebben om verse champignons te kweken. In veel regio's was de graanoogst dit jaar erg slecht, wat uiteindelijk zal leiden tot een tekort aan stro. De beschikbaarheid van paarden- en kippenmest wordt ook steeds moeilijker, omdat deze materialen nu ook interessant zijn geworden voor andere, niet-agrarische toepassingen. Als het gaat om bovengrond, worden we geconfronteerd met het probleem dat veengrond in 2030 moet zijn vervangen in de commerciële tuinbouw, wat ons als veredelingsbedrijf direct zal raken. Dit veen wordt alleen op het substraat aangebracht als een dunne afdeklaag; zonder deze afdekgrond is vruchtvorming niet mogelijk. Als sector zijn we al vele jaren op zoek naar vervangers, maar tot nu toe hebben we nog geen levensvatbaar alternatief gevonden in termen van kwantiteit of kwaliteit. We hebben gewoon meer tijd nodig."
Vers geoogste, biologische kastanjechampignons voor de binnenlandse retail
Daarnaast maken de voortdurend veranderende regelgeving en politieke randvoorwaarden het moeilijk voor ons om te overleven en te concurreren op de markt. "Het beste voorbeeld is de implementatie van de geplande nieuwe verpakkingsverordening (PPWR-VO), die ik persoonlijk als zeer moeilijk of zelfs onmogelijk beschouw in de praktijk voor een gevoelig product als champignons. We zijn hierover echter voortdurend in gesprek met de verpakkingsleveranciers en -verenigingen. Verder blijven de gestegen lonen en het algemene tekort aan oogstmedewerkers een groot probleem. Ons team is zeer gemotiveerd en toegewijd om proactief te werken aan de politieke uitdagingen waar we voor staan. We werken samen om het niveau van zelfvoorziening in Duitsland veilig te stellen en verder te verbeteren. Het is belangrijk voor ons om niet alleen te reageren op veranderingen, maar om actief oplossingen te ontwikkelen die zowel ons als de sector ten goede komen, besluit Surmann.
De moderne sorteer- en verpakkingshal, het middelpunt van het bedrijf.
Voor meer informatie:
Matthias Surmann
OMpilze GmbH & Co. KG / Goldenstedter Bio-Pilze GmbH & Co.KG
Bruchweidenstraße 25
49424 Goldenstedt, Duitsland
Tel.: +49 (0)4444 967278-0
[email protected]
https://www.elo-food.de