Slechts 10% van de groenten en fruit die in Moldavië worden geoogst, zijn voor binnenlandse consumptie bestemd. Dat zegt twee dingen over het land: de enorme omvang van de AGF-sector en het kleine bevolkingsaantal (ongeveer 2,5 miljoen inwoners). In de voorbije weken is er in de Moldavië-serie aandacht besteed aan teelt- en exportbedrijven die hun blik richten op de EU-markt. Dit keer schrijven we over de interne markt. Marian Gorincioi van groente- en fruitdistributeur Danam Prim maakt ons wegwijs.
Marian Gorincioi van de Moldavische groente- en fruitdistributeur Danam Prim
Samen met een partner legde hij in 2009 een appelboomgaard aan en werd ook het teeltbedrijf Farm Prod opgericht. Naast export werd in 2014 begonnen met de afzet van eigen fruit aan lokale supermarktketens en om een solide positie op de binnenlandse markt te veroveren werd besloten een distributiebedrijf in het leven te roepen. Er werden enkele kleine trucks aangekocht en een ruimte betrokken met koelcellen en verpakkingsmogelijkheden.
Zes appels in een tray verpakt door Danam Prim
Kind aan huis bij Linella
Tien jaar later is Danam Prim een van de vaste leveranciers van supermarktketen Linella, waarvan het distributiecentrum op nauwelijks 500 meter van de faciliteiten van Danam Prim ligt. "Dat is natuurlijk heel gemakkelijk voor ons", zegt Marian. "Niet alle producten passeren evenwel ons magazijn. Soms laadt een auto het fruit in de boomgaard en worden de pallets met los product direct op het DC van Linella afgeleverd. Maar als de retailer voorverpakt product vraagt, bijvoorbeeld zes appelen in een tray, dan draaien onze machines op volle toeren en is het hier druk in het pand. Sorteren gebeurt nog manueel."
Naast fruit van eigen teelt – appelen, druiven en steenfruit – betrekt Danam Prim product bij een tiental (middel)grote telers, onder meer ook paraguayo's en muskaatpompoenen. Met kleinschalige telers gaat Marian liever niet in zee: "Ze hebben de volumes niet en ook de kwaliteit is niet altijd even constant door ontoereikende teeltmethoden of een gebrek aan opslagmogelijkheden."
Het overgrote deel van de klanten van Danam Prim zijn retailers met verkooppunten in het hoofdstedelijk gebied. De horeca en de groothandel zijn volgens Marian zowel qua volumes als wat prijzen betreft minder aantrekkelijk. Naast Linella wordt er ook geleverd aan Nr.1, Metro, Pegas, Ferma cu Origini, Local en enkele kleinere ketens. Die levering gebeurt op dagelijkse basis en direct bij de verkooppunten in de stad.
Paraguao's zijn niet meer weg te denken uit de Moldavische supermarkten
Voorkeur voor lokaal product
De distributeur heeft de handen vol, want de Moldavische retail verkiest lokaal product. "Maar daar hangen natuurlijk drie voorwaarden aan vast: de kwaliteit moet goed zijn, de aanvoer constant en de prijs competitief. Zo is er bijvoorbeeld wel teelt van perziken in Moldavië, maar zowel de kwaliteit als de aanvoer zijn niet altijd gegarandeerd. Dat wordt verholpen met import uit Griekenland of Turkije. Poolse appelen ga je hier dan weer niet zien, al valt het natuurlijk nooit uit te sluiten, zeker niet als de telers hier hun prijzen zo zouden opdrijven dat het Poolse product goedkoper wordt."
Niet alles gaat naar de retail bij Danam Prim: kantoorfruit is goed voor een aandeel van 5%. "We leveren het fruit los in kartons. Bij Pasen en bij Kerst wordt vaak gevraagd er iets moois van te maken. Dan leggen we het fruit in aantrekkelijke manden."
Tendensen
In de tienjarige geschiedenis van het bedrijf heeft Marian de forse opmars van paraguayo's mogen meemaken. "In 2014 bestond dit fruit niet in Moldavië. Nu is het niet meer weg te denken uit de schappen. Ook platerina's timmeren de laatste jaren aan de weg. En appel is een blijvertje, die heeft in al die jaren nog niets van zijn pluimen verloren."
De ingang van de grootste open markt in Chisinau
Een andere evolutie in het Moldavische groente- en fruitlandschap is de doorbraak van de retail als verkooppunt. "Waar de hoofdstedelingen tien jaar geleden nog 80% van hun groente- en fruitaankopen deden op een van de meerdere overdekte markten die Chisinau rijk is, is het aandeel anno 2024 tussen open markt en retail 30/70. En in tegenstelling tot wat je zou denken, zijn groenten en fruit in supermarkten niet duurder. Het product op de overdekte markten profiteert immers van een imago-voordeel en de ingebakken koopgewoontes. Mensen zien het als een natuurlijk product, want het komt rechtstreeks van kleinschalige telers."
Groenten en fruit bij een kraam op de open markt in Chisinau
Bovendien, zo legt Marian uit, kun je op een open markt als klant het fruit niet zomaar aanraken. "De marktkramer verpakt het voor je. In de supermarkt is dat toch anders. Daar zie je soms groenten of fruit liggen van bedenkelijke kwaliteit. Ik heb het dan over de losse, niet voorverpakte producten. Dat is niet omdat het op zich van mindere kwaliteit is, maar gewoon omdat het al zo vaak door klanten ter hand is genomen en daarna teruggelegd. Een beetje meer respect voor het voedsel en voor andermans werk zou welkom zijn...", besluit Marian.
Voor meer informatie:
Marian Gorincioi (directeur)
Danam Prim Ltd
Chişinău, str. Kiev, 1/3 (Moldavië)
Mob: +373 69 107 777
[email protected]