De Spaanse groente- en fruitsector in de door de DANA getroffen gebieden probeert recht te krabbelen na de zware regenval, tornado's, hagelstormen en overstromingen. Op dit moment is de aanvoer van citrus en kaki's zeer beperkt in Valencia, maar terwijl het aanbod van citrus de komende weken geleidelijk zal toenemen, zal dat van kaki's de rest van het seizoen beperkt blijven. Landbouwverzekeraar Agroseguro raamt het getroffen areaal in de Valenciaanse regio op 20.000 hectare, voornamelijk citrus en kaki's, maar ook groenten en, in mindere mate, houtachtige gewassen zoals amandelbomen. De potentiële waarde van de verloren gegane gewassen wordt geraamd op € 159 miljoen.
"Vandaag is de eerste dag dat er weer personeel in het pakstation aan het werk is, omdat we een week lang niet hebben kunnen werken vanwege de stroomstoringen", zegt de woordvoerden van een bedrijf dat citrus teelt in Algemesí, een van de gemeenten die getroffen is door de overstromingen in de provincie Valencia.
"De storm kwam langs toen de koelkamers vol lagen met fruit. Dat hebben we niet kunnen verwerken in ons eigen pakstation, maar hebben we, toen het water voldoende gezakt was, overgebracht naar andere magazijnen. Gelukkig is er geen water binnengedrongen in ons pakstation zelf, waarvan de vloer zich bijna anderhalve meter hoog bevindt. Nu zijn we weer aan het werk, zij het op halve kracht. Sommige van onze medewerkers hebben thuis immers veel schade."
"De sinaasappel- en clementinevelden waar we ons van bevoorraadden zijn zwaar getroffen", zegt een teler en exporteur uit La Ribera Alta, wiens pakstation dicht bij het epicentrum van de storm ligt. "We hebben nooit stilgelegen, maar we hebben fruit moeten aanvoeren vanuit andere plaatsen, zelfs vanuit Almería. Het zal dagen duren voordat alles weer normaal is, we missen veel personeel."
Ondertussen staan er nog steeds kilometerslange files rond Valencia, dinsdag tot wel 50 km volgens de Nationale Verkeersdirectie (DGT). Dit heeft gevolgen voor de leveringen van het fruit aan de markten. "Velen van ons zijn nog aan het telewerken, gewoon omdat er nog steeds wegen zijn afgesloten", zegt de manager van een citrushandelsbedrijf in de buurt van Valencia.
"De situatie is chaotisch", zegt een citrusexporteur uit het zuiden van Castellón. "Het blijkt erg moeilijk om sinaasappelen en clementines in te slaan, zowel vanwege de verkeerssituatie als vanwege de onophoudelijke regen waardoor het fruit de afgelopen tien dagen niet geoogst kon worden. Er is een serieus gebrek aan aanbod, terwijl de vraag vanuit heel Europa toeneemt."
"Dinsdag zijn we weer beetje bij beetje begonnen met oogsten op de velden die betreden kunnen worden, maar we mogen niet vergeten dat Clemenules, het belangrijkste ras dat op dit moment wordt geplukt, zes dagen nodig heeft om te 'ontgroenen', terwijl veel Oronules al overrijp zijn door een teveel aan water. Door het gebrek aan aanvoer zijn de telersprijzen gestegen, maar het grootste probleem is om aan handelswaar te kunnen komen", zegt hij. "Bovendien kunnen er de komende dagen kwaliteitsproblemen en klachten zijn op de plaats van bestemming door de impact van de vochtigheid", voorspelt hij.
Tachtig procent van de mandarijnen die momenteel op de markt worden afgezet, komen uit Valencia en Castellón, terwijl 15 procent uit Huelva komt en de resterende 5 procent uit Sevilla, waar de eerste oogst van Navelina's, die naar verwachting begin deze week zou beginnen, door de regenval is uitgesteld tot vandaag.
Stijgende vraag naar kaki's uit Huelva
Ook het aanbod van kaki's is zeer beperkt, een gewas dat sterk te lijden heeft gehad onder de DANA, omdat het grootste deel van de Spaanse teelt in de provincie Valencia is geconcentreerd. Hierdoor staan de telefoons bij telers in Huelva, waar Rojo Brillante en Sharoni kaki's worden geteeld, roodgloeiend.
"Een week na de overstromingen kan niemand echt zeggen hoeveel kaki's er vanaf nu beschikbaar zullen zijn. Maar er zijn telers die alles kwijt zijn. Dat is zeker", legt Rafael Perucho uit, manager van de toezichtsraad van de BOB Kaki de la Ribera del Xúquer. "November is de maand waarin we normaal gesproken de piek van de oogst bereiken, maar dit jaar is het duidelijk dat het aanbod tot het einde van het seizoen niet groot zal zijn", voegt hij eraan toe.
De doortocht van de DANA heeft in meerdere gemeenten in de provincie Valencia een apocalyptisch scenario achtergelaten. Er zijn al meer dan tweehonderd dodelijke slachtoffers geteld en er circuleren cijfers van nog 1.900 vermisten.
De overstromingen, stortregens, hagel en harde wind zullen ook aanzienlijke verliezen veroorzaken in de tuinbouw, voornamelijk in de teelt van citrus, kaki's, groenten en druiven in de streken La Ribera, Utiel-Requena, L'Horta, Hoya de Buñol, Camp de Túria en La Serranía.
De schade aan infrastructuur is bovendien enorm: plattelandswegen zijn weggespoeld, percelen zijn verwoest door water- en modderstromen, pakstations zijn tijdelijk onbruikbaar en vele hectaren gewassen staan nog onder water en zijn ontoegankelijk. Een deel van de oogst zal verloren gaan en bomen dreigen af te sterven door wortelverstikking.
In afwachting van precieze schadecijfers raamt de Spaanse kakivereniging het oogstverlies in meerdere gebieden op meer dan 70%. Deze schade heeft niet alleen gevolgen voor de oogst van dit seizoen, maar brengt ook de opbrengst van komende jaren in gevaar, aangezien veel bomen structurele schade hebben opgelopen. De regio Valencia is goed voor bijna 70% van de Spaanse kaki-export.
Foto: EuropaPress
Volgens telersorganisaties heeft ook de citrusteelt aanzienlijke schade opgelopen, vooral de vroege en middellate variëteiten.
Solidaire Valenciaanse telers
Hoewel duizenden hectaren percelen zwaar beschadigd zijn, geven de telers prioriteit aan puin ruimen in de bewoonde gebieden. Ze verwijderen modder, voertuigen en andere materialen en redden zelfs mensen met hun tractoren en graafmachines.
Op sommige plaatsen waren telers, samen met buren en lokale bedrijven, zelfs als eersten ter plekke om mensen te helpen die vastzaten in hun huizen en om straten schoon te maken. "Ik heb nog steeds niet kunnen gaan kijken hoe de velden erbij liggen. Het eerste wat we moeten doen is de huizen en de straten repareren", zegt een teler uit Picanya.
Files van 30 kilometer in Valencia
In Valencia waren er maandag en dinsdag files op de belangrijkste toegangswegen tot de stad. Veel wegen zijn nog steeds onberijdbaar. Het weinige herstel van de infrastructuur dat al is uitgevoerd, is vooral bedoeld om hulpteams doorgang te bieden.
Kilometerslange files in Valencia. (Foto: EuropaPress)
Bericht van het Valenciaanse bedrijf Sanifruit
"Als getroffenen van de DANA die onze gemeente Chiva heeft verwoest, willen we allereerst zeggen dat het goed gaat met al het personeel van Sanifruit", aldus Javier en Erica Biel.
"Het bedrijf heeft materiële schade opgelopen, maar met alle collega's hebben we er met de schop in de hand alles aan gedaan om onze activiteiten zo snel mogelijk te kunnen hervatten. Vanaf gisteren dinsdag zijn we weer operationeel en bieden we onze nationale en internationale klanten weer service."
"Het zijn moeilijke dagen, maar we moeten sterk zijn en samenwerken om vooruit te komen. We hebben nu speciaal aandacht voor mensen in de buurt die dierbaren hebben verloren of geen onderkomen meer hebben. En we richten een woord van dank voor alle uitingen van solidariteit die we hebben ontvangen: telefoontjes, berichten en alle spontane hulp die onze gemeente is gestuurd. Dit geeft ons energie en vertrouwen om door te gaan", zeggen Javier en Erica Biel.
Andalusië: schade in Almería en Málaga
In Andalusië zijn er kassen beschadigd in Almería, volgens de Andalusische regionale overheid ongeveer 5.000 hectare. In Málaga is vooral de citrusteelt getroffen. In andere provincies, zoals Jaén, Córdoba, Granada en Huelva, zijn de regenbuien eerder gunstig geweest voor de tuinbouw.
In Huelva was de regenval aanzienlijk in gemeenten zoals Aljaraque, waar op 1 november bijna 150 mm regen viel, en ook in Cartaya, Gibraleón en Punta Umbría. "Voor de aardbeiensector is het voordeel van de regen groter dan het nadeel van de overstromings- en stormschade", zegt Manuel Alfaro, manager van El Pilonar.
"Normaal gesproken zijn we rond 20 oktober klaar met planten, maar dit jaar hebben de kwekerijen de planten iets later geleverd en zijn we tot 31 oktober bezig geweest met de aanplant. Het plastic lag er bij velen dus nog niet op en daardoor is de schade minder groot", aldus Alfaro.
Ook alarmfase rood in Catalonië
Ook Catalonië is begin deze week getroffen, waar op sommige wegen in Barcelona en op de luchthaven El Prat overstromingen zijn geregistreerd.
