Sinds 3 oktober hebben vertegenwoordigers van vakbonden en werkgeversorganisaties in de Valenciaanse Gemeenschap vier keer overleg gehad om een nieuwe cao voor de verwerking en verpakking van citrus vast te stellen. Deze overeenkomst moet de arbeidsvoorwaarden bepalen voor meer dan 55.000 werknemers in de regio. De impact is groot, aangezien 70% van het citrus uit heel Spanje in Valencia wordt verwerkt.
Het overleg verliep verre van soepel. Vanwege sociale onrust zijn twee geplande vergaderingen afgelast. In dezelfde periode werden de regio en de sector getroffen door de zware storm DANA op 29 oktober, die enorme schade veroorzaakte en wekenlang de oogst en handel stillegde. Toch hebben de vakbonden al na vier bijeenkomsten een staking aangekondigd voor begin december.
Volgens Inmaculada Sanfeliu, voorzitter van de werkgeversorganisatie CGC, proberen de vakbonden de kwetsbaarheid van de sector uit te buiten. "December is een cruciale maand voor ons seizoen, waarin onze belangrijkste citrusvariëteiten, de Navelina sinaasappel en de Clemenules, worden geëxporteerd naar de Europese markt, die 93% van het Spaanse citrus opneemt. Een staking in die periode kan desastreuze gevolgen hebben voor de sector", aldus Sanfeliu.
Een belangrijk geschilpunt is de eis van de werkgevers om ook op zaterdagen en enkele feestdagen te kunnen werken, met respect voor de wettelijke rusttijden en een 40-urige werkweek. Dit is volgens de werkgevers noodzakelijk om te concurreren met landen als Egypte, Marokko en op bepaalde momenten in het seizoen zelfs Zuid-Afrika, waar de loonkosten veel lager zijn. De vakbonden hebben dit voorstel afgewezen, wat volgens Sanfeliu onbegrijpelijk is. "De Europese consument koopt ook in het weekend, en als wij niet leveren, doen onze concurrenten dat wel. Ook in andere sectoren wordt op zaterdag gewerkt", benadrukt zij.
Het overleg begon traag. Pas halverwege november, na weken van regen en de DANA, stelde de werkgeversorganisatie een compromis voor: een salarisverhoging voor alle vier de jaren van de cao, gecombineerd met meer flexibiliteit in werktijden. De vakbonden verwierpen dit voorstel echter en hielden vast aan hun eisen. Ze eisen onder andere een loonsverhoging van 11% in het eerste jaar en 3% in de daaropvolgende twee jaar, met een correctie als de inflatie hoger uitvalt, plus een toeslag van 3% voor ploegendienst.
Daarnaast willen ze dat overuren gepresteerd van maandag tot zaterdagmorgen niet langer met 15%, maar met 25% worden beloond. Voor bepaalde categorieën vroegen ze zelfs om salarisverhogingen variërend van 69%, de functie met de hoogste stijging, tot 38, 29, 24 of 14% voor andere functies. De werkgevers beschouwen deze eisen als onrealistisch. Volgens hun berekeningen zouden sommige loonkosten voor extra uren met meer dan 200% stijgen.
Volgens Sanfeliu zou een staking de export ernstig schaden en concurrenten zoals Marokko (clementines en mandarijnen) en Egypte (sinaasappelen) een voorsprong geven. Deze landen kunnen veel goedkoper produceren, waardoor de Spaanse citrussector nog verder onder druk komt te staan. De onderhandelingen bevinden zich in een impasse. De werkgevers benadrukken dat flexibiliteit essentieel is om de concurrentie met goedkope aanbieders het hoofd te bieden. "De Spaanse citrussector kan zich alleen onderscheiden door service te bieden."
Voor meer informatie:
CGC
www.citricos.org