"De appeloogst voor 2024/2025 ziet er gelukkig heel goed uit", zegt Muller Oosthuizen van Ginger Gypsy in de Waterberg regio van Limpopo. Hij denkt dat de strenge vorst in juli, die hun perzik- en nectarineoogst met de helft verminderde, een zegen was voor hun appelboomgaarden.
De vroege appelen zien er "uitstekend" uit, zegt Müller Oosthuizen, misschien als gevolg van de strenge vorst in juli.
"De scherpe kou aan het einde van de winter heeft geleid tot een ernstig verlies van de perzik- en nectarineoogst in onze boomgaarden, maar de appelen lijken van de kou te hebben geprofiteerd. Ze zien er echt uitstekend uit. Als alles goed gaat, zullen we ongeveer 400 ton appelen op de markt brengen." 
Ginger Gypsy stopt met het seizoen van steenfruit (alleen perziken en nectarines, geen pruimen) nu de Kaapse steenfruitoogst zijn hoogtepunt in de zomer bereikt.
De perziken en nectarines, die tot de vroegste behoren die uit Zuid-Afrika beschikbaar zijn, worden geëxporteerd naar het Midden-Oosten en het Verre Oosten (nog geen China) en de eilanden in de Indische Oceaan, en worden verpakt voor retailers Checkers en Woolworths.
De appeloogst die deze week begint, eindigt over ongeveer twee maanden, wanneer de appelen uit de Free State over de verpakkingslijn rollen. "Vroeg erin en vroeg eruit" is het motto van Ginger Gypsy.
"De appelsector in Transvaal heeft het potentieel om te groeien en bijna net zo groot te worden als de appelsector in de Free State," merkt Oosthuizen op; de Free State teelt de vroegste Gala en andere conventionele appelsoorten. In Limpopo zijn de boomgaarden voornamelijk gebaseerd op de lokale Afri-range van genetica met een lage kou, maar ook steeds meer genetica uit andere delen van de wereld, sinds het veredelingsprogramma voor Afri Apple van de Agricultural Research Council is opgedoekt.
Deze noordelijke en supervroege appelen hebben een groot voordeel ten opzichte van de laatste Kaapse appelen die een half jaar in energie-intensieve koelkamer hebben doorgebracht. "Wat is de route naar Afrika, waar ongeveer de helft van de Zuid-Afrikaanse appelen naartoe gaat? Een van de manieren is via Botswana, dat bijna 80 km van ons teeltgebied vandaan ligt."
"De vrachtwagenkosten voor een lading van Kaapstad naar Johannesburg zijn R62.000 [3.250 euro] uit de zak van de Kaapse appelteler, en dan pas begint hij aan het intra-Afrikaanse deel van de reis. De appelen uit onze regio zijn niet gekoeld, lokaal en vers geoogst."
De appelboomgaarden van Ginger Gypsy hadden wat tijd nodig om zich te vestigen, maar hij zegt dat de eetkwaliteit nu heel goed is. Er worden nieuwe soorten traditionele perenrassen getest voor gebieden met zomerse neerslag en de teler is enthousiast over de resultaten van de vroege peren.
Twee moeilijke jaren op rij voor steenfruit
Hij merkt op dat dit jaar en het afgelopen jaar slechte jaren zijn geweest voor steenfruit, en dat brengt de onvermijdelijke kwestie van klimaatverandering naar boven. "Klimaatverandering zal de Westkaap onevenredig treffen", zegt hij, "en telers van steenfruit bereiden zich voor op een verschuiving van de 'renpaarden' met een hoge temperatuur naar de minder veeleisende en meer flexibele 'muilezels'."
Dit seizoen hebben sommige steenfruitvariëteiten, zowel in de Kaap als in het noorden van het land, weinig rijp fruit opgeleverd. Dit komt doordat bepaalde cultivars niet bestand zijn tegen grillige temperatuur- en regenvalschommelingen. "Bepaalde genetische lijnen zijn veerkrachtiger gebleken onder deze onvoorspelbare omstandigheden. De schommelingen in temperatuur- en neerslagpatronen vormen een van de grootste uitdagingen van klimaatverandering."
De proeven met steenfruit voor gemiddelde en lage temperatuur gaan door in de West- en Oostkaap, en ook in de Provar proefblokken (inclusief peren voor het noordelijke teeltgebied) ten behoeve van de gebieden met zomerregen.
Voor meer informatie:
Müller Oosthuizen
Ginger Gypsy
Tel: +27 14 721 0668