Ondanks een aantrekkende markt was 2024 voor de sector transport en logistiek een uitdagend jaar. En voor 2025 heerst er nog veel onzekerheid, terwijl bedrijven juist gebaat zijn bij duidelijkheid en stabiel beleid. Namens ABN AMRO laten sectorbanker Bart Banning en sectoreconoom Albert-Jan Swart hun licht over de meest recente én aanstaande ontwikkelingen schijnen.
Er waren voldoende uitdagingen in 2024
In 2024 trok de internationale handel weer een beetje aan en verbeterde het investeringsklimaat enigszins. Zowel het containervervoer als de luchtvracht profiteerden daarvan, legt Albert-Jan Swart uit. Uitdagingen waren er echter ook. 'De export van de Nederlandse industrie staat onder druk. De chemische industrie heeft bijvoorbeeld nog altijd te maken met hogere energieprijzen dan de concurrentie in andere landen en dat raakt veel bedrijven, bijvoorbeeld in de Rotterdamse haven. Verder stegen de loonkosten in 2024 flink en dat zal in 2025 opnieuw gebeuren.' Internationaal gezien staat er nog steeds veel druk op de internationale supply chains door de regelmatige aanvallen op schepen op de Rode Zee door Houthi's. 'Dat dwingt containerschepen tot het varen van andere routes en dat heeft invloed op de wereldwijde vervoerscapaciteit', vertelt Bart Banning. 'Dichter bij huis beleefde Duitsland bepaald niet zijn beste economische jaar en dat heeft directe gevolgen voor de binnenvaart, en dan met name de hoeveelheid vervoerde droge lading.'
Onzekerheid door verkiezing Trump
De recente verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten luidt volgens Swart een onzekere periode in voor de internationale handel en investeerders. Hij ziet Trump net als na zijn eerste verkiezing grote importheffingen aankondigen, maar veel daarvan ging destijds niet door. 'Ook nu komt weer een politiek proces op gang waar de Europese Commissie zich al op aan het voorbereiden is. Hoe dat uitpakt, is afwachten.' Ook in eigen land wordt 2025 'een heel spannend jaar', zo voorziet Swart. Hij doelt dan op het Nederlandse klimaatbeleid en investeringen in de energie-intensieve industrie. 'Minister Hermans van Klimaat en Groene Groei wil hardere eisen gaan stellen aan de verduurzamingsambities van bedrijven. De minister wil in 2025 maatwerkafspraken maken met de grootste uitstoters. Maar of bedrijven bereid zijn hier te investeren, hangt van veel zaken af, waaronder geopolitieke ontwikkelingen, zoals de mogelijke importheffingen van Trump. Hopelijk zullen alle inspanningen leiden tot een situatie waarin exporterende bedrijven weer kunnen vertrouwen op stabiel beleid, zodat investeringen kunnen worden terugverdiend.' Voor 2025 staan er tal van ontwikkelingen op de rol die invloed hebben op transport en logistiek, zoals de noodzakelijke bouw van nieuwe woningen in Nederland. 'Afhankelijk van de rente wordt het makkelijker om nieuwbouwprojecten te financieren. De bouw zou daardoor eind 2025 aan moeten gaan trekken', legt Swart uit. 'En dat brengt weer wat lichtpuntjes voor de binnenvaart met zich mee', vult Banning aan.
Strategische agenda steeds voller
Hij geeft net als Swart aan dat 2025 'een spannend jaar gaat worden'. Niet alleen vanwege de al genoemde ontwikkelingen, maar ook om hoe bedrijven daarop gaan reageren. 'Ook volgend jaar zal de kostenstijging tussen 3 en 5% liggen en daar moeten bedrijven richting opdrachtgevers weer een mouw aan passen, zodat ze rendabel genoeg blijven om hun strategische agenda in te blijven vullen. En die strategische agenda wordt alsmaar voller.' 'Voor bedrijven die internationaal actief zijn, voeren spanningen de boventoon', vervolgt Banning. 'En daarbij past maar één advies: blijf er bovenop zitten. Bespreek met je klanten welke marktontwikkelingen er zijn en hoe je daarmee wilt omgaan. Bedenk nu al wat bepaalde veranderingen voor gevolgen kunnen hebben voor de logistieke ketens. Dat intensievere contact tussen logistieke ketenpartners maakt het ook mogelijk om kostenbesparingen te realiseren waar voorheen geen aandacht voor was. Als het allemaal wat spannender wordt, loont het echt de moeite om elkaar als samenwerkende bedrijven op te zoeken en samen de beste oplossingen te vinden.'
Stabiel beleid
Banning wijst er net als Swart op dat het belangrijk is dat er voor bedrijven een gezond fundament is om te investeren én investeringen terug te verdienen. Hij doelt daarmee op stabiel overheidsbeleid voor de langere termijn. 'Als bedrijven die een stap willen gaan maken zien dat de spelregels opeens dreigen te veranderen, zoals onlangs met de zero-emissiezones, dan bestaat de kans dat ze zich terugtrekken. En bij uitstel van investeringen die uiteindelijk toch moeten plaatsvinden, heeft niemand baat. Dat kan bij bedrijven uiteindelijk zelfs leiden tot economische schade, en het gaat ook ten koste van de waardevolle innovatie die door koplopers is gerealiseerd. In deze spannende tijden moeten niet achterover leunen, maar juist de stoelen wat dichter bij elkaar schuiven om met elkaar te bedenken wat de volgende stappen zijn die we gaan zetten.'
Bron: ABN AMRO