De biologische landbouw in Frankrijk, vaak gezien als een pijler van duurzame ontwikkeling, maakt momenteel een turbulente periode door. Terwijl de ecologische transitie centraal staat in de wereldwijde zorgen, wordt de biologische markt geconfronteerd met een reeks uitdagingen die in contrast staan met de groei van de afgelopen decennia. Desondanks biedt deze periode van verandering ook kansen voor een heruitvinding van de sector, zo staat in een artikel van Buzzecolo.
Een afname van biologische oppervlakten en een terugval in de consumptie
Volgens L'Agence Bio is de biologische landbouwoppervlakte in 2023 met 2% gedaald, tot 2,77 miljoen hectare, wat 10,4% van het totale landbouwareaal in Frankrijk vertegenwoordigt. Het aantal omschakelaars is sinds 2021 met 48% gedaald, wat wijst op een geleidelijke desinteresse van producenten. Deze teruggang is grotendeels toe te schrijven aan een stagnatie, zo niet een terugval, in de vraag van consumenten. In 2023 daalde het marktaandeel van biologische producten in voedselaankopen naar 5,6%, terugkerend naar niveaus van voor 2019.
© Jessica Blanc | Dreamstime.com
Retailers, met name supermarkten, hebben ook hun assortiment biologische producten verkleind, met een daling van 11% tussen 2022 en 2023. Deze trend staat echter in contrast met een lichte stijging van de verkoop in gespecialiseerde kanalen (+7,2% in het eerste kwartaal van 2024), wat het groeiende belang onderstreept van formats zoals online biologische winkels en directe verkoop om het verlies van verkooppunten in conventionele kanalen te compenseren.
Sectoren in moeilijkheden: tussen economische crisis en consumentenkeuzes
Verschillende biologische sectoren, met name vlees en zuivelproducten, ervaren aanzienlijke dalingen. De consumptie van biologisch vlees is tussen 2020 en 2023 met 23% afgenomen, wat een verlies van 267 miljoen euro aan omzet betekent. Biologische zuivelproducten zien hun marktaandeel in volume dalen van 12,4% in 2021 naar 9,8% in 2024.
Deze krimp kan worden verklaard door een verandering in de prioriteiten van Franse huishoudens. Volgens een recent onderzoek beschouwt slechts 50% van de consumenten het biologische label als een aankoopfactor, tegenover 59% in 2021. De inflatie, die de kosten van voedselproducten gemiddeld met 12% in 2023 heeft verhoogd, heeft deze trend versterkt, waardoor huishoudens de voorkeur geven aan goedkopere producten, vaak niet-biologisch.
Kansen voor diversificatie en de opkomst van alternatieve circuits
Ondanks deze uitdagingen biedt de biologische markt in Frankrijk nog steeds tal van kansen. Alternatieve kanalen, zoals directe verkoop en speciaalzaken, blijven groeien. In 2024 koos 60% van de nieuwe biologische producenten voor directe verkoop, een kanaal dat sinds 2020 3% marktaandeel heeft gewonnen.
Bovendien vertegenwoordigt buitenshuis eten, met name schoolkantines, een onderbenutte groeimogelijkheid. Hoewel de Egalim-wet vereist dat 20% van de voedselvoorziening in de collectieve horeca biologisch is, verklaart slechts 56% van de restauranthouders dit doel te bereiken vanwege de kosten van biologische producten en een gebrek aan financiële steun.
Naar een meer lokaal en veerkrachtig biologisch model
De focus op lokale productie en korte ketens kan de veerkracht van de biologische markt in het licht van de crisis versterken. De consumptie van lokale en seizoensgebonden biologische groenten en fruit, in verband met initiatieven zoals AMAP of Les Jardins de Cocagne, heeft het potentieel om de interesse van consumenten in biologisch opnieuw te stimuleren door waarden van nabijheid en duurzaamheid te benadrukken.
Bovendien richten de communicatiecampagnes gepland door L'Agence Bio, met een jaarlijks budget van 5 miljoen euro tot 2027, zich op het herstellen van het vertrouwen van consumenten en het herpositioneren van biologische producten als toegankelijke en essentiële keuzes in de strijd tegen klimaatverandering.
Vooruitzichten voor 2025 en daarna
Aan de vooravond van 2025 hangt de toekomst van de biologische markt in Frankrijk af van het vermogen om aan de verwachtingen van consumenten te voldoen en tegelijkertijd producenten te ondersteunen in het licht van toenemende economische uitdagingen. Politieke initiatieven en Europese verbintenissen, zoals de strategie van boer tot bord, die streeft naar 25% biologische oppervlakten tegen 2030, blijven cruciale elementen om de ambitieuze doelstellingen van de sector te bereiken. Maar het herstel hangt ook af van een evolutie in consumptiemodellen en een betere integratie van biologische producten in het dagelijks leven van de Fransen.
Bron: Buzzecolo