Tholen - The Lemoenpoort Farm is al meer dan 190 jaar in het bezit van de familie Viljoen. Als telg van een Franse hugenotenfamilie staan Pieter en zijn vrouw Christine Viljoen als zesde generatie aan het roer van het teeltbedrijf in de Breede River Valley, dat naast wijndruiven ook in toenemende mate peren en (water)meloenen teelt.
Pieter en Christine Villjoen
De druiven vinden exclusief via het bedrijf BC Wines hun weg om gebotteld te worden. Toen echter tijdens de coronapandemie de alcoholverkoop in Zuid-Afrika werd verboden daalde de prijs van de wijn aanzienlijk. "Nu krijgen we zo'n 8-9 Rand per liter, maar tijdens de pandemie daalde de prijs naar 5 Rand. Hierdoor werd de fles een stuk duurder dan de wijn", blikt Pieter terug.
Voor het bedrijf was het de reden om de teelt van het verse fruit verder uit te breiden. Zo teelt het bedrijf naast de 120 hectare wijndruiven inmiddels 20 hectare bicolour peren (Forelle en Cheeky) en 10 hectare meloenen en watermeloenen. Om een stabiele en kwalitatieve druivenoogst te garanderen, worden jaarlijks vijf tot zeven hectare wijndruiven vervangen door jonge aanplant. Om kosten en water te besparen, en zo de CO2-voetafdruk te verkleinen, teelt het bedrijf meloenen tussen de jonge wijnstokken van één jaar oud. Pieter is aangesloten bij TruCape om de peren te vermarkten en verkoopt de watermeloenen en meloenen zelf op de boerderij aan de tussenhandel en via lokale winkels.
Toch is de teelt van vers fruit andere koek dan de wijndruiventeelt, aldus de teler. "Dankzij de oogstmachines oogsten we met gemak 100 ton wijndruiven per dag, dan is de teelt van het fruit dat allemaal handmatig moet worden geoogst een stuk arbeidsintensiever. Dat maakt een grote opschaling ook niet eenvoudig. De Forelle-peren moeten bijvoorbeeld in februari in drie weken tijd worden geoogst. Maar het rendement van de fruitteelt is wel aantrekkelijker, bovendien krijg je als teler veel sneller je geld, daar moet je bij de wijndruiven 18 maanden op wachten."
De watermeloenenoogst is, als we het teeltbedrijf begin januari bezoeken, al afgerond. "Meloenen moet je in Zuid-Afrika ook in de zomer verkopen. Daarom is de oogstperiode van begin december tot de eerste week van januari ook perfect, vanwege de feestdagen en de vele toeristen in de kustplaatsen. Zuid-Afrikanen willen de watermeloenen alleen rood en zoet", vertelt de teler die als record dit jaar een exemplaar van 28 kilo wist te oogsten. "Voordeel van de meloenen is dat we door de lokale afzet geen kosten hebben aan vervoer of verpakking. De peren worden daarentegen in Zuid-Afrika niet zoveel gegeten en gaan de hele wereld over. Onze peren worden via True Cape onder meer afgezet in de Verenigde Staten, China, Japan en Europa."
De grootste uitdaging voor de teeltfamilie vormt het watergebrek. "Er valt hier gemiddeld maar 200 mm regen per jaar. Door middel van drupirrigatie gaan we zuinig met water om, maar het blijft een uitdaging." Ook zorgt de hitte in het gebied voor beperkingen. "Zo hebben we geprobeerd om hier appelen te telen, maar dat was geen succes. Dat kan prima in Grabouw of Ceres, maar niet bij ons. We konden alle bomen rooien", vertelt Pieter.
Met haar wijndruiven is het bedrijf Fairtrade-gecertificeerd. "De Fairtrade-premies worden via de verkoop van de Fairtrade-wijn volledig uitgekeerd naar onze werkers. Hoewel we persoonlijk geen financiële vergoeding ontvangen, profiteren we er wel van, omdat we hogere wijnprijzen krijgen. Maar belangrijk voor ons is dat het ons in een positie brengt om gemeenschapsprojecten te helpen en te financieren. We hebben families die al generaties lang bij ons werken. Zo hebben we wel vijftien projecten, variërend van scholing tot een crèche voor de kinderen van onze arbeiders tot ons 'Bee blessed Beeswax Wraps' project, een project gerund door vrouwen dat geheel ten goede komt aan educatieve uitstapjes en workshops om hun horizon over de hele linie te verbreden", vertelt Christine enthousiast.
De Fairtrade-activiteiten passen dan ook geheel in de lijn met de Afrikaanse spreuk die op kantoor hangt: 'Dis nie geluk wat ons dankbaar maak nie, maar dankbaarheid wat ons gelukkig maak'. De toekomst voor The Lemoenpoort Farm lijkt voorlopig wel gewaarborgd. Van de drie kinderen van Pieter en Christine hopen de twee dochters over twee jaar hun studie Landbouw aan te vangen. Wie meer wil dan wijndruiven, peren en meloenen kan bij De Goede Hoop Farmstead terecht op, waar een logeerboerderij met vier kamers plaats biedt aan acht gasten en waar op anderhalf uur rijden van Kaapstad ook feesten en bruiloften kunnen worden gevierd.
Voor meer informatie:
Pieter Viljoen
Lemoenpoort
Tel: +27 (0)82 835 7672
[email protected]
https://degoedehoopfarmstead.co.za/the-farm-lemoenpoort-worcester/