In Primeur nummer 2 uit 1986, de eerste jaargang van dit vaktijdschrift voor de handel in aardappelen, groenten en fruit, een opmerkelijk artikel over de Belgische veiling Produco. Op deze veiling in Wetteren wordt naast AGF ook bloemen en planten geveild. De redactie van Primeur ging er een kijkje nemen en sprak met algemeen directeur L. Mussche.
Directeur Produco C.V.
"Wij zijn een buitenbeentje onder de veilingen"
"Produco is onder de Belgische veilingen inderdaad een buitenbeentje omdat we, naast groenten en fruit, een belangrijke aanvoer hebben van potplanten en snijbloemen. Sterker nog, het beleid van het Produco-bestuur is er in het bijzonder op gericht de potplantensector binnen het veilinggebeuren verder uit te bouwen teneinde de overlevingskansen van de Belgische sierteelt veilig te stellen."
Dat zegt de heer L. Mussche, algemeen directeur van de Tuinbouwcoöperatie Produco in Wetteren. Ter onderstreping van de belangrijke positie die de potplanten en de snijbloemen binnen de coöperatieve vennootschap innemen, stelt hij verder te verwachten dat de huidige 40%, die deze sierteeltgewassen van de totale Produco-omzet voor hun rekening nemen, in de toekomst nog aanzienlijk zal groeien. De explosieve ontwikkeling van met name de potplantensector bij Produco is in België uniek. Juist aan haar heterogeen karakter dankt onze tuinbouwcoöperatie haar stabiliteit."
Directeur L. Mussche van Produco Wetteren (met excuses voor de onscherpe foto)
In 1966 besloten de Gentse Tuinbouwveiling Wetteren en de Veiling van 't Waasland Sint-Niklaas tot een fusie onder de naam Produco. Zes jaar later werden de activiteiten van de Coöperatie Veiling van Antwerpen en COVA-Edegem overgenomen en in 1978 ging COVA door fusionering op in de werkmaatschappij Produco. Ondanks haar nog vrij jonge bestaan kan Produco als tuinbouwveiling op een lange ervaring bogen. Ontstaan uit de C.V. Tuinbouwershallen, op 20 juli 1914 in Antwerpen gesticht, was COVA de op één na oudste veiling van België. In 1956 verhuisde COVA naar Edegem, het centrum van de snijbloemcultuur in België.
De in 1944 gestichte Veiling van 't Waasland werd na de oorlog een "zorgenkind", maar dankzij de inspanningen van enkele bestuursleden en de nieuwe directie werd in betrekkelijk korte tijd de opgaande lijn hervonden. In 1957 durfden 32 fruit- en groententelers het aan om in de directe nabijheid van de Groothandelsmarkt in Gent de Gentse Tuinbouwveiling op te richten. Na een moeilijke start bleken de gebouwen in Gent spoedig te klein en werd in Wetteren een terrein aangekocht, de huidige hoofdstandplaats van Produco. Op 28 september 1958 werd daar de eerste veildag gehouden. Met een ledental van 289 werd in dat eerste jaar een omzet van ruim 14 miljoen Bfr bereikt. Gestaag groeiend zowel in aantal als in omzet telt Produco momenteel rond de 1.500 leden die tevens aandeelhouders
zijn en steeg de omzet tot bijna een miljard Bfr. Daarmee is Produco de vijfde grootste tuinbouwcoöperatie in België.
Om als lid toe te kunnen treden moet men voor ten minste negen maatschappelijke aandelen tekenen en een minimum van 5.000 fr. volstorten, de helft van het statutaire minimum van het maatschappelijke kapitaal. De rest van de aandelen betaalt het lid door een stelselmatige afhouding op het bedrag van de leveringen. De financiële verantwoordelijkheid van het lid is beperkt tot het bedrag van de onderschreven aandelen. Om als lid te worden aangenomen moet hij agrariër zijn.
Een medewerker van Produco Wetteren
Wat de organisatiestructuur betreft zegt de heer Mussche: "Van de drie zogenoemde uitbatingszetels Wetteren, Sint-Niklaas en Edegem is het bedrijf in Wetteren tevens de hoofdzetel van de vennootschap. Hier worden voornamelijk groenten en potplanten aangevoerd en geveild. Van de groenten zijn het vooral witloof, tomaten, kropsla, augurken, prei, bloemkool en selder. De produktiebedrijven liggen verspreid over heel Oost-Vlaanderen met als kernen Nevele, Drongen, Vinderhoute en het noord-westen van Gent zoals Lovendegem, Sleidinge en rond Eeklo. Witloof komt voornamelijk uit de driehoek Aalst-Wetteren-Zottegem. De afzet van deze groentensoorten verloopt deels over de binnenlandse, deels over de buitenlandse markten met dien verstande dat de binnenlandse handel zich in voldoende mate kan bevoorraden."
Potplanten
Voor de potplanten is het Gentse van oudsher een zeer belangrijk produktiecentrum. De potplantenveiling vindt elke dinsdag plaats. De aanvoer gebeurt de dag tevoren. In het perkplantenseizoen wordt vrijdags een tweede veildag gehouden. Dit jaar is Produco in Wetteren begonnen met een speciale azaleaveiling. Naast de verkoop via de afmijnklok is het voor de kweker en de koopman mogelijk transakties tot stand te brengen via het bemiddelingsbureau. Hiertoe is een showroom ingericht, waarin de monsters van partijen door de kweker worden neergezet. Hoewel de buitenlandse markten het leeuwendeel van de afzet voor hun rekening nemen, heeft zich de laatste jaren een belangrijke markt ontwikkeld dankzij de formule van de tuincenters.
Opstelling van kamerplanten bij Produco Wetteren
Aardbeien
In Sint-Niklaas is Produco's tweede bedrijfszetel gevestigd. Het Soete Land van Waes is befaamd door zijn aardbeienteelt. In de produktieperiode van begin april tot half juli wordt dagelijks aardbeienveiling gehouden. Nog belangrijker in het Waasland is de teelt van appelen en peren. De wekelijkse veiling van de bekende variëteiten als Conference, Doyenne du Comice, Durondeau, Golden Delicious, Cox Orange, Schone van Boskoop, Jonagold en Mutsu lokt de exporthandel en de binnenlandse groothandel naar Sint-Niklaas.
In Edegem worden uitsluitend snijbloemen geveild. De verkoop heeft er driemaal per week plaats, telkens om 6 uur 's morgens. In hoofdzaak bestaat de aanvoer uit rozen, anjers, chrysanten en gerbera's.
Veilingkommissie
De kweker krijgt van Produco een netto-prijs uitbetaald. Dit is de verkoopprijs op de klok min een commissieloon. Dit commissieloon bedraagt gemiddeld 5 procent voor groenten en fruit, 8 procent voor snijbloemen en 10 procent voor potplanten. Na één jaar lidmaatschap wordt een gestaffelde veilingcommissie toegepast, die daalt naarmate de omzet belangrijker wordt en stijgt naarmate de omzet kleiner wordt. Wat de bewaring en bewerking van de produkten betreft, beschikt Produco over een koelhuis voor fruit in Sint-Niklaas met een capaciteit van 800 ton (geconditioneerde bewaring) en koelhuisruimte in Wetteren met een capaciteit van 80 ton (gewone bewaring).
De heer Mussche: "Als bedrijfsleiding streven we er vooral naar om het aangeboden produkt zoveel als mogelijk is te standaardiseren. Bijzonder veel aandacht besteden we aan de kwaliteit van het produkt. Medewerkers staan de kweker met raad en daad bij. Als maatstaf worden de kwaliteitsnormen van de EEG-instanties gehanteerd. Bovendien gelden voor sommige produkten nog landelijke aanduidingsvoorschriften of gelden nog strengere kwaliteitsvoorschriften, bijvoorbeeld voor witloof, dan die van de EEG-verorderingen."
Veilingsysteem
Wat is de typische funktie van Produco binnen de kring van produktie-handel-verbruiker?Directeur Mussche: "Bij ons is iedereen welkom. Als veiling bieden we onze diensten aan als verzamelpunt van tuinbouwprodukten. De producent afzonderlijk staat in een zwakke positie ten opzichte van de handel. Door hun krachten te bundelen kunnen de producenten als gelijkwaardige partner optreden tegenover de eveneens sterk georganiseerde handel. De afmijnklok is een eerlijk verkoopinstrument. Vóór en door de afmijnklok komen vraag en aanbod precies in evenwicht.
Verder spannen wij ons bestendig in om de tuinbouwprodukten van de leden-kwekers zowel in het binnenland als in het buitenland afzet te doen vinden. Via onze verkoopspromotiediensten wordt op aktieve wijze deelgenomen aan het marktgebeuren.
Investeringen
Begin 1981 gaf het Produco-bestuur groen licht voor de uitvoering van een investeringsplan dat op 110 miljoen werd geraamd. Dit investeringsplan wordt in vier fasen verwezenlijkt. Het omvat een uitbreiding van de overdekte loodsen, de bouw van een nieuwe veilingzaal met twee elektronische afmijnklokken, de aanschaf van een nieuw computersysteem, vergroting van de kantoorruimte en verruiming van de mogelijkheden van intern transport.
Voor de financiering van de investeringen werd een beroep gedaan op het Europees Oriëntatie- en Garantiefonds voor de Landbouw van de Europese Gemeenschap.
Inmiddels heeft Produco de benodigde apparatuur aangeschaft die het mogelijk maakt simultaan te veilen met de Mechelse Tuinbouwveiling, de veiling Roeselare en de C.V.G. Ten aanzien van de veilklokken vermeldt de heer Mussche tenslotte niet zonder trots dat het systeem van de apparatuur (kosten 20 miljoen fr.) binnen Produco zelf is uitgedacht en ontwikkeld.
Bron: Primeur | 1e jaargang | nummer 2 | 20 juni 1986