Tholen - In 2010 nam Hans van Kemenade samen met Pierre Sweep uienschilbedrijf Jakova over van Jan Koos Valstar. Het bedrijf was al sinds 1948 actief op de markt. Na enkele afslagen, onder meer naar de wereld van de groentepakketten, werden vijf jaar terug de geschilde uienactiviteiten in een samenwerking met Erik Mooij weer een nieuw leven ingeblazen. "De geschilde uien hebben een volledige focus nodig. Met Erik, die ter plaatse de Poolse schillerijen bezoekt, kunnen we de kwaliteit van de geschilde gele en rode uien garanderen", vertelt Hans. "Het verschil tussen de schillerijen in Polen is enorm. Er wordt nog enorm veel handgeschild, maar ook steeds meer semiautomatisch. Wij hebben nu een samenwerking met zes Poolse schillerijen die volledig zijn gecertificeerd volgens de West-Europese normen."
Een ontwikkeling in Polen is dat er steeds meer machines op de markt komen waarop de veldgewasuien worden gedraaid. "Zij werken in feite in de omgekeerde volgorde van hoe het hier in West-Europa gebeurt. Eerst worden de uien ingesneden, vervolgens de lucht afgeblazen en daarna pas gaat de kop en kont van de uien", vertelt Hans. "Voor de Poolse schillerijen is deze werkwijze een uitkomst, want hierdoor is de capaciteit verdubbeld."
Jakova koopt de uien voor industriële verwerking voornamelijk in Nederland, Duitsland en België, aangevuld met Spaanse uien. We kopen de uien bij telers en via commissionairs en werken op basis van daghandel, maar ook door middel van contracten. Hoewel de uienverwerkers in Nederland in toenemende mate optisch zijn gaan sorteren, prefereert Jakova om zelf de uien afland te kopen. "De ervaring leert dat we beter weg kunnen met een perceel uien waarvan bijvoorbeeld de kleuring helemaal optimaal is, dan dat we moeten werken met het afval van de pakstations", verklaart Hans. Toen de uien afgelopen jaren duur werden er ook de nodige Chinese uien voor verwerking aangeboden in West-Europa, maar dat is volgens Hans op lange termijn geen haalbare kaart. "Die kostprijs is gewoon te hoog."
25 kilo tot big bags
De klantenkring van Jakova bestaat uit de verwerkende industrie in geheel West-Europa, met uitzondering van Engeland. Dagelijks worden de uien vers geschild en klaargemaakt voor vervoer naar de klant. Verpakt, op wens van de klant, in 25 kilo zakken of big bags van 1,000 kilo worden de geschilde uien door geheel West-Europa in koelwagens geleverd. "We opereren zowel in het diepvriessegment alsmede in het brede segment daarboven. Daarbij richten we ons puur op de gele en rode geschilde uien. In het verleden hebben we ook wel sjalotten gedaan, maar dat is een erg specifieke markt. Biologische geschilde uien kunnen we ook leveren, al is dat een relatief kleine markt. Maar als er vraag is, kunnen we erin voorzien", vertelt Hans.
In de loop der jaren ziet Van Kemenade een modernisering plaatsvinden onder de Poolse uienverwerkers. "Automatisering wordt een must als gevolg van de stijging van het minimumloon. Verder zien we jaarlijks tot onze verrassing weer nieuwe schilbedrijven opduiken op de markt die het in de vingers hebben, vaak zijn dit voormannen van een schilfabriek, die voor zichzelf starten. Wel zie je ook in Polen een consolidatieslag waarbij de kleinere schillerijen afvallen of onder de paraplu van een grote uienschiller verder gaan."
Nederlandse uien in Polen laten schillen en vervolgens weer terug naar Nederland laten komen, lijkt op het eerste gezicht misschien niet de meest efficiënte route. Toch is het volgens Van Kemenade nog altijd de meest kostefficiënte keten. "Vorig jaar ben ik nog eens gaan rekenen wat het zou kosten om de schilactiviteiten naar Nederland te verplaatsen, maar ook al stijgen de kosten in Polen ook flink, je komt er hier in Nederland gewoon niet mee uit. Daarbij moet ik zeggen dat wij het transport erg goed op de rit hebben en dat is wel een belangrijke voorwaarde. Doordat we in verschillende regio's actief zijn, kunnen we de transportlijnen kort en efficiënt houden."
Voor meer informatie:
Hans van Kemenade
Jakova
De Langeweg 9a
4762 RA Zevenbergen
Hans +31 653975307
hans@jakova.nl
www.jakova.nl