De aangekondigde importheffing van Donald Trump heeft ook in België de gemoederen bezig gehouden. Gisteren maakte de president bekend dat de VS komt met een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie. Wereldwijd waarschuwen economen dat dit een slecht idee is, vooral voor de VS zelf. Toch zet Trump door. EenVandaag ging in op de reden dat hij, ondanks de waarschuwingen, de importheffingen toch doorvoert.
Het Vlaams Netwerk van Ondernemingen (Voka) verwacht dat de importheffingen een grote impact zullen hebben op de Belgische economie. Voka schat dat de maatregelen de Belgische economie tot 12 miljard euro per jaar kunnen kosten, wat 2% van het BBP vertegenwoordigt. De Europese Unie wordt aangespoord om snel te onderhandelen en gerichte tegenmaatregelen te nemen zonder een wereldwijde handelsoorlog te veroorzaken.
Trump's maatregel betreft wederkerige handelstarieven, met een minimale invoerheffing van 10% voor niet-geselecteerde landen. De Belgische economie zal, zo stellen ze, zwaar getroffen worden, aangezien het een exportgerichte economie is. Naast de directe kosten van de heffingen is er een risico op afnemend vertrouwen en lagere buitenlandse investeringen, aangezien Amerikaanse bedrijven wellicht meer in eigen land gaan investeren en Europese bedrijven naar de VS trekken om de heffingen te vermijden.
Luc Vanoirbeek, secretaris van het Verbond van Belgische Tuinbouw coöperaties, geeft aan dat de gevolgen voor de groenten- en fruitsector te overzien zullen zijn. "Ik denk dat we er als België, kijkend naar het brede plaatje, weinig gevolgen van zullen ondervinden. Ik denk dat bijvoorbeeld een land als Nederland er meer last van heeft. Toch is de onzekerheid een probleem, wat het lastig maakt om ermee om te gaan. We exporteren in verse groenten en fruit vrij weinig naar de VS. Dat gaat om zo'n 300 ton van met name witloof, spruiten en knolselder. Deze handelaren, en bijvoorbeeld onze diepvries- en frietproducenten, die daar mee om moeten gaan, maken zich uiteraard wel zorgen. Het is ook een onvoorstelbare beslissing, maar we kunnen er niets aan doen. We zullen ermee om moeten gaan."
Volgens de Boerenbond is de precieze impact nog moeilijk in te schatten. Vlaamse exportproducten naar de VS, zoals diepvriesgroenten en aardappelbereidingen, zullen geraakt worden, al is de Amerikaanse markt voor deze producten relatief klein. Er is ook een indirecte impact mogelijk doordat Europese producten zoals varkensvlees en zuivel minder verkocht worden in de VS, wat de Europese markt kan verzwaren, zo geven ze aan.
Er bestaat daarnaast het risico van vergeldingsmaatregelen vanuit de EU. Daarom wordt gepleit voor gerichte en doordachte maatregelen die de eigen landbouwsector en bedrijven niet verder schaden. Het versterken van de competitiviteit van Belgische bedrijven door administratieve vereenvoudiging, lagere regeldruk, en een gelijk speelveld is essentieel. In deze onzekere tijden is het belangrijk om de robuustheid van bedrijven te vergroten en afhankelijkheden te verminderen, bijvoorbeeld door land- en tuinbouw als oplossing voor het energievraagstuk te benutten.
Maak er een Europese Liberation Day van
Het Voka stelt echter dat de beste manier voor Europa om te reageren is door de interne markt te versterken. Maak er een Europese Liberation Day van. De onzekerheid over Trump's strategie maakt het moeilijk voor bedrijven om investeringsbeslissingen te nemen, wat het risico op een recessie vergroot. Handelsbarrières binnen de EU kosten de economie echter meer dan invoerheffingen van Trump. Het wegnemen van deze barrières zou de economische activiteit aanzienlijk verhogen, waardoor Europa zich sterker kan positioneren tegenover de VS. Zo kan Trump's handelsoorlog mogelijk zelfs leiden tot een 'Liberation Day' voor Europa, door het aanjagen van noodzakelijke interne hervormingen.
Grotere kans op recessie
ABN AMRO kijkt naar de mogelijke kans op een recessie vanwege de tarieven. De bank stelt dat verwacht wordt dat het de groei in zowel de VS als de eurozone vertraagt, met hogere inflatie in de VS als gevolg. De Europese Centrale Bank (ECB) verlaagt mogelijk de rente, terwijl de Federal Reserve (Fed) deze constant houdt. De impact van de tarieven is groot, vooral voor de VS, waar de economische groei in 2025 naar verwachting slechts 0,5% zal zijn, met beperkte effecten op de werkloosheid.
In Europa wordt een economische daling verwacht in 2025, maar het herstel begint waarschijnlijk in 2026 door hogere overheidsuitgaven, vooral in Duitsland. De invoerheffingen kunnen de uitvoer naar de VS beïnvloeden, maar farmaceutische producten worden gedeeltelijk vrijgesteld. De onzekerheden rondom vergeldingsmaatregelen en handelsverleggingen blijven hoog, wat kan leiden tot extra economische schokken. In China, waar de tarieven vooral de export raken, wordt een versnelde economische krimp verwacht, hoewel China ook stimulansen en nieuwe handelsbetrekkingen zoekt.
In Nederland wordt een lichte economische vertraging voorzien voor 2025, maar een versneld herstel in 2026 door fiscale stimulansen, met een lagere rente van de ECB en een verwachte stabilisatie van de euro ten opzichte van de dollar.