De verschuiving naar meer plantaardig en minder dierlijk in de supermarkt komt voorzichtig op gang. Dat blijkt uit de tweede gezamenlijke Eiweet-meting van de supermarkten ALDI, Crisp, DekaMarkt, Dirk, Ekoplaza, Jumbo, Lidl, Nettorama, Picnic en PLUS in samenwerking met de Green Protein Alliance en ProVeg Nederland. De transitie naar meer plantaardig is ingezet, maar versnelling is nodig om het doel te halen dat in 2030 60% van de eiwitten plantaardig is en 40% dierlijk.
Lichte stijging plantaardige eiwitverkoop
De landelijke eiwitverkoopcijfers over 2024 laten zien dat het aandeel plantaardige eiwitten licht is gestegen ten opzichte van 2023, van 40,2% naar 41,6%. Het aandeel eiwitrijke plantaardige producten, zoals peulvruchten, noten, pindakaas, en vlees- en zuivelalternatieven is gestegen van 4,9% naar 5,4%. Tegelijkertijd is het aandeel eiwitten uit dierlijke producten, zoals vlees, vis, zuivel, kaas en eieren, afgenomen van 54,2% naar 52,6%. De eiwitten uit de categorieën met samengestelde producten zoals gebak, pizza's en maaltijdsalades, en plantaardige producten zoals groente, fruit, brood en granen zijn nagenoeg gelijk gebleven. "Het is uniek in de wereld dat vrijwel alle supermarkten in een land een doel stellen om de eiwitbalans te herstellen en op deze manier samenwerken om transparant te zijn over hun dierlijke en plantaardige en dierlijke verkoop." stelt Jessie van Hattum van de Green Protein Alliance. Opvallend is dat Ekoplaza als eerste supermarkt de 60/40 doelstelling heeft behaald met 66% plantaardige verkoop. Van Hattum: "De cijfers van Ekoplaza zijn hoopgevend en laten zien dat het mogelijk is om een grotendeels plantaardige verkoop te realiseren." Daarnaast zijn DekaMarkt en Nettorama voor de eerste keer aangesloten bij de meting, en zijn ook de online supermarkten Crisp en Picnic gestart met het meten van hun eiwitverhouding. Albert Heijn is niet opgenomen in het landelijke Eiweet-rapport. De supermarkt heeft ervoor gekozen de eiwitverhouding niet te laten valideren.
© ProVeg
Minder dierlijk eiwit noodzakelijk om doelen te halen
Het afgelopen jaar hebben verschillende supermarkten goede stappen gezet om te zorgen dat de Nederlander meer plantaardig koopt. Voorbeelden zijn het stoppen met promoties op vers vlees, prijsverlagingen van plantaardige producten, de plaatsing van vleesvervangers in het vleesschap en het introduceren van nieuwe of verbeterde plantaardige of hybride producten. Deze inspanningen hebben bijgedragen aan een betere balans tussen dierlijk en plantaardig, maar zijn slechts beperkt terug te zien in de cijfers, afgezet tegen de nog altijd grote hoeveelheden dierlijke eiwitten. Freya Hiemstra, ProVeg Nederland: "Door de zogenaamde eiwithype zijn het afgelopen jaar ook veel producten met extra dierlijk eiwit aan het assortiment toegevoegd, terwijl we in Nederland juist te veel dierlijke eiwitten consumeren. De gemiddelde Nederlander hoeft vanwege de gezondheid niet meer eiwitten te eten, en deze toename van eiwitrijke dierlijke producten staat haaks op de transitie naar meer plantaardig."
Verdergaande stappen nodig
Om 60% plantaardige verkoop te realiseren in 2030 zal het absolute aandeel verkochte dierlijke eiwitten moeten worden verminderd. Hiemstra: "Dit vraagt om leiderschap van alle supermarkten. Om verdergaande stappen te kunnen zetten is het noodzakelijk dat supermarkten samen gaan werken zodat een gelijk speelveld wordt gecreëerd. Daarnaast komt het er uiteraard ook op aan dat consumenten
in de supermarkt vaker plantaardige boodschappen in hun mandje stoppen. Supermarkten dragen een grote verantwoordelijkheid voor het slagen van de eiwittransitie en ook de bredere samenleving is hierbij onmisbaar."
Bron: ProVeg