"De fruitverwerkende sector in Duitsland kampt met grote problemen door een tekort aan alle soorten fruit die industrieel worden verwerkt. Dit geldt zelfs voor fruitsoorten die in Duitsland ruimschoots op de verse markt beschikbaar zijn, zoals kersen. En de biologische markt is vrijwel volledig ingestort," zegt Christoph Freitag van de Federale Vereniging van de Groente-, Fruit- en Aardappelverwerkende Industrie (BOGK e.V.).
Vorst, hitte, hevige regenval en droogte: door de klimaatverandering is het weer onvoorspelbaarder dan ooit tevoren, en dit heeft een directe impact op de voedselvoorziening. Voor het tweede opeenvolgende jaar is de fruitoogst in Europa vrijwel volledig mislukt of beduidend lager dan normaal. De BOGK rapporteert dat regen, hagel en vorst de pruimenoogst in de gehele EU hebben gehalveerd. De kersenoogst in Polen is flink teruggelopen en Zuidoost-Europa ziet verliezen van 30-40 procent. De markt verkeert nog steeds in zwaar weer door de 70-80 procent lagere oogstcijfers in Turkije en Servië. In Griekenland heeft de droogte en hitte 40-80 procent van de abrikozenoogst en de helft van de perzikoogst geruïneerd. De appeloogst in Hongarije wordt naar verwachting 25 tot 30 procent minder dan normaal, vergelijkbaar met de situatie in Frankrijk.
Op het eerste gezicht lijkt Duitsland gespaard te blijven, gezien de overvloed aan lokaal fruit op de versmarkt. Echter, Duitse producenten van jam en fruitconserven zijn grotendeels afhankelijk van boomgaarden in de eerder genoemde Europese partnerlanden, die zich richten op industriële leveringen. "Klimaatverandering veroorzaakt structurele veranderingen," legt BOGK-directeur Christoph Freitag uit. Dit is te wijten aan het feit dat het aantal telers en hun totale areaal al jaren afneemt. Naast de risico's van weersveranderingen worden zij geconfronteerd met stijgende energie- en arbeidskosten; soms zijn er zelfs geen oogstmedewerkers meer te vinden. Nieuwe plantenziekten breiden zich ook verder uit door de zachte winters, waardoor ze een grote bedreiging vormen voor de steenfruitteelt, voornamelijk perziken.
In de biologische teelt is de bestrijding van plantenziekten dit jaar in heel Europa niet succesvol geweest. Er ontbreekt een nog veel groter aantal toegestane gewasbeschermingsmiddelen dan in de conventionele teelt. De conclusie van BOGK is somber: de biologische oogst van groenten en fruit is dit jaar uitzonderlijk laag.
Hierdoor zijn de grondstofprijzen hoger dan ooit, en de prijsstijgingen ten opzichte van het vorige, al schaarse jaar, zijn enorm. Na opeenvolgende slechte jaren zijn de voorraden uitgeput; zelfs normale oogsten in de komende jaren - die opnieuw onwaarschijnlijk lijken - zullen deze trend niet kunnen keren. "Consumenten zullen soms geconfronteerd worden met lege schappen," voorspelt Freitag, "dit jaar en volgend jaar, voornamelijk voor producten met kersen en zwarte bessen."
Deze situatie is desastreus voor producenten. Wat niet geteeld wordt, kan niet verwerkt worden. Wat niet verkocht wordt, levert geen inkomsten op. Bedrijven staan echter op een keerpunt: enerzijds moeten ze de stijgende energie- en arbeidskosten het hoofd bieden, anderzijds willen ze investeren in duurzaamheid en innovatie. De BOGK roept daarom de politiek op om de energiekosten direct te verlagen, de lonen niet kunstmatig te verhogen en de druk op bedrijven op de lange termijn te verlichten door de bureaucratie drastisch in te perken.
Bron: BOGK